Του Μητροπολίτη Αργολίδος κ. Νεκταρίου
Στο θέμα της απεργίας πείνας την οποία έχει ξεκινήσει ο Δημήτρης Κουφοντίνας αναφέρεται η επιστολή του Μητροπολίτης Αργολίδος κ. Νεκταρίου, επισημαίνοντας ότι δεν έχει πρόθεση να συμμετάσχει σ’ αυτή την αντιπαράθεση, αλλά “απλώς το γεγονός μου δίνει αφορμή να θίξω ένα άλλο γεγονός με δραματικές διαστάσεις”.
Αναλυτικά η επιστολή του κ. Νεκταρίου:
Η απεργία πείνας και ο κίνδυνος απώλειας της ζωής γνωστού κατάδικου που βαρύνεται με 11 φόνους και άμεση ή έμμεση συμμετοχή σε άλλους, έχει προκαλέσει αντιδράσεις σε αντιεξουσιαστικούς χώρους και πολιτική αντιπαράθεση. Δεν έχω πρόθεση να συμμετάσχω σ’ αυτή την αντιπαράθεση, απλώς το γεγονός μου δίνει αφορμή να θίξω ένα άλλο γεγονός με δραματικές διαστάσεις, άγνωστο βέβαια στους πολλούς.
Εκτιμώ ως ένα βαθμό την ευαισθησία που δείχνουν κάποιοι για τον κατάδικο απεργό πείνας. Αλλά στους ανθρώπους που κινδυνεύουν να καταδικαστούν κατά τη γνώμη μου άδικα, δε βλέπω κάποια ευαισθησία στην τοπική μας κοινωνία. Και από την άλλη πλευρά, όλοι οι υπερασπιστές απεργών πείνας, αμφισβητούν την πολιτεία, τη δικαιοσύνη, τους νόμους του κράτους, προβαίνουν σε βίαιες και καταστροφικές ενέργειες, και μένουν στο απυρόβλητο. Τούτη η κατάθεση όμως μπορεί να θεωρηθεί επιλήψημη, ως αμφισβήτηση της δικαστικής εξουσίας, ως επέμβαση στο έργο της δικαιοσύνης και δεν ξέρω και ‘γω τι άλλο. Δεν είναι αυτή η πρόθεσή μου. Όμως παρακολουθώντας ολ’ αυτά τα χρόνια να ξετυλίγεται στη Μητροπολιτική μας περιφέρεια ένα δράμα, αποφάσισα να σπάσω τη σιωπή μου, με ο,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν μπορώ ως ποιμένας αυτού του τόπου, να μην σταθώ πλάι στους ανθρώπους αυτούς που κατά τη γνώμη μου αδικούνται.
Πριν προχωρήσω, ήθελα να κάνω μια επισήμανση. Προσωπικά και το ‘χω αποδείξει εμπράκτως και γραπτώς, σέβομαι απόλυτα τα προσωπικά πιστεύω οποιουδήποτε ανθρώπου. Μπορεί να διαφωνώ κάθετα, όμως είναι πεποίθησή μου ότι κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος να πιστεύει ο,τι θέλει.
Αυτό όμως που δεν αντέχω, είναι να προσπαθεί ο άλλος με δόλιους και ύπουλους τρόπους να επιβάλει τα πιστεύω του στους άλλους, χρησιμοποιώντας το ψέμα, την προπαγάνδα, κάποια θέση εμπιστοσύνης και ισχύος.
Πιο συγκεκριμένα, τις τελευταίες δεκαετίες έκαναν έφοδο στον τόπο μας ανατολίτικες και ινδουιστικές φιλοσοφίες και πρακτικές, με δελεαστικά συνθήματα αυτοπραγμάτωσης, χαλάρωσης, αυτοθεραπείας κλπ. Οι πρακτικές αυτές διαφημίζονται δεόντως. Η εκκλησία έχει επισημάνει με επιχειρήματα τους κινδύνους που κρύβονται πίσω απ’ όλα αυτά και μπορεί κανείς να ενημερωθεί πλήρως. Δεν αρνούμαστε την ελεύθερη επιλογή κάποιου, ν’ ακολουθήσει τις πρακτικές αυτές, αυτό όμως που μας ενδιαφέρει είναι, να ξέρει τουλάχιστον τι κρύβεται κάτω από την επιφάνεια, και τι επιπτώσεις μπορεί να έχουν στην προσωπική του ζωή. Κι επειδή ζούμε σ’ ένα δημοκρατικό κράτος, όλοι οι πολίτες έχουν ίσα δικαιώματα στην εκπαίδευση, στην ιατρική περίθαλψη, στην εργασία, στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα κλπ. Κανείς π.χ. δεν μπορεί να αποκλειστεί από τον εκπαιδευτικό χώρο είτε είναι χριστιανός, είτε μουσουλμάνος, είτε άθεος, είτε οπαδός του α΄ή του β΄κόμματος. Το να θέλει όμως να παραβιάζει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να διδάσκει τα δικά του πιστεύω, είναι ολοφάνερο ότι είναι παράνομο και κινδυνεύει να υποστεί τις κυρώσεις.
Ένα τέτοιο περιστατικό συνέβη σε δημοτικό σχολείο του Άργους, σύμφωνα με πολλές αξιόπιστες κατά την κρίση μου μαρτυρίες και πλείστα έγγραφα στοιχεία. Μία εκπαιδευτικός, όπως φαίνεται, μυημένη σε ανατολίτικες φιλοσοφίες, προσπάθησε να επηρεάσει στις πρακτικές αυτές τους μαθητές της, του δημοτικού σχολείου σε ώρες μαθήματος. Κέρδισε τη συμπάθεια των παιδιών και, το χειρότερο, απαίτησε από τα παιδιά να μην πουν τίποτα στους γονείς τους.
Παράλληλα, κάποιοι γονείς, άρχισαν να βλέπουν μία παράξενη συμπεριφορά, πράγμα που τους έβαλε σε υποψίες. Κάποια στιγμή το “μυστικό” αποκαλύφθηκε: Παράξενα και πρωτάκουστα ονόματα δήθεν αγγέλων (72 τον αριθμό!), όπως προκύπτει από έγγραφα, τα οποία αρνείται η ίδια, κατηγορώντας τους γονείς για παραποίησή τους, παιγνίδια με λάδια και κεριά, συνθήματα και άλλα πολλά. Ανήσυχες οι μητέρες έτρεξαν στον εφημέριο της ενορίας, που κατά σύμπτωση είναι υπεύθυνος για την αντιμετώπιση των αιρέσεων και γνώριζε πολύ καλά το θέμα. Υποβλήθηκε μήνυση, διατάχθηκε ΕΔΕ, που ήταν καταπέλτης, η δασκάλα και ο διευθυντής του σχολείου τέθηκαν σε διαθεσιμότητα.
Ήταν η πρώτη περίοδος που είχα εγκατασταθεί στη Μητρόπολη Αργολίδος και δε γνώριζα καθόλου τα γεγονότα. Τότε ζήτησε να με δεί η εν λόγω εκπαιδευτικός και τη δέχτηκα με το σύντροφό της στο γραφείο του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου Αργους. Την άκουσα για πολλή ώρα. Ήταν πυρ και μανία εναντίον του ιερέως, τον οποίο παλαιότερα είχε πνευματικό. Προσπάθησε να με πείσει ότι όσα την κατηγορούν είναι ψέματα. Θυμάμαι τα λόγια της: “Εγώ μίλαγα στα παιδιά για την αγάπη, μόνο για την αγάπη„.
Ομολογώ ότι ήλθα σε δύσκολη θέση. Επειδή επέμεινε ότι δεν έκανε κάτι αντιχριστιανικό και ότι είναι από μικρή στην εκκλησία, της είπα: “Τότε είναι πολύ απλό. Κάντε μία δήλωση αυτά που μου λέτε, και όλα θα τελειώσουν. Και από την πλευρά μου θα κάνω ο,τι καλύτερο να ηρεμήσουν τα πνεύματα„. Μου έκανε εντύπωση ότι απέφευγε να μου πεί το “ναί”. Άλλαξε κουβέντα. Κάπου εκεί έληξε η συνάντησή μας. Ομολογώ ότι την είδα με συμπάθεια και θέλησα να κάνω κάτι. Κατά πρώτον να ακούσω την άλλη πλευρά. Μίλησα με τον εφημέριο και τους γονείς των παιδιών και βέβαια κατάλαβα πολλά πράγματα, που για εμένα έδειχναν ξεκάθαρα ότι οι γονείς και τα παιδιά τους έλεγαν αλήθεια.
Λίγο καιρό μετά η εκπαιδευτικός ζήτησε να με δεί για δεύτερη φορά. Ήλθαν και πάλι στο γραφείο μου με το σύντροφό της. Ήταν σε πολύ άσχημη ψυχολογική κατάσταση και όντες σε διαθεσιμότητα, είχαν οικονομικό πρόβλημα. Την άκουσα πάνω από μία ώρα. Ξεσπούσε σε κλάματα. Παρόλο που γνώριζα πλέον την αλήθεια, δεν κρύβω ότι ένιωσα και πάλι μια συμπόνια μέσα μου. Ούτε την πρώτη, ούτε τη δεύτερη φορά την κατέκρινα, ούτε της μίλησα άσχημα ή αρνητικά. Φεύγοντας άνοιξα το πορτοφόλι μου. Είχα διακόσια Ευρώ και της τα έδωσα. Το γράφω αυτό όχι γιατί θέλω να αποσπάσω τον έπαινο κανενός, αλλά για έναν μόνο λόγο. Στο δικαστήριο με κατέκρινε ότι της φέρθηκα άσχημα και με ψυχρότητα, ότι αδιαφόρησα και όταν ο δικηγόρος των γονέων τη ρώτησε για τα χρήματα, αρνήθηκε κατηγορηματικά.
Αυτά από πλευράς μου.
Έγινε το πρώτο ποινικό δικαστήριο κι ενώ όλα τα στοιχεία κατά την κρίση μου ήταν εναντίον της, αθωώθηκε. Θα μπορούσε, ως κήρυκας της αγάπης, όπως διατεινόταν, να μείνει εκεί, να συγχωρήσει και όλα να τελείωναν. Όχι βέβαια. Έκανε μαζί με το διευθυντή του σχολείου μήνυση και αγωγή στον ιερέα και τους γινείς για συκοφαντική δυσφήμιση, κ.α. ζητώντας την καταδίκη τους σε φυλάκιση και αποζημίωση συνολικά περίπου 500.000 €. Κι εδώ αρχίζει το δράμα των γονέων, που θέλησαν να κάνουν το αυτονόητο: Να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τη διδασκαλία ιδεών εκτός του εκπαιδευτικού προγράμματος και σίγουρα αντίθετων με τα δικά τους πιστεύω για τη ζωή.
Έξι χρόνια τώρα σέρνονται στα δικαστήρια. Το πρωτοβάθμιο ποινικό δικαστήριο επέβαλε εξοντωτικές ποινές: 5 και πλέον χρόνια φυλάκισης για τον καθένα με αναστολή. Η εν λόγω εκπαιδευτικός, όπως μου είπαν, κατενθουσιασμένη φώναζε στους διαδρόμους του δικαστηρίου: «Θρίαμβος! Αυτό είναι, θρίαμβος!».( Ερώτημα δικό μου: θρίαμβος της αγάπης ή της μνησικακίας; Εκτός αν η φιλοσοφία της για αγάπη, εννοεί την εκδίκηση…) Από τότε ένδεκα οικογένειες έχουν αναστατωθεί, ζούν με το άγχος και την αγωνία, εξαντλήθηκαν οικονομικά κλπ κλπ. Τα επαναλαμβανόμενα δικαστήρια, παρατείνουν την αγωνία των ανθρώπων.
Αν και ήθελα να καταθέσω στο δικαστήριο, με απέτρεψαν οι γονείς από σεβασμό στο πρόσωπό μου και στο θεσμικό μου ρόλο. Το σεβάστηκα. Όμως, θα το επαναλάβω, δεν μου επιτρέπεται πλέον να σιωπώ. Ως επίσκοπος δεν μου επιτρέπεται να κάνω διαφορετικά. Θα είμαι με το μέρος των κατά την κρίση μου αδικουμένων. Με ο,τι αυτό συνεπάγεται. Δε ζητούμε μία μεροληπτική στάση, αλλά την αμερόληπτη δικαιοσύνη. Οι υπόδικοι γονείς, αισθάνονται απροστάτευτοι, συνεχώς κατηγορούμενοι και όπως μου λένε, νιώθουν μονίμως ένα αρνητικό κλίμα και εχθρική αντιμετώπιση. Το “έγκλημά” τους είναι ότι ζήτησαν από την πολιτεία μας, να προστατεύσει τα παιδιά τους, καταθέτοντας την αλήθεια, όπως ειλικρινά τους πιστεύω. Το αυτονόητο για ένα γονέα. Και λάθος να έκαναν, και παρεξήγηση να ήταν, και υπερβολική αντίδραση να την χαρακτηρίσουμε, θα άξιζε αν όχι τον έπαινό μας, τουλάχιστον την κατανόηση και τη συμπάθειά μας. Δεν ξέρω τι θα αποφασίσει το δικαστήριο, αλλά σε μια άδικη και μεροληπτική απόφαση, ακόμη «και οι λίθοι κεκράξονται».
† Ὁ Ἀργολίδος Νεκτάριος