Από τον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ*
Υστερα από τρία χρόνια τελέστηκε και πάλι θεία λειτουργία ειδικά για κωφούς στην ενορία των Αγίων Πάντων, στην Καλλιθέα. Ο ναός των Αγίων Πάντων είναι ο μοναδικός όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και σε όλη την Ελλάδα, στον οποίο γίνονται θείες λειτουργίες για κωφούς την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα. «Η πρόσφατη λειτουργία, πέραν του ότι έγινε με την παρουσία στον ναό διερμηνέα της νοηματικής, αναμεταδόθηκε για πρώτη φορά ζωντανά και με υπότιτλους μέσα από το διαδίκτυο» τονίζει στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» ο π. Ανάργυρος Σιγάλας, εφημέριος στον Ναό των Αγίων Πάντων από το 1989, στον οποίο οφείλεται η υλοποίηση αυτής της σπουδαίας πρωτοβουλίας.
«Μου έχει κάνει μεγάλη εντύπωση ο ζήλος με τον οποίο παρακολουθούν τη θεία λειτουργία αλλά και πόσο χαρούμενοι νιώθουν επειδή βρέθηκε επιτέλους ένας τρόπος για να λειτουργούνται» αναφέρει ο π. Ανάργυρος και συνεχίζει κάνοντας μια αναδρομή στο παρελθόν: «Ολα άρχισαν όταν η μητέρα μου και η σύζυγός μου ξεκίνησαν να μαθαίνουν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 την τέχνη της ραπτικής ιερών αμφίων. Σε εκείνη τη σχολή ανακάλυψαν ότι η δασκάλα της ιεροραπτικής, η Μαρούλα Κατσίμπρα, ήταν συγχρόνως και δασκάλα της νοηματικής γλώσσας. Οσα μου μετέφεραν προκάλεσαν το ενδιαφέρον μου και έτσι άρχισα να μαθαίνω την τέχνη της νοηματικής. Πληροφορήθηκα επίσης ότι ο μακαριστός Μητροπολίτης Θηβών Νικόδημος ήταν ο πρώτος στην Ελλάδα που το 1938 χρησιμοποίησε τη νοηματική γλώσσα στον χώρο της Εκκλησίας. Τότε ήταν ακόμη λαϊκός και έκανε μαθήματα κατηχητικού στα Πετράλωνα. Είχε διαπιστώσει την ύπαρξη ενός κωφού παιδιού, που καθόταν μόνο του στα σκαλοπάτια του ναού και δεν παρακολουθούσε τα μαθήματα. Πλησίασε το παιδί και με διάφορα νοήματα του είπε: “Θέλεις να μου μάθεις τη γλώσσα σου και μετά να παρακολουθείς το κατηχητικό;”. Ετσι, λοιπόν, ξεκίνησε η πρώτη σοβαρή προσπάθεια επικοινωνίας με τους κωφούς. Μαζί με αυτό το παιδί ακολούθησαν άλλα τέσσερα άτομα και έτσι σχηματίστηκε ο πρώτος πυρήνας κατήχησης κωφών σε όλη την Ελλάδα».
Αλλο ένα γεγονός που συνέβαλε στο να προχωρήσει ο π. Ανάργυρος τα σχέδιά του στο θέμα της νοηματικής γλώσσας ήταν η γνωριμία του με τον Στράτο Πατρινό, διερμηνέα της νοηματικής: «Ηταν πολλές φορές που ερχόταν για να εξομολογηθεί και για να εκκλησιαστεί μαζί με την αρραβωνιαστικιά του. Επειδή, όμως, αυτή είναι κωφή, ο Στράτος μετέφερε τα της θείας λειτουργίας στην κοπέλα του με τη βοήθεια της νοηματικής. Κάποια στιγμή διατυπώθηκε η ιδέα για το πώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί μια ενορία για τους κωφούς. Πέρασε κάποιο διάστημα με διάφορες αναζητήσεις που κάναμε επί του θέματος και φτάσαμε στο 2010, όταν τότε η ενορία των Αγίων Πάντων ορίστηκε επισήμως από τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο ως ενορία των κωφών και βαρηκόων της Αθήνας. Λίγο πριν από την πανδημία του κορονοϊού -στη διάρκεια της οποίας είχαμε αναγκαστικά διακόψει τις θείες λειτουργίες για τα άτομα αυτά- είχε επισκεφθεί την ενορία μας μια ομάδα κωφών, τα μέλη της οποίας δεν γνώριζαν τη νοηματική γλώσσα. Αυτοί, λοιπόν, ζήτησαν από εμάς να βρούμε έναν τρόπο για να διαβάζουν σε υπότιτλους τη θεία λειτουργία. Οταν, λοιπόν, ξεκίνησαν τα περιοριστικά μέτρα για τον κορονοϊό, δημιουργήσαμε στο διαδίκτυο ένα κανάλι με την ονομασία Μetalipsis (Μετάληψη), το οποίο εκπέμπει και αναμεταδίδει συνεχώς τόσο τις θείες λειτουργίες όπως επίσης και τους Χαιρετισμούς, τις Παρακλήσεις κ.α. Ετσι, λοιπόν, πέρα από τη χρήση της νοηματικής γλώσσας οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν από εδώ και στο εξής να παρακολουθούν τη θεία λειτουργία στο ίντερνετ με τη βοήθεια των υποτίτλων».
Για να στεφθεί με απόλυτη επιτυχία αυτή η πρωτοβουλία, θα έπρεπε να αντιμετωπιστούν εξαρχής και κάποια πρακτικά ζητήματα, όπως εξηγεί ο π. Ανάργυρος: «Επρεπε να βρούμε σε ποιο σημείο θα κάθονταν τα μέλη του εκκλησιάσματος ώστε να βλέπουν καλά τον διερμηνέα, πώς θα τοποθετούνταν σωστά οι υπότιτλοι την ώρα της μετάδοσης, την εγκατάσταση του στούντιο κ.ά. Το αποτέλεσμα της όλης προσπάθειας όμως ικανοποίησε τόσο τους κωφούς αλλά και τον υπόλοιπο κόσμο. Και μάλιστα οι κωφοί ήταν σε τέτοιο βαθμό ενθουσιασμένοι, ώστε έφεραν και αφιέρωσαν στον ναό μας την εικόνα του Αγίου Μάρκου, ο οποίος είναι ο προστάτης τους άγιος. Την εικόνα αυτή εν συνεχεία την τοποθετήσαμε σε προσκυνητάρι για να την ασπάζονται οι πιστοί. Αυτές τις θείες λειτουργίες κάθε φορά τις παρακολουθούν περίπου 100 άτομα, οι οποίοι έρχονται από όλες τις περιοχές της Αθήνας. Εκτός από αυτή την εικόνα ένας γλύπτης από την Τήνο φιλοτέχνησε και τοποθέτησε στον εξωτερικό τοίχο του ναού -προς την πλευρά της λεωφόρου Θησέως- μια πλάκα στην οποία υπάρχουν τα γράμματα Χ και Ρ, και δύο παλάμες, οι οποίες συμβολίζουν στη νοηματική τη λέξη Χριστός. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καταλαβαίνουν οι κωφοί ότι εντός του ναού τελείται θεία λειτουργία στη νοηματική γλώσσα. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δυστυχώς δεν υπάρχουν για όλες τις θεολογικές λέξεις οι αντίστοιχες στη νοηματική. Για αυτό πρέπει να γραφτεί ένα λεξικό νοηματικής με θεολογικό περιεχόμενο» προτείνει.
*Αναδημοσίευση από “Ορθόδοξη Αλήθεια”
