Την Τρίτη, 2 Αυγούστου 2022, εορτάσθηκε από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η εορτή του Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, ήτοι του εκ Θέσβης καταγομένου.
Κατά την εορτή αυτή, η Εκκλησία αντλούσα από την Παλαιά Διαθήκη, κυρίως από τα βιβλία των Βασιλειών, αλλά και από την Καινή, από τα Ευαγγέλια και από την επιστολή του Αγίου Ιακώβου, αναμιμνήσκεται ότι ο προφήτης Ηλίας είναι «ο ένσαρκος άγγελος, των προφητών η κρηπίς, ο δεύτερος Πρόδρομος της παρουσίας Χριστού», είναι εκείνος ο οποίος «αποδιώκει νόσους και καθαρίζει λεπρούς», «ο καταρρίψας δια της προσευχής πυρ εξ ουρανού και κατασφάξας τους Ιερείς της αισχύνης του εν τω Καρμηλίω όρει θυσιαστηρίου, ο μη θανών αλλ’ αναληφθείς επί πυρίνου άρματος εις ουρανούς και επιρρίψας την μηλωτήν αυτού εις τον μαθητήν αυτού Ελισσαίον, ο οποίος περιεπάτησεν επ΄ αυτήν και διέσχισεν τον Ιορδάνην».
Προς τιμήν του προφήτου Ηλιού τελέσθηκε στην Ιερά Μονή αυτού, που βρίσκεται μεταξύ Ιεροσολύμων και Βηθλεέμ, Εσπερινός από το απόγευμα και θεία Λειτουργία το πρωί, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, συλλειτουργούντων του Αρχιεπισκόπου Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου και του Αρχιεπισκόπου Μαδάβων κ. Αριστοβούλου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, του Αρχιμανδίτου π. Μελετίου, των εφημερίων του Ιερού Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου π. Φάραχ και π. Χάδερ και άλλων Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων από τα Ιεροσόλυμα, τη Βηθλεέμ, την Μπετζάλλα και το Χωρίο των Ποιμένων, με τις ψαλμωδίες της χορωδίας του Καθεδρικού Ναού του Αγίου Ιακώβου και με τη συμμετοχή πιστών εκ των ως άνω πόλεων, παρουσία της εκπροσώπου του Ελληνικού Γενικού Προξενείου κ. Ζαχαριουδάκη Χριστίνης.
Στο Κοινωνικό της Θείας Λειτουργίας ο προεξάρχων Αρχιερεύς Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος εκφώνησε το κήρυγμα του Πατριάρχου ως έπεται:
“Χωρητικόν δοχείόν σε, θείου Πνεύματος έγνωμεν, άγγελον εν γη, πυρ ζήλου θείου πνέοντα, δυσσέβειαν τρέποντα, και βασιλείς ελέγχοντα, χρίοντα προφήτας, Ηλιού και αισχύνης, συγκόπτοντα μαχαίρα, ιερείς· διά τούτο, βοώμέν σοι· Μελλούσης ημάς αισχύνης ρύσαι», αναφωνεί ο υμνωδός της Εκκλησίας.
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί και προσκυνηταί,
Η πανέορτος μνήμη της εν ουρανούς πυρφόρου αναβάσεως του αγίου ενδόξου Προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, συνήθροισεν ημάς σήμερον εν τω πανσέπτω Ναώ, ίνα ευχαριστιακώς δοξάσωμεν τω τούτον δοξάσαντα Χριστώ τω Θεώ ημών.
Ο Προφήτης Ηλίας διακρίνεται διά τον υπερβάλλοντα ένθεον και κατ’ επίγνωσιν ζήλον αυτού, ως διατυπώνει τούτο ο υμνωδός αυτού λέγων: «Ηλίας ο ζηλωτής και των παθών αυτοκράτωρ… ούτος γαρ εν σώματι άγγελος και άσαρκος άνθρωπος δέδεικται τοις κατορθώμασιν…».
Τα ποικίλα κατορθώματα της προφητικής δράσεως του Θεσβίτου Ηλία κατέστησαν αυτόν «Άνθρωπον του Θεού» κατά την μαρτυρίαν της εις Σαρεπτά της Σιδωνίας χήρας γυναικός: «Και είπεν η γυνή προς Ηλιού· ιδού έγνωκα ότι συ άνθρωπος του Θεού και ρήμα Κυρίου εν τω στόματί σου αληθινόν», (Γ΄ Βασιλ. 17,24). Τούτο εξ άλλου επιβεβαιοί και ο Ευαγγελιστής Λουκάς λέγων περί Ιωάννου του Προδρόμου: “και αυτός (ο Ιωάννης) προελεύσεται ενώπιον αυτού εν πνεύματι και δυνάμει ‘Ηλιού, επιστρέψαι καρδίας πατέρων επί τέκνα και απειθείς εν φρονήσει δικαίων, ετοιμάσαι Κυρίω λαόν κατεσκευασμένον”, (Λουκ. 1,17).
Ερμηνεύοντες το χωρίον τούτο, ο μεν Ζιγαβηνός λέγει: «Πνεύμα μεν ωνόμασε [η Γραφή ] το πνευματικόν χάρισμα, δύναμιν δε την ενέργειαν. Λέγει γούν, ότι και το χάρισμα και την ενέργειαν έξει του Ηλιού». Ο δε Ωριγένης επισημαίνει: «Ου γαρ εν ψυχή Ηλιού φησιν· ου γαρ ην μετεμψύχωσις. Αλλ’ εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού. Ην γαρ επί τον Ηλίαν πνεύμα και δύναμις, είτ’ ούν πνευματικόν χάρισμα, ώσπερ και επί έκαστον των προφητών. Το ούν πνεύμα, όπερ ην εν Ηλία, γέγονεν εν Ιωάννη… το εν πνεύματι… εν τω προφητικώ λέγει χαρίσματι».
Ο άγιος απόστολος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος επικαλείται εν τη επιστολή αυτού τον Προφήτην Ηλίαν ως παράδειγμα της δυνάμεως της προσευχής λέγων: «Πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργουμένη. Ηλίας άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ· και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής», (Ιακ. 5, 16-17).
Ο Συναξαριστής του μεγαλωνύμου προφήτου ημών λέγει ότι «ο υπέρ της δόξης του Θεού ζήλος του Ηλιού συγκρίνεται προς το πυρ· και ο λόγος αυτού εις διδασκαλίαν και έλεγχον προς λαμπάδα καιομένην· εκ τούτου έλαβε και την επωνυμίαν ζηλωτής». Κινούμενος υπό του ενθέου αυτού ζήλου ο Ηλίας ήλεγξεν αυστηρώς την ασέβειαν, δηλονότι την ειδωλολατρίαν, αλλά και την παρανομίαν των αρχόντων της εποχής αυτού.
Αξιοσημείωτον το γεγονός της υπό του δικαίου Ηλιού καταβιβάσεως πυρός εκ του ουρανού επί το Καρμήλιον Όρος, ένθα κατέκαυσε την προς τον Θεόν θυσίαν αυτού, ενώπιον παντός του λαού εις επίγνωσιν της αληθείας, ως μαρτυρούσιν αι Άγιαι Γραφαί: «και ανεβόησεν ‘Ηλιού εις τον ουρανόν και είπεν…· επάκουσόν μου, Κύριε, επάκουσόν μου εν πυρί, και γνώτω ο λαός ούτος, ότι συ ει Κύριος ο Θεός και συ έστρεψας την καρδίαν του λαού τούτου οπίσω. Και έπεσε πυρ παρά Κυρίου εκ του ουρανού και κατέφαγε τα ολοκαυτώματα … και τους λίθους και τον χούν εξέλειξε το πυρ· και έπεσε πας ο λαός επί πρόσωπον αυτών και είπον· αληθώς Κύριος ο Θεός, αυτός ο Θεός», (Γ΄ Βασιλ. 18,35,37,38,39).
Προσέτι δε ο θεσπέσιος Ηλίας έσχισε το ρεύμα του Ιορδάνου ποταμού και διέβη αυτός και ο μαθητής αυτού Ελισσαίος διά ξηράς και εν ω συνελάλει μετ’ αυτών αρπαγείς αιφνιδίως υπό πυρίνου άρματος ανελήφθη «ως εις τον ουρανόν, τουτέστιν εις τον αέρα και εκείθεν εις τόπον, όπου μόνον ο Θεός γνωρίζει», (Δ΄ Βασιλ. 2,11).
Και τούτο, διότι, ως λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής: «Ουδείς αναβέβηκεν εις τον ουρανόν, ει μη ο εκ του ουρανού καταβάς, ο Υιός του ανθρώπου», (Ιωάν. 3,13).
Ο προφήτης Ηλίας, αγαπητοί μου αδελφοί, κατέχει εξέχουσαν θέσιν μεταξύ των προφητών και των δικαίων του Μωσαικού νόμου, δηλονότι της Παλαιάς Διαθήκης. Ορθώς ελέχθη ότι ούτος ομοιάζει με τας μεγάλας προσωπικότητας του Μωϋσέως και του Προδρόμου και θεωρείται τύπος Χριστού. Ο Ηλίας εμφανίζεται μετά του Μωϋσέως εις την Μεταμόρφωσιν του Σωτήρος ημών Χριστού εν τω Όρει Θαβώρ. Ο Ηλίας και ο Πρόδρομος αναγνωρίζονται αμφότεροι θερμοί και αυστηροί κήρυκες μετανοίας.
Ο Θεσβίτης Ηλίας μνημονεύεται υπό του Προφήτου Μαλαχίου ως κήρυξ μετανοίας προ της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού: «και ιδού εγώ αποστελώ υμίν ‘Ηλίαν τον Θεσβίτην, πριν η ελθείν την ημέραν Κυρίου την μεγάλην και επιφανή, ος αποκαταστήσει καρδίαν πατρός προς υιόν και καρδίαν ανθρώπου προς τον πλησίον αυτού, μη ελθών πατάξω την γην άρδην,… λέγει Κύριος Παντοκράτωρ», (Μαλαχίου 4, 5-6).
Ο θεσπέσιος Ηλίας, ως πολλάκις επεβεβαίωσεν ο Ιησούς Χριστός, θα έλθη κατά το τέλος του κόσμου, όπως ο Ιωάννης ο Βαπτιστής κατά την πρώτην παρουσίαν «ο εν πνεύματι και δυνάμει Ηλιού», (Λουκ. 1,17), ίνα επιστρέψωσιν καρδίας τέκνων επί πατέρων διά του κηρύγματος της μετανοίας, (Πρβλ. Ματθ. 13, 13-17 και Ματθ. 11, 2-14).
Ερμηνεύων τους ως άνω λόγους ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας λέγει: «Ώσπερ ο μακάριος Ιωάννης ο Βαπτιστής, διεκήρυττε λέγων: ετοιμάσατε την οδόν Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους αυτού (Ματθ. 3,3), ούτω και ο θεσπέσιος Ηλίας εγγύς όντα [τον Κύριον] διακηρύττει τότε, και όσον ουδέπω παρεσόμενον [= εν ω ακόμη δεν έχει έλθει], ίνα κρίνη την οικουμένην εν δικαιοσύνη».
Ημείς, αγαπητοί μου αδελφοί, οι τιμώντες την πάνσεπτον μνήμην του αγίου Προφήτου Ηλιού, του Θεσβίτου, του έχοντος μεγάλην παρρησίαν παρά τω Θεώ και Πατρί εν τοις ουρανοίς, παρακαλέσωμεν την μεσιτείαν αυτού συν ταίς πρεσβείαις της Υπερευλογημένης Δεσποίνης Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας και μετά του υμνωδού είπωμεν:«Ρήματι ζώντι έκλεισας, ουρανόν υετίζοντα, ρήματί σου νυν, πνευματικώ διάνοιξον, τας πύλας μοι δέομαι, της μετανοίας Άγιε, πέμπων τη ψυχή μου, κατανύξεως όμβρους, και σώσόν με βοώντα· Ιερείς ευλογείτε, λαός υπερυψούτε, Χριστόν εις τους αιώνας».
Αμήν, έτη πολλά!”
Στην Αρχιερατική Συνοδεία και το εκκλησίασμα δεξίωση παρέθεσε στο ηγουμενείο ο φίλεργος και επιμελής επιστάτης της Μονής Μοναχός Αχίλλιος, το δε μεσημέρι παρετέθη στην Αρχιερατική Συνοδεία εορταστικό γεύμα.
Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων