«ΚΗ’ Παύλεια»: Έναρξη των εργασιών του 28ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Παυλείων

Την Κυριακή 26 Ιουνίου το απόγευμα στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βεροίας πραγματοποιήθηκε η έναρξη των εργασιών του 28ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Παυλείων με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος και η διαχείριση των κρίσεων».

Το πρόγραμμα άρχισε με βυζαντινούς ύμνους που έψαλε χορός ιεροψαλτών υπό τη διεύθυνση του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Αθανασίου Νίκου. Στη συνέχεια ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως μας Αρχιμ. Δημήτριος Μπακλαγής καλωσόρισε τους εκλεκτούς προσκεκλημένους και τους συνέδρους, και ακολούθησε η ανάγνωση του μηνύματος του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου από τον Μητροπολίτη Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλο, και των μηνυμάτων του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας κ. Θεοδώρου από τον Μητροπολίτη Μποτσουάνας κ. Γεννάδιο, του Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου από τον Μητροπολίτη Ναζαρέτ κ. Κυριακό και του Πατριάρχου Ρουμανίας κ. Δανιήλ από τον Επίσκοπο Σιναΐας κ. Ιερώνυμο. Τα μηνύματα των άλλων Προκαθημένων θα αναγνωσθούν στις επόμενες συνεδρίες.

Χαιρετισμούς προς τους συνέδρους απηύθυναν ο Αντιπεριφερειάρχης Ημαθίας κ. Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης, ο Δήμαρχος Βεροίας κ. Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Χρυσόστομος Σταμούλης, ο πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. κ. Κωνσταντίνος Χρήστου, η αναπληρώτρια Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας του Α.Π.Θ. κ. Ευαγγελία Αμοιρίδου και εκ μέρους της επιστημονικής επιτροπής των «Παυλείων» η αναπλ. Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του Α.Π.Θ. κ. Αικατερίνη Τσαλαμπούνη.

Την έναρξη των εργασιών του 28ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Παυλείων κήρυξε ο Μητροπολιτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων.

Πρόεδρος της πρώτης συνεδρίας που ακολούθησε ήταν ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Χρυσόστομος Σταμούλης και εισηγητές ο Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. κ. Χαράλαμπος Ατματζίδης, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: Ο Απόστολος Παύλος ως πρότυπο διαχειριστή κρίσεων στους κόλπους της πρωτοχριστιανικής κοινότητας» και η Προϊσταμένη του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης και Δρ. Αρχαιολογίας κ. Αγαθονίκη Τσιλιπάκου, η οποία ανέπτυξε το θέμα: «Η αποτύπωση των κρίσεων στην τέχνη. Η τέχνη ως εργαλείο διαχείρισης κρίσεων. Παραδείγματα από τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο».

Μετά την ολοκλήρωση της πρώτης συνεδρίας επιδόθηκε το Χρυσό Μετάλλιο των Παυλείων στον πρόεδρο του Συλλόγου Καππαδοκών Πλατέος «Ο Βαρασός» κ. Χρήστο Γεωργιάδη, για τις πολλές δράσεις του Συλλόγου και την άρτια διοργάνωση της εκδήλωσης «Εις μνήμην των Φαρασιωτών προσφύγων» στο πλαίσιο των ΚΗ Παυλείων και της επετείου των 100 ετών από τη Μικρασιατική καταστροφή.

Την έναρξη του 28ου Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου των Παυλείων τίμησαν με την παρουσία τους οι Μητροπολίτες Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλος, Μποτσουάνας κ. Γεννάδιος (Πατριαρχείο Αλεξανδρείας), Ναζαρέτ κ. Κυριακός (Πατριαρχείο Ιεροσολύμων), Νευροκοπίου κ. Σεραφείμ (Εκκλησία Βουλγαρίας) και Ζουγκντίντι και Τσαΐτσι κ. Γεράσιμος (Εκκλησία Γεωργίας), οι Θεοφιλέστατοι Επίσκοποι Σιναΐας κ. Ιερώνυμος (Εκκλησία Ρουμανίας) και Αμαθούντος κ. Νικόλαος (Εκκλησία Κύπρου) και ο Έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Ελλάδα Αρχιμ. Ραφαήλ Γρίβας, καθώς και τοπικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί άρχοντες, κληρικοί και ευσεβείς Βεροιείς.

Το 28ο Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο θα συνεχιστεί τις επόμενες ημέρες σύμφωνα με το Πρόγραμμα.

Ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων κατά την κήρυξη της έναρξης των εργασιών του Συνεδρίου ανέφερε μεταξύ άλλων: «Συ δε παρηκολούθηκάς μου τη διδασκαλία, τη αγωγή, τη προθέ­σει, τη πίστει, τη μακροθυμία, τη αγάπη, τη υπομονή» (2 Τιμ. 3.10).

Βαθύς γνώστης της ρητορικής θεω­ρίας αλλά και χαρισματικός ρήτορας από τη φύση του και με τη χάρη του Θεού ο ουρανοβάμων από­στολος Παύλος μας χαρίζει ένα εντυ­πω­σιακό ασύνδετο σχήμα, γρα­φο­ντας προς τον μαθητή του επίσκοπο Εφέσου Τιμόθεο.

Με τις λέξεις αυτές, τις οποίες ο μέγας απόστολος δεν επιλέγει τυ­χαία, εμπιστεύεται στον νέο επί­σκο­­πο μία πολύτιμη συνταγή με επτά συστατικά, τα οποία θα μπο­ρούσε να διακρίνει κανείς σε δύο ομάδες.

Η πρώτη περιλαμβάνει τρία και η δεύτερη τέσσερα στοι­χεία. Διδα­σκα­­λία, αγωγή και πρόθεση αποτε­λούν την πρώτη ομάδα. Πίστη, μακρο­θυμία, αγάπη και υπομονή τη δεύτερη.

Ποια είναι όμως αυτή η συνταγή την οποία συστήνει ο πολύπειρος και Χριστοκίνητος νούς του απο­στόλου των Εθνών στον συνέκδη­μο του απόστολο Τιμόθεο και στην οποία συνοψίζει όλη την κοινή τους πορεία;

Δεν είναι δύσκολο να το συμπε­ρα­νουμε. Είναι η συνταγή της διαχει­ρίσεως των κρίσεων. Ο πρωτοκο­ρυ­φαίος απόστολος, ο οποίος περι­έ­δραμε όλη την οικουμένη για να ευαγγελισθεί τον λόγο του Χρι­στού, έχει ιδία πείρα του γεγονότος ότι οι κρίσεις είναι άρρηκτα συνυ­φα­σμένες με τη ζωή των ανθρώ­πων και με τη ζωή της Εκκλησίας του Χριστού. Είναι βέβαιος ότι και ο απόστολος Τιμόθεος θα κληθεί να αντιμε­τω­πίσει κατά τη διακονία του ως επί­σκοπος Εφέσου πολλές ανάλογες κρίσεις. Όχι ίσως τόσο μεγάλες και τόσο δύσκολες, όπως εκείνος, ο οποίος είχε «την μέριμναν πασών των εκκλη­σιών» (2 Κορ. 11.28), αλλά κρίσεις τις οποίες θα πρέπει να διαχειρι­σθεί αποτελεσματικά μόνος του.

Οι Πράξεις των Αποστόλων αλλά και οι ίδιες οι επιστολές του απο­στόλου Παύλου μας δίδουν μία σαφή εικόνα των κρίσεων τις οποί­ες αντιμετώπισε ο απόστολος, σχεδόν από τη στιγμή κατά την οποία διαχειρίσθηκε με τη χάρη του Χριστού την πρώτη μεγάλη κρίση της προσωπικής του ζωής, αυτή που τον οδήγησε σε μία ολική επα­ναφορά της ζωής και της πο­ρείας του, δηλαδή τη μεταστροφή του από διώκτη του Χριστού σε από­στολό του.

Κρίση, την οποία κλήθηκε να δια­χειρισθεί ο απόστολος Παύλος, προκύπτει από την επιμονή του συνεργού του αποστόλου Βαρ­νά­βα να πάρουν ως συνοδό τους και πάλι τον ανηψιό του Μάρκο, ο οποίος τους είχε εγκα­­τα­λείψει στην προηγούμενη περιο­δεία.

Κρίση αποτελεί και το ζήτημα που δημιουργείται με τους εξ εθνικών χριστιανούς, για τους οποίους αντι­­­­δρούν οι εξ Ιουδαίων κατη­γο­ρώντας τον πρωτοκορυφαίο από­­στολο, ο οποίος καλείται επα­νει­λημμένα να το διαχειρισθεί, όπως φαί­νεται από τις επιστολές του προς τους Γαλάτες και τους Φιλιπ­πησίους.

Κρίση σημαντικότερη είναι και η διάσπαση της Εκκλησίας της Κορίνθου, όταν άλλοι υποστηρί­ζουν ότι «εγώ μεν ειμι Παύλου, εγώ δε Απολλώ, εγώ δε Κηφά, εγώ δε Χριστού», στην οποία ανα­φέρεται ο απόστολος Παύλος στην πρώτη προς Κοριν­θίους επιστολή του, καθώς και οι διαφωνίες για τα ειδω­λόθυτα, ένα ζήτημα το οποίο απασχολούσε έντονα την πρώτη Εκκλησία.

Ο μέγας απόστολος δεν διστάζει να αποκαλύπτει την αγωνία του για τα προβλήματα αυτά που αντιμετω­πίζει στη διακονία του, και δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες γράφει στα πνευματικά του τέκνα: «Ελθόν­των ημών εις Μακεδονίαν ουδεμίαν έσχηκεν άνε­σιν η σαρξ ημών αλλ᾽ εν παντί θλιβόμενοι· έξωθεν μάχαι, έσωθεν φόβοι» (2 Κορ. 7.5).

Ο απόστολος Παύλος αναφέρεται όμως και σε μελλοντικές κρίσεις απευθυνόμενος προς τους πρεσβυ­τέρους της Ασίας, όταν προλέγει τους ψευδοπροφήτες και τους βα­ρείς λύκους, οι οποίοι επρόκειτο να τα­λαι­πωρήσουν τους πιστούς και την Εκκλησία, αλλά και όταν ομι­λεί για σκάνδαλα και διχοστα­σίες, παρα­καλώντας τους πιστούς να τις απο­φεύγουν, ώστε να μην οδηγεί­ται σε διασπάσεις το Σώμα του Χρι­στού.

Πως όμως διαχειρίζεται ο απόστο­λος Παύλος όλες αυτές τις κρίσεις;

Ας επιστρέψουμε στα συστατικά της συνταγής, με την οποία αρχί­σαμε. Διδασκαλία, αγωγή, πρόθε­ση, είναι τα τρία πρώτα. Προσπαθεί ο μέγας απόστολος με τη διδασκα­λία και το κήρυγμά του να διαμορ­φώσει με τέτοιον τρόπο τις ψυχές των ανθρώπων, ώστε να μην παρα­σύρονται και γίνονται αιτία ή μέρος των κρίσεων.

Ο μαθητής του Χριστού δεν είναι εριστικός, διδάσκει ο πρωτοκο­ρυ­φαίος από­στο­λος, και όποιος δεν είναι εριστι­κός αυτός είναι απίθα­νο να προκα­λέσει κάποια κρίση.

Και όταν η διδασκαλία του λόγου του Χριστού δεν έχει δώσει ακόμη τα επιθυμητά αποτελέσματα, όταν δεν έχει ακόμη μορφωθεί ο Χρι­στός στις ψυχές των πνευματικών του τέκνων, ώστε να φέρονται ανάλογα, τότε τι;

Τότε χρησιμο­ποιεί ο απόστολος Παύλος το δεύτερο συστατικό, την αγωγή. Γράφει, συμβουλεύει στο­χευ­μ­ένα, υπενθυμίζει το δικό του παρά­δειγμα και, αν χρειασθεί, ομιλεί έντονα και επιπλήττει, όπως κάνει γράφοντας προς τους Γαλάτες: «ω ανόητοι Γαλάται, τις εβάσκανε υμάς τη αληθεία μη πείθεσθε;» (Γαλ. 3.1).

Συγχρόνως όμως τονίζει και την αγαθή πρόθεσή του έναντι αυτών που προκαλούν την κρίση, όπως όταν γράφει και πάλι προς τους χρι­στιανούς της Γαλατίας: «τεκνία μου, ούς πάλιν ωδίνω άχρις ου μορφωθή Χριστός εν υμίν» (Γαλ. 4.19).

Τα τρία αυτά στοιχεία είναι για τον απόστολο Παύλο αποτρεπτικά των κρίσεων. Με αυτά φροντίζει, ώστε να μην φθάνουν οι άνθρωποι στο σημείο να προκαλούν κρίσεις. Όμως αυτό δεν είναι πάντοτε εφι­κτό. Όχι γιατί δεν αρκούν τα στοι­χεία τα οποία χρησιμοποιεί ο από­στολος, αλλά γιατί είτε οι άνθρω­ποι, ακόμη και τα πνευματικά του τέκνα, δεν κατόρθωσαν να υπερ­βούν τις αδυναμίες που προκαλούν τις κρίσεις, είτε γιατί οι κρίσεις προκαλούνται από εξωτερικούς παράγοντες.

Αυτές τις περιπτώσεις των κρίσεων ο πρωτοκορυφαίος απόστο­λος Παύλος τις διαχειρίζεται με τα στοιχεία που ακολουθούν. Τις δια­χειρίζεται με την πίστη, τη μακρο­θυμία, την αγάπη και την υπομονή. Η πίστη αποτελεί, άλλωστε, για τον μέγιστο απόστολο, όπως και η αγά­πη, «θώρακα» προστατευτικό και απο­τρεπτικό κάθε κακού, ενώ η μα­κροθυμία και η υπομονή, οι οποί­ες πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε πι­στό, όπως σημειώνει στην επιστολή του προς τους Κολοσσαείς (Κολ. 3.12), τον βοηθούν να αντι­με­­τωπί­ζει όλες τις περίπλοκες καταστάσεις και κρίσεις που συναντά, και τον οδηγούν με τη χάρη του Θεού στην καταλ­λαγή και στην επιτυχή διαχεί­ριση της κρίσεως.

Και όταν ο ίδιος δεν μπορεί να διαχειρισθεί την κρίση, τότε την εμπιστεύεται στον Θεό. «Και τα νυν παρα­τίθεμαι υμάς, αδελφοί, τω Θεώ, τω δυναμένω εποικοδομήσαι» (Πραξ. 20.32).

Με αυτή την εμπιστοσύνη προς τον Θεό υπομένει και τις συνέ­πειες κάποιων κρίσεων που αντι­με­τω­πίζει ο ίδιος και καταλήγουν σε διωγ­μούς, δοκιμασίες, φυλακίσεις και κάθε είδους κακώσεις, τις οποίες δεν διστάζει πολλές φορές να απαριθμήσει και στις επιστολές του, όπως κάνει και στη συνέχεια του αποσπάσματος που προανέ­φερα, προς τον επίσκοπο Εφέσου Τιμό­θεο.

Τον τρόπο διαχειρίσεως των ποικίλων κρίσεων, τον οποίο μας υπο­δεικνύει ο ουρανοβάμων από­στο­λος Παύλος, θα έχουμε την ευκαι­ρία να παρακολουθήσουμε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου μας διε­ξο­δικά, μέσα από τις εισηγήσεις των εκλεκτών ομιλητών μας, οι οποίοι και φέτος τιμούν με τη συμμετοχή τους το ΚΗ´ Συνέδριο των Παυ­λείων, το οποίο έχει ως θέμα: «Ο απόστολος Παύλος και η διαχεί­ριση των κρίσεων», καθώς τα ΚΗ´ Παύλεια έχουν ως γενικό θέμα «Εκκλησία και διαχείριση κρίσεων».

Η ιδέα για την επιλογή αυτού του θέματος συνδέεται αφενός με τις σοβαρές κρίσεις τις οποίες ζήσαμε τα τελευταία χρόνια, αλλά και με την αφιέρωση των φετινών ΚΗ´ Παυλείων στην επέτειο των 100 ετών από τη Μικρασιατική κατα­στροφή, μιάς μεγάλης κρίσεως για ολόκληρο τον Ελληνισμό.

Μετά από τις ιδιαίτερες και δύσκολες συνθήκες υπό τις οποίες πραγματοποιήθηκε τα δύο προη­γού­­μενα χρόνια το Συνέδριο των Παυλείων είμεθα ευγνώμονες στον Θεό και στον ιδρυτή της τοπικής μας Εκκλησίας, πρωτοκο­ρυ­φαίο απόστολο Παύλο, γιατί φέτος έχουμε την άνεση να σας υποδε­χόμεθα όλους στον φιλόξενο «Χώρο Τεχνών» του Δήμου Βεροίας, στην Εναρκτήρια συνεδρίαση του ΚΗ´ Διε­θνούς Επιστημονικού Συνε­δρίου.

Είμεθα βαθύτατα ευγνώμονες προς την Αυτού Θειοτάτη Παναγιό­τητα, τον Οικουμενικό μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, και προς τους Μακαριωτάτους προκαθημένους των πρεσβυγενών πατριαρχείων και των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών για την τιμητική και ευλογητική αποστολή των εκπροσώπων και των μηνυμάτων τους.

Ευχαριστώ εκ βάθους καρδίας τις αρχές της πόλεως και της περιοχής μας, πολιτικές και στρατιωτικές, γιατί και φέτος συμμετέχουν στα Παύλεια, ώστε να τιμήσουμε όλοι μαζί τον ουρανοβάμονα και μέγι­στο απόστολο Παύλο.

Ευχαριστίες οφείλω ακόμη, όπως πάντα, στα ελλογιμώτατα μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής, τα μέ­λη της Οργανωτικής Επιτροπής, τους εισηγητές και τους συνέ­δρους, τον ευσεβή κλήρο, τις μονα­στικές Αδελφότητες και τον πιστό λαό της Ημαθίας, που για μία ακό­μη φορά εκφράζουν με την παρου­σία τους τον σεβασμό και την ευ­γνω­μο­σύνη τους προς τον άγιο ένδοξο απόστολο Παύλο, τον διδάσκαλο των Βεροι­έων.

Τις δικές του πρεσβείες και τη δική του χάρη επικαλούμεθα ταπεινά κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του ΚΗ´ Επιστη­μο­νι­κού Συνεδρίου μας, ώστε και να τον τιμήσουμε επαξίως, αλλά και να ωφεληθούμε για μία ακόμη φορά από τον δικό του θεόπνευστο λόγο.