Στην περιοχή Νεστόριο της Καστοριάς βρίσκεται μία από τις παλαιότερες Μονές στην Ελλάδα, η οποία ωστόσο έχει εγκαταλειφθεί και δεν φιλοξενεί πλέον κάποια αδελφότητα.
Πρόκειται για το μοναστήρι των Παμμέγιστων Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ (Τσούκας). Το μέρος στο οποίο είναι χτισμένο και στέκει αγέρωχο στο πέρασμα του χρόνου, από τον 13ο αιώνα μέχρι σήμερα, πραγματικά κόβει την ανάσα σε κάθε επισκέπτη.
Πριν από την ίδρυσή του, στην περιοχή βρίσκονταν ασκητές, οι οποίοι ασκήτευαν σε βράχους και σε απόκρημνα σημεία. Κατά κάποιο τρόπο, το μοναστήρι αποτέλεσε συνέχεια των αρχικών εγκαταστάσεων των ασκητών και των μοναχών.
Από το Καθολικό του μοναστηριού, το οποίο διατηρείται και στις μέρες μας, περνάει νερό πηγής από την οποία μάλιστα δροσίζονται οι επισκέπτες του.
Σύμφωνα με την παράδοση, οι κτήτορες του μοναστηριού επέλεξαν να αφιερώσουν τη Μονή στους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ, καθώς το σημείο όπου χτίστηκε, με κύριο χαρακτηριστικό το βραχώδες έδαφος και τους μεγάλους και εντυπωσιακούς βράχους που υψώνονται γύρω του, θύμιζε το σημείο στην τοποθεσία ‘’Κολοσσαί’’ στη Μικρά Ασία, στο οποίο ο Αρχάγγελος Μιχαήλ επιτέλεσε το ‘’εν Χώναις θαύμα’’.
Την περίοδο της Τουρκοκρατίας οι μοναχοί στέκονταν δίπλα στους κατοίκους της περιοχής μέσα από την πνευματική καθοδήγηση που τους παρείχαν, ωστόσο δεν ήταν λίγες οι φορές που δέχθηκαν ληστρικές επιθέσεις και λεηλασίες.
Το ιστορικό αυτό μοναστήρι διέκοψε απότομα τη λειτουργία του, έπειτα από 700 χρόνια παρουσίας στην πνευματική ζωή της περιοχής. Από το 1254 μέχρι και το 1943, χρονιά κατά την οποία πυρπολήθηκε, κατά τη διάρκεια της Κατοχής.
ιστο
Σήμερα μπορεί να έχει εγκαταλειφθεί, ωστόσο έχει ανακηρυχθεί διατηρητέο μνημείο, με αποτέλεσμα να έχει εκπονηθεί σχέδιο ανάδειξης του ιστορικού αυτού θρησκευτικού μνημείου.
