Το μοναστήρι της Παναγιάς της Αρχαγγελιώτισσας στην Ξάνθη έχει χαρακτηριστεί ως τόπος πανθρακικού προσκυνήματος κατά τη διάρκεια του Δεκαπενταύγουστου, καθώς πιστοί από κάθε γωνιά της Ελλάδας καταφθάνουν στον ιστορικό αυτό τόπο για να προσευχηθούν μέσα σε κλίμα κατάνυξης και περισυλλογής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Μονή φιλοξενείται και η θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς, με τους προσκυνητές να ζητούν την βοήθειά της σε κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζουν.
Πριν από το τωρινό μοναστηριακό συγκρότημα προϋπήρχε άλλο μοναστήρι, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από δύο σεισμούς, το 1829, οι οποίοι προκάλεσαν πολλά προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή της Ξάνθης.
Με πρωτοβουλία του τότε Μητροπολίτη Ξάνθης Ευγενίου το μοναστήρι χτίστηκε ξανά, ενώ σπουδαία ήταν και η συνδρομή των κατοίκων της περιοχής, οι οποίοι από το υστέρημά τους βοήθησαν οικονομικά στην ανοικοδόμησή του.
Τα χρόνια που ακολούθησαν ήταν δύσκολα, ωστόσο το μοναστήρι επιτέλεσε ένα σπουδαίο πνευματικό έργο, ενώ βοήθησε προκειμένου να συνεχίσουν τη λειτουργία τους τα σχολεία της περιοχής.