Το Σάββατο 18 Ιουνίου το απόγευμα ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε στον εσπερινό της εορτής των Αγίων Πάντων και κήρυξε το θείο Λόγο στην ομώνυμη πανηγυρίζουσα Ιερά Μονή στη Βέροια. Ο Μητροπολίτης στην ομιλία του τόνισε: «Δεύτε άπαντες πνευματικώς ευφρανθώμεν, επί τη μνήμη των Αγίων· ιδού γαρ παραγέγονε πλουτοποιά ημίν χαρίσματα κομίζουσα».
Αύριο, Κυριακή μετά την Πεντηκοστή, η Εκκλησία μας μνημονεύει πάντας τους Αγίους της. Μνημονεύει και τιμά «τους τον δρόμον τελέσαντας και την πίστιν τηρήσαντας» πρωτοτόκους εν ουρανοίς αδελφούς μας, τους προστάτες και εφόρους του Ιερού αυτού Κοινοβίου, τους οποίους ήλθαμε να τιμήσουμε κι εμείς μαζί με τον χορό των ευσεβών μοναζουσών του.
Ήλθαμε όμως συγχρόνως και για να ευφρανθούμε πνευματικά, κατά την παρότρυνση του ιερού υμνογράφου. Διότι η μνήμη και η τιμή των αγίων αποτελεί για κάθε πιστό, ιδιαιτέρως όμως για όσους έχουν αφιερώσει τη ζωή τους στον Χριστό, απαρνούμενοι τα τερπνά και ηδέα του κόσμου, πηγή ακένωτο πνευματικής ευφροσύνης.
Ποιος είναι όμως ο λόγος για τον οποίο η μνήμη των αγίων και, κατά μείζονα λόγο, η μνήμη πάντων των Αγίων ευφραίνει πνευματικά τις ψυχές μας;
Το εύλογο αυτό ερώτημα δεν το αφήνει αναπάντητο ο ιερός υμνογράφος, αλλά δίδει την εξήγηση η οποία είναι απαραίτητη και για να κατανοήσουμε τη σημασία της μνημης των αγίων, αλλά και για να αποκομίσουμε την ωφέλεια που προέρχεται από αυτήν.
«Ιδού γαρ παραγέγονε πλουτοποια ημίν χαρίσματα κομίζουσα», ψάλαμε προ ολίγου.
Η πνευματική χαρά και απόλαυση, την οποία απολαμβάνουμε τιμώντας τη μνήμη των αγίων, δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Δεν είναι ούτε η χαρά και η ευφροσύνη, την οποία αισθανόμεθα από την παρουσία ευλαβών προσκυνητών, κληρικών και λαϊκών, ή καλλίφωνων ιεροψαλτών. Δεν είναι ούτε η χαρά και η ευφροσύνη, την οποία προσφέρει ο σεμνός στολισμός, το τελετουργικό, οι ωραίοι ύμνοι ή η κατανυκτική ατμόσφαιρα. Όλα αυτά είναι ευχάριστα και χρήσιμα, δεν παύουν όμως να παρέρχονται μετά το πέρας της εορτής και να εκλείπουν χωρίς να αφήνουν στην ψυχή την χαρά και την πνευματική ευφροσύνη, η οποία αναπαύει τον αγωνιζόμενο πιστό και τον ενισχύει για να συνεχίσει την προσπάθειά του και να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες, τους πειρασμούς και τις δοκιμασίες που συναντά στη ζωή του αποτελεσματικότερα.Η πνευματική χαρά και ευφροσύνη την οποία μας καλεί ο ιερός υμνογράφος να απολαύσουμε προέρχεται από τα «πλουτοποιά χαρίσματα», τα οποία κομίζει η μνήμη των αγίων.
Και ποια είναι αυτά;
Είναι η ζωή και οι αρετές των αγίων μας, είναι οι κόποι και οι αγώνες τους οι ασκητικοί, είναι τα μαρτύρια και οι διωγμοί τους οποίους υπέστησαν, είναι η χάρη και η ευλογία του Θεού την οποία έλαβαν, είναι ο ίδιος ο Χριστός ο οποίος ενοίκησε στην ψυχή τους και την αγίασε και την θέωσε και την έκανε κατοικητήριο του.
Αυτός είναι ο πλούτος των αγίων της Εκκλησίας μας. Αυτά είναι τα πλουτοποιά χαρίσματά τους, αυτά δηλαδή τα οποία παράγουν πλούτο, πλούτο πνευματικό, και στις ψυχές εκείνων που τους τιμούν.
Και πως μπορούμε να αποκτήσουμε αυτά τα πλουτοποιά χαρίσματα για να γεμίσουμε και τη δική μας ψυχή;
Μας το διευκρινίζει ο ουρανοφάντωρ Μέγας Βασίλειος λέγοντας: «Μακάρισον γνησίως τον μαρτυρήσαντα, ίνα γένη μάρτυς τη προαιρέσει και εκβής χωρίς διωγμού, χωρίς πυρός, χωρίς μαστίγων των αυτών εκείνοις μισθών ηξιωμένος».
Δεν λέγει απλώς «μακάρισον», αλλά «μακάρισον γνησίως». Και τι σημαίνει γνησίως; Σημαίνει, όπως το έκαναν και οι ίδιοι οι άγιοι, οι οποίοι αξιώθηκαν να φθάσουν στην αγιότητα, ο καθένας από τον δικό του δρόμο. Άλλος με το μαρτύριο, άλλος με την άσκηση, άλλος με το κήρυγμα, άλλος με την υπομονή, με την υπακοή και τη σιωπή, άλλος σε μικρό χρονικό διάστημα και άλλος μετά από πολλά χρόνια. Όλοι όμως έκαναν το ίδιο, έκαναν πραγματικότητα αυτό που περιγραφει ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύλος: «ζω δε ουκέτι εγώ, ζη δε εν εμοί Χριστός». Δεν έζησαν με τον Χριστό, αλλά άδειασαν την ψυχή τους από ο,τι υπήρχε μέσα της, λάθη, πάθη, αδυναμίες, εγωισμούς, κακίες, μικρότητες, ακόμη και αρετές, για να ζήσει μέσα τους ο Χριστός. Αυτό θα πρέπει να κάνουμε και εμείς, εάν θέλουμε, τιμώντας τη μνήμη των αγίων, να απολαύσουμε τα πλουτοποιά χαρίσματά τους.
Συχνά αγωνιζόμεθα να αποκτήσουμε αρετές, αγωνιζόμεθα να προοδεύσουμε πνευματικά, αλλά είτε δεν διαπιστώνουμε πρόοδο είτε αισθανόμεθα κόπωση από την προσπάθεια είτε απουσία χαράς και αναπαύσεως. Και ο λόγος είναι ότι όλα όσα κάνουμε, τα κάνουμε αφ᾽ εαυτών, τα κάνουμε με τις δικές μας προϋποθέσεις, με τα δικά μας δεδομένα, έχοντας κρατούμενα μέσα μας, έχοντας κάπου μέσα στην ψυχή μας, στη σκέψη μας, το δικό μας θέλημα.
Όμως οι άγιοι Πάντες, τους οποίους τιμούμε και επικαλούμεθα την χάρη τους, αγίασαν, γιατί άδειασαν την ψυχή τους από τα πάντα για να την γεμίσει ο Χριστός, για να ζει μέσα τους αποκλειστικά ο Χριστός. Γιατί αυτό είναι αγιότητα. Είναι η ζωή μας, να είναι ζωή του Χριστού, να είναι η ζωή των αγίων Πάντων.
Και τη ζωή αυτή μπορούμε να τη ζήσουμε και εμείς με τη χάρη τους, αν όμως προηγουμένως αγωνιζόμεθα να αδειάσουμε την ψυχή μας από οτιδήποτε άλλο, για να δεχθούμε τα πλουτοποιά χαρίσματά τους, που είναι πρόθυμοι να προσφέρουν σε όλους όσους τους τιμούμε και απόψε και αύριο. Διότι έτσι μόνο θα τους τιμήσουμε όντως, αλλά και θα αξιωθούμε και του αγιασμού, του οποίου αξιώθηκαν και εκείνοι.