Την Τετάρτη 14 Απριλίου το απόγευμα ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο στην Ακολουθία του Μεγάλου Κανόνος στον υπό κατασκευή Ιερό Ναό του Αγίου Λουκά του Ιατρού στην Ιερά Μονή Παναγίας Δοβρά Βεροίας.
H Ακολουθία τελέστηκε τηρουμένων όλων των προβλεπόμενων περιοριστικών μέτρων για την προστασία της δημόσιας υγείας, ενώ μεταδόθηκε απευθείας στην ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως, στην αντίστοιχη σελίδα στο Facebook και στον ραδιοφωνικό σταθμό «Παύλειος Λόγος 90.2 FM».
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Πόθεν άρξομαι θρηνείν τας του αθλίου μου βίου πράξεις; ποίαν απαρχήν επιθήσω, Χριστέ, τη νυν θρηνωδία;»
Διανύουμε ήδη την πέμπτη εβδομάδα της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και εγγίζουμε προοδευτικά προς το τέλος της. Και ενώ θα νομίζαμε ότι είναι καιρός να διερωτηθούμε αν προσεγγίζουμε τον σκοπό αυτής της κατανυκτικής περιόδου, αν δηλαδή δεν πλησιάζουμε μόνο χρονικά προς το Πάθος και την Ανάσταση του Κυρίου μας, αλλά έχουμε αγωνισθεί για να συσταυρωθούμε μαζί με τον Χριστό και να νεκρώσουμε τον παλαιό μας άνθρωπο «συν ταίς πράξεσιν αυτού και ταίς επιθυμίαις», ώστε να μπορέσουμε και να συναναστηθούμε μαζί του, ο ιερός υμνογράφος του Μεγάλου Κανόνος, τον οποίο ψάλαμε απόψε, όπως όρισαν οι όσιοι και θεοφόροι Πατέρες, θέτει ένα εντελώς διαφορετικό ερώτημα. Ποιο είναι αυτό; Το ακούσαμε πριν από λίγο. «Πόθεν άρξομαι θρηνείν τας του αθλίου μου βίου πράξεις; ποίαν απαρχήν επιθήσω, Χριστέ, τη νυν θρηνωδία;»
Από που να αρχίσω, διερωτάται ο ιερός ποιητής, ο άγιος Ανδρέας Κρητης, να θρηνώ τις πράξεις της άθλιας ζωής μου; και πως να αρχίσω τον θρήνο μου γι᾽ αυτήν;
Αυθόρμητα ανεβαίνει στα χείλη μας το ερώτημα: «μας πως είναι δυνατόν τώρα, στο τέλος σχεδόν της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, να κάνει λόγο για μια αρχή; Τι νόημα έχει να αρχίζει κανείς τώρα την προσπάθεια της μετανοίας, εφόσον εγγίζουμε ήδη το Πάσχα;»
Και όμως δεν ούτε ανεπίκαιρα ουτε τυχαία τα ερωτήματα που θέτει ο άγιος Ανδρέας Κρήτης. Γνωρίζοντας καλά την ανθρώπινη ψυχή ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, αλλά και έχοντας μεγάλη εμπειρία πνευματικού αγώνος, θέτει τα ερωτήματα αυτά για να μας διδάξει δύο αλήθειες που δεν πρέπει να μας διαφεύγουν.
Η πρώτη είναι ότι ποτέ δεν είναι αργά για να αρχίσει ο άνθρωπος τον αγώνα της μετανοίας. Ποτέ δεν είναι αργά, για να αφυπνισθεί, να έλθει «εις εαυτόν», όπως ο άσωτος, να αποφασίσει να αλλάξει ζωή και να αγωνισθεί για να καθάρει την ψυχή του και να πλησιάσει τον Θεό. Ποτέ δεν είναι αργά, για να αξιοποιήσει μία ευκαιρία που του προσφέρει ο Θεός, ο οποίος μας καταδιώκει, κατά τον ψαλμωδό Δαβίδ, με το έλεός του, επιδιώκοντας τη σωτηρία μας. Περιμένει τη μετάνοιά μας μέχρι την τελευταία στιγμή, εφόσον βέβαια δεν την αναβάλουμε σκόπιμα, και «δέχεται και τον έσχατον, καθάπερ και τον πρώτον», όπως θα ακούσουμε το βράδυ της Αναστάσεως στον Κατηχητικό Λόγο του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.
Και αυτό δεν είναι θεωρία, αλλά είναι γεγονός που αποδεικνύεται από τη ζωή της Εκκλησίας μας. Θα μας το υπενθυμίσει άλλωστε με το παράδειγμα της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, στην οποία έχει αφιερωσει η Εκκλησία μας την πέμπτη Κυριακή των Νηστειών, και η οποία αποτελεί παράδειγμα μετανοίας, διότι αν και έζησε τα νεανικά της χρόνια βυθισμένη στην αμαρτία, κατόρθωσε με τη μετάνοια, την προσευχή και τη νηστεία να καθαρθεί, να αγιασθεί και να ζει πράγματι μία ισάγγελη πολιτεία.
Η δεύτερη αλήθεια, την οποία θέλει να μας υπενθυμίσει ο άγιος Ανδρέας Κρήτης με τους στίχους που προανέφερα, είναι ότι δεν θα πρέπει ποτέ να πιστεύσουμε ότι έχουμε προοδεύσει στη μετάνοια και την πνευματική ζωή, ή πολύ περισσότερο ότι έχουμε πλησιάσει τον στόχο μας. Αυτές οι σκέψεις, τις οποίες μας υποβάλλει ο πονηρος, όπως γνωρίζουμε από τους βίους των αγίων της Εκκλησίας μας, τόσο των παλαιών όσο και των συγχρόνων μας, είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες, γιατί αποβλέπουν στο να μας κάνουν να εφησυχάσουμε και ακόμη χειρότερα να νομίσουμε ότι κάτι έχουμε κάνει, και έτσι να παρασυρθούμε και να αποτύχουμε είτε εξαιτίας της αδρανείας μας είτε εξαιτίας της υπερηφανείας μας.
Αντίθετα, αν κάθε ημέρα πιστεύουμε ότι είμαστε στην αρχή της προσπαθείας μας να μετανοήσουμε για τις αμαρτίες και τα σφάλματά μας, αν κάθε ημέρα συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να κάνουμε μια καινούρια αρχή στην πνευματική μας πορεία, θα συνειδητοποιούμε ταυτόχρονα πως δεν έχουμε χρόνο να χάνουμε, αλλά θα πρέπει να σπεύσουμε για να μην δαπανούμε τη ζωή μας μακριά από τον Θεό.
Έτσι και θα μπορούμε να αγωνιζόμεθα με μεγαλύτερο ζήλο και με περισσότερη ταπείνωση, αλλά και θα έχουμε περισσότερη χάρη από τον Θεό, ο οποίος θα μας ενισχύει στον αγώνα μας. Και βλέποντας την προσπάθειά μας θα συγχωρήσει και τις δικές μας αμαρτίες και θα μας αξιώσει και να συναναστηθούμε με τον Χριστό κατά την ημέρα της Αναστάσεώς του, αλλά πολυ περισσότερο να ζήσουμε κοντά του στην αιώνια ζωή και μακαριότητα.