Για τις γεωπολιτικές συνιστώσες που αναπτύσσονται στη Μέση Ανατολή διαχρονικά και στην εποχή μας, μίλησε ο Κώστας Υφαντής, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Ο κ. Υφαντής τόνισε πως η ιστορία της περιοχής είναι μια συνεχής γεωπολιτική ένταση, αναδιάταξη και αστάθεια. Τη μεγαλύτερη επιρροή στην περιοχή, έχοντας διαμορφώσει τις ισορροπίες και τις στρατηγικές, έχουν οι ΗΠΑ, χωρίς να είναι μέρος της περιοχής. Από το 1947-1948 είναι βασικός ο ρόλος τους στην περιοχή. Τώρα υπάρχει η τάση για pivot to Asia, στροφή στην Ασία, και από τις τρεις τελευταίες κυβερνήσεις (Ομπάμα, Τραμπ, Μπάιντεν). Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Pew, για τους Αμερικανούς η Κίνα είναι η μεγάλη απειλή, μετά είναι η Ρωσία και μετά η Βόρεια Κορέα. Εδώ και 10 χρόνια για τον μέσο Αμερικανό το Ιράν δεν υφίσταται ως απειλή, κάτι που δεν ίσχυε πριν από 15 χρόνια που θεωρούνταν ως ο μεγαλύτερος εχθρός των ΗΠΑ.
Θεόδωρος Τσακίρης, Καθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Από την πλευρά του ο Καθηγητής Ενεργειακής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Θεόδωρος Τσακίρης, τόνισε ότι η περιοχή κοντά στον Περσικό κόλπο εξακολουθεί να έχει τεράστια σημασία για όλο τον κόσμο παρά την άνοδο του σχιστολιθικού πετρελαίου ιδιαίτερα στις ΗΠΑ. Αναφερόμενος στην ένταση που επικρατεί στην περιοχή της Μέσης Ανατολής ιδιαίτερα το τελευταίο διάστημα (Ισραήλ-Παλαιστίνιοι), σημειώνει ότι ο ίδιος ο χαρακτήρας της Χαμάς δεν είναι τίποτα άλλο από μια παραστρατωτική, μουσουλμανική οργάνωση, ένα ισλαμιστικό κόμμα το οποίο αντικαθιστά ένα αδύναμο κοσμικό κράτος, προσφέροντας αυτό τις υπηρεσίες που θα έπρεπε να προσφέρει μια κρατική δομή. Πρόσθεσε ακόμη ότι τα καθεστώτα της ευρύτερης Μέσης Ανατολής έχουν ως αντίπαλο δέος τις μοναρχίες του Κόλπου με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Σαουδική Αραβία.
Μιχάλης Θεοδοσιάδης, Λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Kurdistan Hewlers
Ο Μιχάλης Θεοδοσιάδης, λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Κουρδιστάν Hewlers, μίλησε για τη δική του πραγματικά, όπως τη βιώνει στο ιρακινό Κουρδιστάν όπου κατοικεί. Διευκρινίζει ότι η ημιαυτονομη κυβέρνηση του Κουρδιστάν είναι μια πλήρως λειτουργική κυβέρνηση, με το δικαίωμά της να νομοθετεί, μπορεί να παρακάμπτει νόμους που επιβάλλονται στο υπόλοιπο Ιράκ, μπορεί να διοικεί την περιοχή όπως επιθυμεί. Υπάγεται βέβαια στο Ιράκ, αλλά η κυβέρνηση του Κουρδιστάν εμμένει και προσπαθεί να επιβάλλει τους δικούς του νόμους στον πληθυσμό της.
“Το ιρακινό Κουρδιστάν είναι μια περιοχή πολυθρησκειακή. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού είναι Σουνίτες Μουσουλμάνοι, αλλά μετριοπαθείς. Υπάρχουν Ορθόδοξοι Ασσύριοι, υπάρχει η μειονότητα των γεζίντι και οι Ζωροάστρες, η παλαιότερη θρησκεία των Κούρδων πριν γίνουν μουσουλμάνοι. Υπάρχει επίσης ένα ποσοστό Αλεβιτών και ένα μικρό ποσοστό Εβραίων που αναγκάζονται να κρύβονται καθώς “και εδώ υπάρχει το πρόβλημα του αντισημιτισμού”.
Τα δύο μεγαλύτερα κόμμα είναι κοσμικά και μετριοπαθή σε ό,τι έχει να κάνει με τη θρησκεία. Στηρίζουν την πολυθρησκεία, έχουν στηρίξει και Χριστιανούς. “Το Ιρακινό Κουρδιστάν είναι ένα σημείο σταθερότητας και ασφάλειας σε σχέση με την υπόλοιπη περιοχή. Υπάρχει ένας περιορισμός στις γυναίκες, είναι μεν αρκετά μπροστά σε σχέση με την περιοχή αναφορικά με την την ισότητα των φύλων αλλά πολύ πίσω σε σχέση με την Ευρώπη”, προσθέτει ο κ. Θεοδοσιάδης.
Όπως σχολιάζει, η εξωτερική πολιτική της Ελλάδας στη Μέση Ανατολή χαρακτηρίζεται από μια ασυνέχεια. Θεωρείται από κύκλους διπλωματικούς ότι η Μέση Ανατολή δεν έχει να προσφέρει κάτι στην Ελλάδα, κατέληξε ο λέκτορας.