Πώς ξαναγύρισαν στον τόπο τους ιεροί θησαυροί όπως η Παναγία η Τρυφώτισσα, η Βουρλιώτισσα, η Σουμελά, η Σουλτάνα αλλά και εικονίσματα πολλών ακόμα Αγίων
Από τον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ
Ιδιαίτερα συγκινητικές ήταν οι στιγμές όταν ο νέος μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Φιλόθεος απευθυνόμενος προς τους πιστούς κατά την πρώτη θεία λειτουργία του στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, πριν από λίγες ημέρες, πρόσφερε στον ναό μία εικόνα της Παναγίας με μεγάλη συμβολική αξία. Επρόκειτο για μια εικόνα η οποία υπήρχε στο ναό του Αγίου Δημητρίου και διεσώθη από την καταστροφική πυρκαγιά του 1917 χάρη στην οικογένεια του κ. Γεώργιου Καλτσά. Μετά την πάροδο τόσων χρόνων ο κ. Καλτσάς παρέδωσε την εικόνα στον σεβασμιότατο κ. Φιλόθεο, όταν ο νέος μητροπολίτης Θεσσαλονίκης λειτούργησε για τελευταία φορά στη Χαλκίδα, στον ναό του Αγίου Νικολάου.
To χαρμόσυνο αυτό γεγονός έρχεται να μας θυμίσει και άλλες παρόμοιες περιπτώσεις, που αφορούν είτε στη διάσωση είτε στην εξεύρεση ιερών εικόνων τόσο κατά το παρελθόν αλλά και στους πρόσφατους χρόνους, για τις οποίες αξίζει να κάνουμε μια εκτενή αναφορά.
Ξεχωριστή θέση στις καρδιές των ευλαβών πιστών, που είναι απόγονοι των προσφύγων από τη Μικρασία, συνεχίζουν να έχουν έως και σήμερα οι εικόνες της Παναγίας, οι οποίες έφτασαν ασφαλείς στην Ελλάδα μετά από πολλές περιπέτειες. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Τρυφώτισσας ή Τριφώτισσας κοσμεί τον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου στην Αλεξανδρούπολη.
Η εικόνα φιλοτεχνήθηκε τον 13ο αιώνα, ενώ έχει χαρακτηριστεί ως μια από τις ελάχιστες ανάγλυφες εικόνες, που υπάρχουν στον ορθόδοξο κόσμο. Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, οι προερχόμενοι από την Αίνο της Ανατολικής Θράκης Έλληνες πρόσφυγες κατάφεραν να διασώσουν την εικόνα και να την τοποθετήσουν στον Ι. Ναό του Αγίου Νικολάου. Κάθε χρόνο στις 14 Μαΐου ανήμερα του εορτασμού της απελευθέρωσης και ενσωμάτωσης της Αλεξανδρούπολης στον εθνικό κορμό, στο λιμάνι της πόλης, γίνεται η αναπαράσταση άφιξης της εικόνας της Παναγίας της Τρυφώτισσας από την Αίνο.
Ο ΒΟΣΚΟΣ
Εξίσου γνωστή είναι και η εικόνα της Παναγίας της Βουρλιώτισσας που είχαν φέρει μαζί τους οι κάτοικοι των Βουρλών, στην ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης, και την εγκατέστησαν στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στη Νέα Φιλαδέλφεια. Η εικόνα αυτή ανακαλύφθηκε το 1689 από έναν βοσκό. Σύμφωνα με την παράδοση είχε ζωγραφιστεί από τον Αγιο Λουκά, ενώ σε μια εφημερίδα του 1873 που κυκλοφορούσε στα Βουρλά είχε δημοσιευθεί η πληροφορία, ότι είχε φιλοτεχνηθεί την περίοδο των βυζαντινών χρόνων. Το εικόνισμα της Παναγίας ήταν σκεπασμένο με ασημένιο κάλυμμα, ενώ τα χέρια και τα φωτοστέφανα της Παναγίας και του Χριστού ήταν σκεπασμένα με φύλλο χρυσού.
ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ ΤΟΥ ΙΚΟΝΙΟΥ
Στον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής στην Πάτρα βρίσκεται η Παναγία Ρόδον το Αμάραντον του Ικονίου (Παναγία η Σουλτάνα). Η εικόνα της Παναγίας Ρόδον το Αμάραντον αγιογραφήθηκε στη Μικρά Ασία το 1890 και φυλασσόταν στον μεγαλοπρεπή Ναό της Αγίας Φωτεινής στη Σμύρνη. Την μετέφερε στην Αχαΐα ο Ιωάννης Αλεξανδρίδης, πνευματικό παιδί του αγίου ιερομάρτυρα Μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου.
Η ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΩΝΑΣ
Μια από τις πλέον ονομαστές και θαυματουργές εικόνες, την οποία δεν έπαψε ποτέ να υπεραγαπά όχι μόνο το προσφυγικό στοιχείο αλλά και οι υπόλοιποι Έλληνες, είναι ασφαλώς αυτή της Παναγίας Φανερωμένης. Η εικόνα αυτή κοσμεί τον ναό της Παναγίας στη Νέα Μηχανιώνα της Θεσσαλονίκης. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή μια γυναίκα που κατοικούσε στην παλαιά Μηχανιώνα της Κυζίκου ονόματι Κατίγκω Μαούτσα ή αλλιώς Λαζαράκαινα, έφτιαξε μια θήκη από λεπτό ύφασμα. Μέσα σε αυτή απόθεσε την εικόνα της Παναγίας και στη συνέχεια έβαλε την θήκη σε ένα μεγάλο δέμα με ρούχα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο κατέστη δυνατή η μεταφορά της με ασφαλή τρόπο στην Ελλάδα.
ΤΟ ΚΑΥΧΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΙΑΚΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ
Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Σουμελάς αποτελεί το καύχημα του ποντιακού ελληνισμού. Η θαυματουργή εικόνα ιστορήθηκε στη Θήβα από τον Ευαγγελιστή Λουκά τον 4ο αιώνα. Σύμφωνα με την παράδοση η Παναγία παρουσιάστηκε στους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο και τους ζήτησε να ιδρύσουν στο Πόντο μοναστήρι στο όνομά της και να εγκαταστήσουν εκεί την εικόνα της. Το 1923 το μοναστήρι εγκαταλείφθηκε από τους μοναχούς και κατόπιν λεηλατήθηκε από τους Τούρκους. Το 1931 ο μοναχός Αμβρόσιος μετέβη στην Παναγία Σουμελά, στην Τραπεζούντα, και κατάφερε να βρει την εικόνα της Παναγίας, την οποία έφερε στην Ελλάδα μαζί με άλλα ιερά κειμήλια.
Ο ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΣ ΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΕ ΤΟΝ ΑΓ. ΠΟΛΥΚΑΡΠΟ
Συναρπαστική είναι και η ιστορία που συνδέεται με την εξεύρεση της εικόνας του Αγίου Πολυκάρπου. Το 1955 ένας ιερέας ονόματι Μιχαήλ Πιτσώκος επέστρεψε στην περιοχή της Σμύρνης, έτσι ώστε να επισκεφτεί την πατρογονική του εστία. Ο ιερέας δεν φορούσε ράσα αλλά, ωστόσο, την παρουσία του πληροφορήθηκε ένας ντόπιος μουσουλμάνος ιεροδιδάσκαλος, ο οποίος είχε φυλάξει στο σπίτι του την εικόνα του Αγίου Πολύκαρπου. Κάποια στιγμή ο Τούρκος βρήκε την ευκαιρία και συνάντησε τον π. Μιχαήλ στο καφενείο του χωριού, όπου εκεί του έδωσε την εικόνα του Αγίου Πολυκάρπου. Ο ιερέας κατάφερε να την κρύψει και στη συνέχεια την μετέφερε με ασφάλεια στη Θεσσαλονίκη και την τοποθέτησαν στον Ιερό Ναό του Αγίου Θεράποντος.
Η ΑΓΙΑ ΜΑΤΡΩΝΑ ΤΗΣ ΧΙΟΥ
Με δάκρυα στα μάτια -εν μέσω ιερής κατάνυξης- υποδέχτηκαν τον Σεπτέμβριο του 2022 οι κάτοικοι του χωριού Κουρούνια στη Χίο την εικόνα της Αγίας Ματρώνας. Είναι μία από τις εννέα εικόνες οι οποίες φυγαδεύθηκαν από τη Χίο το 1822, προκειμένου να μην βεβηλωθούν από τους Τούρκους. Η εικόνα είχε εντοπιστεί στο ναό Γενεσίου της Θεοτόκου, στο Ναύπλιο, μετά από πολυετή έρευνα της επιτροπής των Κουρουνιωτών. Και χάρη στις ενέργειες του μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου κατέστη τότε δυνατή η παραχώρηση της εικόνας για 15 και μόνο ημέρες, έτσι ώστε να τεθεί σε προσκύνημα στον Ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, στα Κουρούνια.
*Αναδημοσίευση από “Ορθόδοξη Αλήθεια”
