Πλήρως αποκατεστημένη άνοιξε και πάλι τις πύλες της η ιστορική Μονή Βελανιδιάς στην Καλαμάτα, όπου βρέθηκε η εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής. Εκεί βρίσκεται το κελί του οπλαρχηγού της Επανάστασης, ενώ υπήρξε στρατηγείο, αμυντήριο αλλά και ορμητήριο του Αγώνα
Από τον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΣΠΥΡΟΥ
Ενα δέντρο «βάφτισε» την ιστορική Ιερά Μονή της Ζωοδόχου Πηγής -γνωστή ως Μονή Βελανιδιάς- όπου εκάρη μοναχός ο ήρωας Παπαφλέσσας. «Η Μονή πήρε το όνομά της από την αιωνόβια βελανιδιά που δέσποζε στην αυλή της μέχρι τον μεγάλο σεισμό του 1884. Στα “σπλάχνα” αυτής της βελανιδιάς, σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ήταν που βρέθηκε και η ιερή εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής», αναφέρει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» ο Αρχιμανδρίτης Χριστοφόρος Νταμάτης, πρόεδρος της διοικητικής και διαχειριστικής επιτροπής της Μονής.
Σύμφωνα, όμως, με επίσημες, καταγεγραμμένες μαρτυρίες, η εικόνα χάθηκε το 1943, όταν οι Γερμανοί βομβάρδισαν το Μοναστήρι και στη συνέχεια το πυρπόλησαν. Πρόκειται για ένα από τα ιστορικότερα μνημεία της πόλης της Καλαμάτας, όπου υψώνονται η ελληνική σημαία και η σημαία της Επανάστασης του 1821, αντί για τη βυζαντινή, όπως στα άλλα μοναστήρια. Είναι πολύ κοντά, αλλά και ταυτόχρονα πολύ μακριά από τη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και ξανάνοιξε τις πύλες του -πλήρως αποκατεστημένο- την Κυριακή του Θωμά, στις 14 Απριλίου 2018. Βρίσκεται μόλις έξι χλμ. βόρεια της Καλαμάτας, ακριβώς πάνω από τον οικισμό της Αγίας Αννας, σε έναν φυσικό βράχο, από τον οποίο αγναντεύει τη γη των Μεσσηνίων. Το ιστορικό Μοναστήρι χτίστηκε το 1629 και υπήρξε σημαντικό στρατηγείο, αμυντήριο και ορμητήριο της Επανάστασης. Οπλαρχηγοί, -όπως ο πρωτεργάτης του Αγώνα του 1821 Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δικαίος Φλέσσας ή Παπαφλέσσας, ο οποίος μόνασε εκεί, ο Νεδουσαίος Νικήτας Σταματελόπουλος ή Νικηταράς ή Τουρκοφάγος, ο Γέρος του Μοριά Θεόδωρος Κολοκοτρώνης και ο Αναγνωσταράς- στη διάρκεια της Επανάστασης, συγκεντρώνονταν εκεί και συσκέπτονταν.
Ο Παπαφλέσσας γεννήθηκε το 1788 στην Πολιανή Μεσσηνίας. Ηταν το στερνοπαίδι της μεγάλης φαμίλιας του Δημητρίου Δικαίου, ο οποίος είχε αποκτήσει 28 παιδιά. Λέγεται ότι η οικογένεια των «Δικαίων Φλεσσών» ήταν από τις πιο παλαιές και επίσημες της Πολιανής και ότι το επώνυμο προήλθε από κάποιον μακρινό πρόγονό τους που είχε χτίσει ναό στην Αθήνα με την ονομασία «ο Σωτήρ του Δικαίου». Όπως τονίζει ο π. Χριστοφόρος, «ο Παπαφλέσσας από τα παιδικά του χρόνια είχε έφεση στα ιερά γράμματα, που του πρωτομάθαινε κάποιος καλόγερος στο χωριό του. Σπουδαστής ακόμη στη σχολή της Δημητσάνας, ατίθασος, ανήσυχος και ευφυής, παίρνει τη δύσκολη απόφαση να γίνει μοναχός και από τη χλιδάτη ζωή μπαίνει στην καλογερική ένδεια. Τον Ιανουάριο του 1816 παρουσιάστηκε στον καθηγούμενο της Μονής Βελανιδιάς (Γρηγόριο Κόλια) και ζήτησε να φορέσει το ράσο του δόκιμου μοναχού. Εκείνος τον δέχεται και γρήγορα τον κάνει μοναχό, ίσως γιατί είδε στα μάτια του το πάθος και τη θυσία για τη σωτηρία της πατρίδας».
Ο π. Χριστοφόρος αναφέρει ότι δυστυχώς δεν υπάρχει κάποιο προσωπικό αντικείμενο του Παπαφλέσσα, αφού το μοναστήρι είχε υποστεί πολλές δοκιμασίες είτε από βομβαρδισμούς των κατακτητών είτε από φυσικές καταστροφές. Υπάρχει όμως το κελί του, το οποίο πλέον λειτουργεί ως μουσείο και το επισκέπτονται καθημερινά δεκάδες προσκυνητές, καθώς επίσης και σχολεία με μαθητές από όλη την Ελλάδα. Ο π. Χριστοφόρος, σημειώνει, επίσης, ότι σύμφωνα με επίσημα στοιχεία το όνομα «Γρηγόριος» υπάρχει σε αρκετούς πατέρες, επειδή έτσι ονομαζόταν και ο κτήτορας της Μονής.
ΕΚΕΙ ΤΕΛΕΣΤΗΚΑΝ ΚΟΥΡΕΣ ΚΑΙ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΕΣ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΩΝ
Ηταν από τη Μονή Βελανιδιάς που ξεκίνησε ο Παπαφλέσσας στις 23 Μαρτίου 1821 για την απελευθέρωση της Καλαμάτας, της πρώτης ελληνικής πόλης που απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό. Σε ανάμνηση αυτής της ημέρας, μάλιστα, στις 23 Μαρτίου κάθε έτους η ιερή φλόγα της επανάστασης ξεκινά από τη Μονή Βελανιδιάς και καταλήγει στην πλατεία της Καλαμάτας.
«ΔΡΟΜΟΣ ΤΗΣ ΘΥΣΙΑΣ»
Συγκεκριμένα, προς τιμήν του Παπαφλέσσα, αλλά και όλων των αγωνιστών κάθε χρόνο αυτή την ημέρα αρχίζει από το μοναστήρι το δρώμενο «Δρόμος της Θυσίας». Το μεσημέρι τελείται τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως του Παπαφλέσσα και στη συνέχεια γίνεται η αφή της φλόγας. Κατόπιν, αθλητές δρομείς κατεβάζουν τη φλόγα στην πόλη της Καλαμάτας. Αυτή η δράση θεσμοθετήθηκε στην επέτειο των 150 χρόνων της Ελληνικής Επανάστασης, δηλαδή το 1971, και από τότε γίνεται κάθε χρόνο με τη συμμετοχή χιλιάδων ανθρώπων.
Άξιο λόγου είναι ότι στα δύο Μοναχολόγια, τα οποία υπάρχουν στη Μονή Βελανιδιάς, παρελαύνουν κορυφαίες προσωπικότητες που εκάρησαν εντός της μοναχοί ή χειροτονήθηκαν εκεί ιερείς, με πολυσέλιδη αναφορά στη δράση τους. Ανάμεσά τους ο επίσκοπος Ιεζεκιήλ, Μητροπολίτης Φαναριοφερσάλων, ο επίσκοπος Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Χαλκίδος, ο επίσκοπος Μελέτιος Καλαμαράς, Μητροπολίτης Νικοπόλεως και Πρεβέζης και μια σειρά των πιο ονομαστών ηγουμένων της Μονής, επιφανών μοναχών και μοναζουσών. Να σημειωθεί επίσης ότι η Μονή έχει αρκετά μετόχια, κάποια από τα σημαντικότερα είναι ο Άγιος Δημήτριος στις Τούρλες και ο Άγιος Φανούριος.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
