«Η ειρηνοποιητική δράση των θρησκειών, συναρτάται σήμερα με την ειρήνη των ιδίων των θρησκειών μεταξύ των, με τον διάλογο των θρησκειών και τη συνεργασία των επ’ αγαθώ του ανθρώπου», τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος κήρυξε την έναρξη του διεθνούς συνεδρίου για την συμπλήρωση (το 2021) 30 χρόνων διακονίας του, το οποίο διοργανώνουν η Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ και το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών.
«Διακονούμε τον διάλογο τούτο και εν τη πεποιθήσει ότι συμβάλλομεν εις την ενίσχυση της εμπιστοσύνης, εις την δύναμη και την αποτελεσματικότητα του διαλόγου γενικότερα, αλλά και στην αντιμετώπιση του αντιδιαλογικού θρησκευτικού φονταμενταλισμού, αυτής της νοσηράς θρησκευτικότητος, η οποία τροφοδοτεί το μίσος και τη βία», πρόσθεσε.
Μιλώντας στην εναρκτήρια συνεδρία, που έγινε στην αίθουσα τελετών του ΑΠΘ, ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε ότι στη γνήσια θρησκευτική πίστη, υπάρχουν τα κίνητρα για συμβολή, όχι μόνο στην εσωτερική, πνευματική ειρήνη, αλλά και στην εξωτερική ειρήνη και στην υπέρβαση της επιθετικότητας και της βίας στην κοινωνία.
Ο κ. Βαρθολομαίος εξήρε την προσφορά και τις πολυσχιδείς δραστηριότητες του Πατριαρχικού Ιδρύματος Πατερικών Μελετών, με έδρα την μονή Βλατάδων στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης, το οποίο χαρακτήρισε καύχημα της Μεγάλης Εκκλησίας.
Επισήμανε ότι η μελέτη των Πατέρων της Εκκλησίας, δεν αποτελεί στροφή στο παρελθόν, αφού αυτοί ανήκουν διαχρονικώς στον πυρήνα της Ορθοδόξου ζωής και ταυτότητάς μας και η ενασχόληση με αυτούς δεν παράγει συντηρητισμό. «Όσοι ημέτεροι και ξένοι είδαν την μελέτη της πατερικής σκέψεως ως άγονον προσκόλληση εις παρωχημένα θεολογικά πρότυπα…ή ακόμη ως ιδεολογικό όπλο κατά των Οικουμενικών Διαλόγων, δεν κατανόησαν το πνεύμα και τον δυναμισμό τους», ανέφερε.
Τόνισε ότι πολλά οφείλει η σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία στον Άγιον Όρος και πρόσθεσε ότι ο μοναχισμός δεν είναι κίνημα παρά την Εκκλησία, ή πάνω από την Εκκλησία, αλλά σάρκα από τη σάρκα της και καύχημά της. «Ο μοναχικός βίος είναι ασκητική υπακοής εις την καθολική αλήθεια της Εκκλησίας και εις την κατεύθυνσή της προς την ερχομένην Βασιλείαν», σημείωσε.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε ότι οι σύγχρονοι καιροί έχουν ανάγκη θεολογικής μαρτυρίας, που δεν στενεύει τον νου και την καρδιά, αλλά ανοίγει τους ορίζοντες. Μίλησε για «δεκαθλητάς θεολόγους», ανθρώπους με κατάρτιση και αφοσίωση στην Εκκλησία, που καλούνται να εκφράζουν «τας σωτηριώδεις αληθείας της χριστιανικής πίστεως με τη γλώσσα κάθε συγκεκριμένης εποχής».
Η Ορθόδοξη θεολογία «δίδει εν τω παρόντι την φιλόθεον και φιλάνθρωπο μαρτυρία της έναντι των μεγάλων σύγχρονων προκλήσεων, τεχνολογικών, οικονομικών, περιβαλλοντικών, κοινωνικών, πολιτικών, πολιτισμικών, ηθικών και θρησκευτικών και των συναφών απειλών της ιερότητος και της ωραιότητος του ανθρωπίνου προσώπου, προβάλλει έναντι του ατομοκεντρισμού την κοινότητα και την σχέση, απέναντι στην μαζοποίηση και στην μετατροπή του ανθρώπου εις μετρήσιμον μέγεθος, την ελευθερία, την μοναδικότητα και απόλυτη αξία του κάθε ανθρώπου, υπογραμμίζει την ειρηνοποιητική ισχύ και την ειρηνευτική αποστολή της θρησκείας και την αναγκαιότητα του διαθρησκειακού διαλόγου», υπογράμμισε.
Αναφέρθηκε στην ανάγκη να συνυπάρξουν η δημιουργική συνάντηση με το διαφορετικό και η συνεπέστερη γνώση και καλλιέργεια του δικού μας πολιτισμού. «Οφείλουμε» σημείωσε «να αναπτύξουμε μια θεολογία της διαφοράς, εν συναρτήσει με μια θεολογία της παγκοσμιότητας».
Ο κ. Βαρθολομαίος επισήμανε ότι είναι αναγκαίος ο διάλογος με τον κόσμο εντός του οποίου η Εκκλησία ζει και κινείται, «αλλά δεν ταυτίζεται με αυτόν, ούτε τον αγνοεί». Τόνισε δε, ότι η Εκκλησία, «είναι μεταμορφωτική δύναμη για τον κόσμου, όχι αντι-κόσμος».
Για τη διοργάνωση του συνεδρίου συνεργάστηκαν το υπουργείο Εσωτερικών – τομέας Μακεδονίας-Θράκης η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο δήμος Θεσσαλονίκης, οι μητροπόλεις της Θεσσαλονίκης, η Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών και η Φιλόπτωχος Αδελφότητα Ανδρών Θεσσαλονίκης.
Το «παρών» έδωσαν ο υφυπουργός Εσωτερικών, αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης, Σταύρος Καλαφάτης, η υφυπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, Ζέτα Μακρή, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Ιερώνυμος, ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος, ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Ζέρβας, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζορτζ Τσούνης, ο πρύτανης του ΑΠΘ, Νίκος Παπαϊωάννου, ο πρώην αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, βουλευτές, ιεράρχες και εκπρόσωποι αρχών.
