Η Μονή του Οσίου Λουκά του Στειριώτη είναι ένα από τα ιστορικότερα Βυζαντινά μοναστήρια της Ελλάδας και βρίσκεται κοντά στην Αρχαία Στειρίδα, στον νομό Βοιωτίας.
Ιστορικοί και αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ότι η Μονή μπορεί να χαρακτηριστεί και ως πρότυπο για τα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας που χρονολογούνται κατά τον 11ο αιώνα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για προστατευόμενο μνημείο της Unesco, με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο να το επισκέπτονται για να θαυμάσουν αυτό το αρχιτεκτονικό κόσμημα με την ξεχωριστή εσωτερική διακόσμηση.
Την περίοδο 896-953 μ.Χ. ασκήτεψε στο μέρος όπου έχει χτιστεί το μοναστήρι ο Όσιος Λουκάς ο Στειριώτης, η φήμη του οποίου είχε ξεπεράσει εκείνη την εποχή τα στενά όρια της περιοχής. Ένας χαρισματικός μοναχός που είχε γίνει γνωστός για τον απλό και φιλήσυχο χαρακτήρα του, για τις φιλανθρωπικές του δράσεις και για τις θεραπευτικές τους ικανότητες. Στο σημείο όπου βρισκόταν το λιτό κελί του, σήμερα βρίσκεται η Κρύπτη της Αγίας Βαρβάρας και ο τάφος του. Ακριβώς δίπλα έχει χτιστεί ο Ναός της Θεοτόκου και ο Ναός αφιερωμένος στον Όσιο Λουκά, χρονολογείται από τα τέλη του 10ου αιώνα.
Μεγάλες καταστροφές υπέστη η Μονή και κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς το 1943 το νότιο τμήμα του μοναστηριού καταστράφηκε από βομβαρδισμούς.
Στις μέρες μας οι επισκέπτες του μοναστηριού έχουν την ευκαιρία να γευθούν το παραδοσιακό λουκουμάκι, καθώς αυτό εδώ και δεκάδες χρόνια είναι το κέρασμα των μοναχών στους ανθρώπους που σπεύδουν από κάθε γωνιά της Ελλάδας να προσκυνήσουν στον ευλογημένο αυτόν τόπο. Κάθονται κάτω από τον τεράστιο πλάτανο για να ξαποστάσουν και για να βιώσουν αυτό το ξεχωριστό κλίμα που το μοναστήρι του Οσίου Λουκά του Στειριώτη μπορεί να προσφέρει.