Την Τρίτη 24 Αυγούστου το πρωί ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου Τρικάλων Ημαθίας με την ευκαιρία της εορτής του Αγίου Ιερομάρτυρος και Ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού.
Ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Ωδαίς ευφημήσωμεν τον ευκλεώς τοις χοροίς μαρτύρων εμπρέψαντα, θυτών τε και ασκητών, Κοσμαν τον αοίδιμον».
Εορτάζει σήμερα η Εκκλησία του Χριστού και πανηγυρίζει τη μνήμη ενός νεότερου τέκνου της, ενός αγίου που διέλαμψε σε χρόνους δύσκολους και χαλεπούς για την Εκκλησία και το Γένος μας, του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του μεγάλου αυτού εθναποστόλου και ιερομάρτυρος, τον οποίο τιμά ιδιαιτέρως η ενορία σας. Φέτος όμως τον τιμούμε ιδιαιτέρως για την προσφορά και τη συμβολή του στην ανάσταση του Έθνους μας, καθώς εορτάζουμε την επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.
Θα μπορούσε ο άγιος Κοσμάς να είχε αρκεσθεί στην άσκηση και την ησυχία του Αγίου Όρους· θα μπορούσε να είχε περιορισθεί στα σκληρά ασκητικά παλαίσματα και στις ησυχαστικές αναβάσεις της μοναχικής πολιτείας. Αλλά δεν αρκέστηκε μόνο σ’ αυτά, γιατί έβλεπε ότι οι άνθρωποι στον κόσμο είχαν ανάγκη να ακούσουν τον λόγο του Ευαγγελίου, να ακούσουν λόγο παρηγορίας και παρακλήσεως, που θα στήριζε την πίστη και το φρόνημα των Ελλήνων που στέναζαν κάτω από τον τουρκικό ζυγό. Και έτσι, για την αγάπη των αδελφών του, προτίμησε ο άγιος Κοσμάς να εγκαταλείψει την ησυχία και τη γαλήνη του Άθωνος και να αποδυθεί σε ένα νέο αγώνα, δύσκολο και επίπονο, στον αγώνα του ευαγγελισμού των ανθρώπων.
Θα μπορούσε ο άγιος Κοσμάς να περιορισθεί και σ’ αυτόν το ρόλο του ιεραποστόλου. Θα μπορούσε να διδάσκει μόνο το Ευαγγέλιο και να ενισχύει τους ανθρώπους στην πίστη. Όμως δεν αρκέσθηκε ούτε μόνο σ’ αυτό. Επεξέτεινε τη δράση του σε πολλούς άλλους τομείς, συμβουλεύοντας τους ανθρώπους στα μέρη από όπου περνούσε, όπως και στα μέρη μας, στην επαρχία μας, όπου επίσης ήλθε και κήρυξε, συμβουλεύοντας τους ανθρώπους να αποφεύγουν τις πλάνες των αιρετικών, να τιμούν τις παραδόσεις των πατέρων και των προγόνων τους, να κτίζουν σχολεία και να διδάσκουν τα παιδιά τους την ελληνική γλώσσα και την ελληνική ιστορία, να ελπίζουν και να αγωνίζονται για την ανάσταση του Γένους.
Δεν ήταν, λοιπόν, μόνο ιεραπόστολος ο άγιος Κοσμάς αλλά και εθναπόστολος, και εμείς οι Έλληνες του οφείλουμε πολλά, του οφείλουμε σε μεγάλο βαθμό την προετοιμασία των πατέρων μας για την επανάσταση που μας χάρισε την ελευθερία.
Μοναχός, ιεραπόστολος, ισαπόστολος, εθναπόστολος ο άγιος Κοσμάς. Θα αρκούσαν αυτές οι ιδιότητες, αυτές οι διακονίες στην αγάπη του Θεού και των ανθρώπων για να εξασφαλίσουν στον άγιο Κοσμά μια θέση στην Ιστορία και μια θέση στον ουρανό. Εκείνος όμως δεν αρκέσθηκε ούτε σε όλες αυτές, αλλά προχώρησε ένα βήμα περισσότερο, ένα σκαλοπάτι ψηλότερα. Θέλησε να προσφέρει τη ζωή του θυσία για τον Χριστό, θέλησε να κερδίσει και το στεφάνι του μάρτυρος για χάρη Εκείνου τον οποίο αγάπησε από τη νεότητά του, όταν εγκατέλειψε τον κόσμο για να ενδυθεί το μοναχικό σχήμα. Έτσι σφράγισε ο άγιος Κοσμάς με το μαρτύριο του τη μαρτυρική ήδη ζωή του. Και βρίσκεται τώρα στον ουρανό για να απολαμβάνει τον μισθό των κόπων του από τον αγωνοθέτη και αθλοθέτη Χριστό.
Η ζωή και το μαρτύριο του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, ενός αγίου τόσο προσφιλούς και τόσο οικείου σε μας τους νεότερους Έλληνες, καθώς έζησε τόσο κοντά στους πατέρες μας, στα χωριά και στις πόλεις μας, καθώς περπάτησε ολόκληρη την Ελλάδα και μας κληροδότησε με τις διδαχές του πολύτιμες συμβουλές χριστιανικής ζωής και πίστεως, μας διδάσκει και κάτι ακόμη. Μας διδάσκει πως ο, τι και αν κάνουμε στη ζωή μας, όσο και αν εργαζόμαστε το αγαθό, όσο και αν ζούμε σύμφωνα με το θέλημα και τις εντολές του Θεού, δεν θα πρέπει να επαναπαυόμαστε. Θα πρέπει πάντοτε να σκεφτόμαστε και να ερευνούμε τι θέλει ο Θεός από εμάς για την κάθε στιγμή της ζωής μας. Θα πρέπει να σκεφτόμαστε τι θα μπορούσαμε να κάνουμε ακόμη που δεν κάναμε. Γιατί η χριστιανική ζωή δεν είναι θεωρητική υπόθεση, δεν είναι μια διδασκαλία που τη μαθαίνει κανείς και αυτό αρκεί για τη σωτηρία του. Η χριστιανική ζωή, είναι ζωή και πράξη, είναι έργα, χωρίς τα οποία και η πίστη είναι νεκρή, είναι χωρίς αποτέλεσμα, χωρίς ουσία.
Η ζωή του αγίου ενδόξου ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού που τιμούμε σήμερα το αποδεικνύει. Ας προσπαθήσουμε να μιμηθούμε το παράδειγμά του, παράδειγμα δράσεως και θυσίας, πίστεως και απλότητας, θάρρους και αγιότητας, και εύχομαι διά των πρεσβειών του να προσφέρουμε και εμείς στον Θεό «καρπόν τριάκοντα και εξήκοντα και εκατόν», όπως και εκείνος.