Η Παναγιά η Αρεθιώτισσα, μία από τις ιστορικές μονές που δέχτηκε επίθεση από τους Γερμανούς, στάθηκε για αιώνες πνευματικός φάρος
Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΣΠΥΡΟΥ
Σημαντική είναι η συμβολή της Εκκλησίας σε όλες τις δύσκολες περιόδους της χώρας. Από την Επανάσταση του 1821 μέχρι και σήμερα τα ορθόδοξα μοναστήρια προσφέρουν και στηρίζουν αυτόν τον τόπο. Το ίδιο συνέβη και κατά την γερμανοϊταλική Κατοχή. Οι κατακτητές προσπάθησαν να καταστρέψουν ιστορικά κειμήλια, χειρόγραφα και ιερές μονές. Η πίστη των ανθρώπων, όμως, και η «παρουσία» της Παναγίας βοήθησαν, ώστε να παραδοθούν στις νέες γενιές μαρτυρίες και παραδόσεις.
Μία από τις ιστορικές μονές που δέχτηκαν την επίθεση των Γερμανών είναι η Παναγιά η Αρεθιώτισσα, γνωστή σε όλους ως «η Κυρά του Βάλτου». Ενα μοναστήρι που στέκει αγέρωχο εδώ και αιώνες σε ένα βουνό ανάμεσα στα χωριά του Βάλτου της Αιτωλοακαρνανίας. Η Ηγουμένη Γερόντισσα Φιλοθέη μιλώντας στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» κάνει σαφές ότι «τα Ρέθα στάθηκαν για αιώνες φάρος πνευματικός σε ολόκληρη την περιοχή και την προσφορά της μονής όλοι οι ντόπιοι την αναγνωρίζουν».
Η περίοδος της δεκαετίας του ‘40 ήταν κρίσιμη για όλη τη χώρα. Στα δύσκολα εκείνα χρόνια το μοναστήρι παρέμεινε το μοναδικό πνευματικό στήριγμα του λαού της περιοχής και η πνευματική του φήμη είχε απλωθεί πέρα από τα στενά του όρια. Η υπερπολύτεκνη οικογένεια των Νικόλαου και Φωτεινής Ρουμελιώτη είχαν αποφασίσει να συντηρούν τον ναό και είχαν βάλει σαν πρωταρχικό τους καθήκον τον ευπρεπισμό του, το χτύπημα της καμπάνας, καθώς και το άναμμα των καντηλιών. Ολόκληρη η οικογένεια εκ περιτροπής είχε αναλάβει αυτά τα καθήκοντα.
ΕΚΛΑΙΓΑΝ
Ενα εκ των παιδιών, ο Σπύρος Ρουμελιώτης, έχει αφήσει γραπτή μαρτυρία για τα θαύματα που έζησε. Συγκινημένος έχει περιγράψει ότι ένα βράδυ του 1944 βρισκόταν κοντά στο μοναστήρι και ξαφνικά είδε σε ένα υψωματάκι με πουρνάρια, λίγα μέτρα ανατολικά από το ιερό της εκκλησίας, ένα παράξενο υπέρλαμπρο φως. Έτρεξε γρήγορα φοβισμένος και φώναξε τον Ηγούμενο και τον Πατέρα του. Όταν μπήκαν μέσα στην εκκλησία όλα τα καντήλια και τα κεριά στα μανουάλια ήταν αναμμένα. Κανείς δε μπορούσε να πιστέψει τι είχε συμβεί. Ποιος ήταν αυτός που είχε ανάψει όλα τα κεριά και τα καντήλια; Κανείς δεν έμαθε ποτέ. Η συγκίνηση δε μπορούσε να κρυφτεί. Όλοι έκλαιγαν με λυγμούς.
ΤΑ ΒΛΗΜΑΤΑ ΑΣΤΟΧΟΥΣΑΝ!
Παράλληλα, την ίδια περίοδο ένα ολόκληρο ιταλικό τάγμα είχε στρατοπεδεύσει σε ένα ύψωμα απέναντι από το μοναστήρι, επειδή είχαν πληροφορίες ότι στα Ρέθα υπάρχουν αποθήκες των ανταρτών με πολεμοφόδια. Εστησαν, λοιπόν, έναν αλμό και άρχισαν να βάλουν κατά του μοναστηριού με βλήματα 80 χιλιοστών. Ο Σπύρος Ρουμελιώτης κρυμμένος παρακολουθούσε και περιέγραψε ότι όλα τα βλήματα έπεφταν έξω από τον αυλόγυρο του μοναστηριού και άνοιγαν γούρνες μεγάλες. Κανένα δεν μπορούσε να βρει το στόχο του μέχρι που απελπίστηκαν και σταμάτησαν.
Οι εκατοντάδες μαρτυρίες ανθρώπων που βρήκαν γιατρειά με τη βοηθειά Της
Η Γερόντισσα περιγράφει ότι είναι εκατοντάδες οι επίσημα καταγεγραμμένες μαρτυρίες ανθρώπων που θεωρούν ότι έγιναν καλά οι ίδιοι ή δικοί τους άνθρωποι με την βοήθεια της Παναγίας της Αρεθιώτισσας. Μάλιστα, κατά την παράδοση, από τα πρώτα χρόνια ίδρυσης της μονής πήγαιναν εκεί ανθρώπους που έπασχαν από διάφορες ψυχικές νόσους. Τους φιλοξενούσαν σαράντα μέρες με νηστεία και προσευχή, ενώ όσοι ήταν επικίνδυνοι τους έδεναν με χοντρές αλυσίδες την ώρα των ακολουθιών. Η αλυσίδα υπάρχει ακόμη στην βάση της κολώνας μέσα στον νάρθηκα. Έτσι έμεινε και λέγεται μέχρι και σήμερα η φράση «είσαι για τα Ρέθα» όταν θέλουν να χαρακτηρίσουν ότι κάποιος δεν είναι καλά στα μυαλά του.
ΜΟΝΑΧΟΣ ΑΝΘΙΜΟΣ
Ακόμη, η Ηγουμένη αποκάλυψε ότι αρκετοί πιστοί έχουν καταθέσει πως την ώρα των ακολουθιών έχουν δει να εμφανίζεται μπροστά τους ο μοναχός Άνθιμος, προηγούμενος της μονής, ο οποίος στη συνείδηση πολλών είναι ήδη Άγιος. Κατά την εκταφή του, μάλιστα, οι παριστάμενοι δηλώνουν συγκινημένοι ότι μυρόβλιζε όλος ο χώρος, ενώ ορισμένοι επιμένουν ότι πρέπει να συλλεχθούν τα στοιχεία και να κατατεθεί στην Ιερά Σύνοδο φάκελος για την αγιοκατάταξή του.
ΜΟΥΣΕΙΟ
Σήμερα, η Ηγουμένη Φιλοθέη προσπαθεί, με την βοήθεια και την στήριξη της τοπικής Εκκλησίας, να κρατήσει αναμμένο τον φάρο της πίστης, ενώ διάφοροι πιστοί φροντίζουν να στηρίζουν την προσπάθειά της. Συνεχίζει ακούραστα το έργο των προκατόχων της και αναδεικνύει το ιστορικό μοναστήρι ως έναν πνεύμονα πνευματικού αγώνα. Ενα έργο που σίγουρα χρειάζεται υποστηρικτές, ώστε να μπορέσουμε να δούμε καθαρά τις μαυρισμένες εικόνες των αγίων εντός του ναού, να καμαρώνουν για τους προσκυνητές. Στους χώρους της μονής έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα μουσείο με αντικείμενα βγαλμένα από το χρόνο. Παλιά σκεύη κουζίνας, παλιά κιλίμια, ένας αργαλειός, καθώς και βιβλία είναι κάποια από όσα μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης και να μάθει για τη ζωή και την καθημερινότητα των προγόνων του. Ένα ταξίδι στην παράδοση και στην ιστορία του τόπου και της ελληνικής οικογένειας.
ΜΙΣΟΚΑΤΕΣΤΡΑΜΜΕΝΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΙΩΝ
Ο ιερός ναός είναι αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου και βρίσκεται στο κέντρο της αυλής. Περιστοιχίζεται από χαμηλά κελιά. Ανήκει στον τύπο του τρίκλιτου σταυρεπίστεγου με πέντε τρούλους. Στο εσωτερικό του δύο τοξοστοιχίες από τρεις κολώνες η καθεμία χωρίζουν το ναό σε τρία κλίτη. Ο προσκυνητής που εισέρχεται στον ναό νιώθει τις μαυρισμένες και μισοκατεστραμμένες μορφές των Αγίων να τον παρακολουθούν από τους γύρω τοίχους με μία έκφραση και ζωντάνια που εντυπωσιάζει. Το τέμπλο είναι ξυλόγλυπτο διακοσμημένο με κλάδους, άνθη, πουλιά και κεφαλάκια φτερωτών αγγέλων. Κατά τους ιστορικούς η χρονολογία 1742 που σώζεται σε χάραγμα πάνω σε πέτρα δεν αναφέρεται στην αρχική κατασκευή του Καθολικού, αλλά σε κάποια ανακαίνιση.
Η ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΒΟΣΚΟΥ
Η περίπυστη εικόνα της Παναγίας λέγεται ότι εμφανίστηκε σε έναν βοσκό πριν από αρκετούς αιώνες με θαυμαστό τρόπο. Ξαφνικά, ο βοσκός είδε ένα φως να ακτινοβολεί στη μέση του πουθενά κι όταν πλησίασε αντίκρυσε την θαυματουργή εικόνα. Η πρώτη του σκέψη ήταν πως πρέπει να φτιάξει έναν ναό αφιερωμένο στην Παναγία. Οι δυνάμεις του, όμως, και τα οικονομικά του δεν το επέτρεπαν. Ώσπου, όπως αναφέρει ο θρύλος, συνέβη ένα ακόμη θαύμα. Εμφανίστηκε μπροστά του ένα μουλάρι που έφερε δύο κάσες με χρυσά νομίσματα. Και έτσι το τάμα και η επιθυμία του πραγματοποιήθηκαν.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”