Με τη συμμετοχή εκπροσώπων δεκαεννιά ορθόδοξων χριστιανικών κοινοβουλίων από όλο τον κόσμο, εκκλησιαστικών και θεολογικών προσωπικοτήτων διεξάγεται σε ξενοδοχείο της Χαλκιδικής, η 30η Γενική Συνέλευση της Διακοινοβουλευτικής Συνέλευσης της Ορθοδοξίας (ΔΣΟ).
Η σύνοδος έχει επετειακό χαρακτήρα καθώς συμπληρώνονται τριάντα χρόνια από την ιδρυτική συνέλευση της ΔΣΟ και κεντρικό θέμα συζήτησης είναι οι νέες προκλήσεις και προοπτικές της Διακοινοβουλευτικής, στην πολύπλοκη γεωπολιτική πραγματικότητα.
Ο αντιπρόεδρος της βουλής Αθανάσιος Μπούρας κήρυξε, χθες το βράδυ, την έναρξη των εργασιών και στη σχετική εκδήλωση αναγνώστηκαν χαιρετιστήρια, του Ορθόδοξου Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, του Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ. Θεόδωρου, του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμου κ.ά.
Αντιπρόεδρος Βουλής: Η ΔΣΟ αξιόπιστος διεθνής συνομιλητής
Ο αντιπρόεδρος της Βουλής, Αθανάσιος Μπούρας, εξήρε το έργο του διεθνούς θεσμού των ορθοδόξων βουλευτών, «Τα τριάντα αυτά χρόνια η ΔΣΟ απέφυγε επιτυχώς τον κίνδυνο να εμπλακεί σε πάσης φύσεως διορθόδοξες εκκλησιαστικές ή διαθρησκειακές αντιπαραθέσεις και συνέβαλε στην καταλλαγή και την αλληλοκατανόηση. Απέφυγε, επίσης, τον κίνδυνο να διατυπώσει θέσεις και να αναλάβει πρωτοβουλίες που ταυτίζονταν με παραταξιακές-κομματικές θέσεις και απόψεις, αλλά και κρατικά συμφέροντα των χωρών, των οποίων τα Κοινοβούλια είναι μέλη του. Αυτή ακριβώς η στάση, που κράτησε η οργάνωση όλα αυτά τα χρόνια, την καθιστά τον πλέον αξιόπιστο συνομιλητή των άλλων διακοινοβουλευτικών θεσμών αλλά και των Εκκλησιών και άλλων θρησκευτικών οργανώσεων» σημείωσε ο αντιπρόεδρος της Βουλής.
Το όραμα της ενότητας του Ορθόδοξου κόσμου
Ξεκινώντας την ομιλία του ο Μάξιμος Χαρακόπουλος επισήμανε ότι «βρισκόμαστε εδώ, στη Χαλκιδική, όπου πριν από 30 χρόνια μπήκε ο θεμέλιος λίθος για την πραγματοποίηση ενός σπουδαίου οράματος, που έως τότε φαινόταν απλώς αδιανόητο» και επισήμανε:
«Επρόκειτο για την πολιτική ενότητα του ορθόδοξου κόσμου, ως αδιάσπαστου τμήματος και βασικής συνιστώσας του ενιαίου ευρωπαϊκού χώρου. Ήταν η εποχή που γκρεμίζονταν τα τείχη του ψυχρού πολέμου και κατέρρεαν ιδεολογίες δεκαετιών. Ιστορικά γεγονότα που επέτρεπαν να αναδυθεί εκ νέου το ταυτοτικό υπόβαθρο των λαών της Βαλκανικής, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, στο οποίο κυρίαρχο στοιχείο παραμένει το θρησκευτικό. Κάτι που αποδείκνυε την αντοχή του θρησκευτικού συναισθήματος, παρά την κατασταλτική λειτουργία των κρατικών μηχανισμών και των κέντρων ιδεολογικής χειραγώγησης.
Τις ανάγκες των καιρών αντιλήφθηκαν ευαίσθητοι πολιτικοί άνδρες της περιόδου εκείνης, όπως ο Βασίλης Κοραχάης και ο Στέλιος Παπαθεμελής. Και το σχέδιο προωθήθηκε με συνέπεια και αποφασιστικότητα από την Βουλή των Ελλήνων, που τότε ακόμη ήταν το μοναδικό κράτος μέλος της ΕΟΚ, νυν ΕΕ, με συντριπτική πλειοψηφία ορθόδοξο πληθυσμό. Η πρόσκληση για την ανάδειξη της Ορθοδοξίας σε έναν κόσμο που άλλαζε ραγδαία, με τις εύλογες προκλήσεις που συνόδευαν αυτές τις διαδικασίες αλλαγής, βρήκε ευήκοα ώτα στα Κοινοβούλια πολλών κρατών με ορθόδοξο πληθυσμό. Εκείνες οι ημέρες του Ιουνίου του 1993, στην Ορμύλια της Χαλκιδικής, έδειχναν ότι πιάναμε και πάλι το νήμα που φαινόταν ότι είχε κοπεί».
Μακροχρόνιες προσπάθειες για την καθιέρωση της ΔΣΟ
Ο γγ της ΔΣΟ σημείωσε ότι «στην ιστορική αυτή αναδρομή, η τριακονταετής θεσμική ζωή και δράση της ΔΣΟ δεν υπήρξε ούτε δεδομένη ούτε εύκολη, αλλά απαίτησε μακροχρόνιες προσπάθειες για την προσαρμογή στο διαρκώς μεταβαλλόμενο διεθνές περιβάλλον και την απορρόφηση των κλυδωνισμών ποικίλλων και αλλεπάλληλων διεθνών κρίσεων» και προσέθεσε:
«Απαίτησε κόπο για να καταγραφεί στη συνείδηση και στα αρχεία της διεθνούς κοινοβουλευτικής πραγματικότητας, η οποία συχνά μεταβάλλεται με βάση τις επιταγές του εκλογικού σώματος.
Χρειάστηκε επιμονή για να αποτυπωθεί στην ατζέντα των θρησκευτικών φορέων και Εκκλησιών ως αποκλειστικά διακοινοβουλευτική οργάνωση που σέβεται την Εκκλησία και δρα παράλληλα στο πολιτικό πεδίο για τις ίδιες αξίες. Και επιπλέον να διαμορφώσει έναν πολιτικό-κοινοβουλευτικό λόγο σύγχρονο και με βάση τις αρχές της Ορθόδοξης Παράδοσης.
Χρειάστηκε χρόνος και υπομονή για να προωθήσει την ιδέα των διακοινοβουλευτικών σωμάτων, ως μέρος της δημοκρατικής κοινοβουλευτικής διπλωματίας, να αναδείξει τον Ορθόδοξο πολιτισμό και να συμβάλει καθοριστικά στον διακοινοβουλευτικό διάλογο, όπως ο διάλογος για το μέλλον της Ευρώπης και η Κοινοβουλευτική Διάσκεψη της IPU για τον Διαθρησκειακό Διάλογο».
Η ΔΣΟ κρατάει ανοικτό το ζήτημα της Αγίας Σοφίας
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος αναφέρθηκε στα ζητήματα που έχει ασχοληθεί ο θεσμός τα τελευταία χρόνια όπως είναι ο κίνδυνος εξαφάνισης των Χριστιανών στην Μέση Ανατολή, το πρόβλημα της καταστροφής, βεβήλωσης ή αλλοίωσης των χριστιανικών μνημείων σε μια σειρά από περιοχές, η προσπάθεια αποχριστιανισμού της σύγχρονης ευρωπαϊκής ταυτότητας, η τεταμένη κατάσταση σε διάφορα σημεία, πέραν της Μέσης Ανατολής, όπως στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στο Κοσσυφοπέδιο, στην αφρικανική ήπειρο.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην «στην καθ’ όλα αυθαίρετη και απαράδεκτη ενέργεια της τουρκικής ηγεσίας, στο πλαίσιο του νεοοθωμανικού ιδεολογήματος, να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, αυτό το οικουμενικό σύμβολο της Ορθοδοξίας, σε τέμενος» κα τόνισε: «Αισθανόμαστε, χωρίς υπερβολή, υπερήφανοι γιατί χάριν στις δικές μας ενέργειες αυτό το ζήτημα παραμένει στην επικαιρότητα. Και είμαστε εμείς, κυρίως, αυτοί που συνεχίζουμε να ζητούμε την καταδίκη των τουρκικών ενεργειών, χάριν της ιστορικής αλήθειας, της προστασίας ενός μνημείου προστατευόμενου από την UNESCO, αλλά και των πανανθρώπινων ιδανικών».
Να λάβει τέλος ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο Μάξιμος Χαρακόπουλος εστίασε ιδιαίτερα στο «κεντρικό πρόβλημα της ΔΣΟ, καθώς εμπλέκει δύο κατά βάση ορθόδοξα κράτη, τον πόλεμο στην Ουκρανία», υπογραμμίζοντας ότι «η θέση μας ήταν εξ αρχής, από την εκδήλωση της ρωσικής εισβολής, ξεκάθαρη: Ζητήσαμε την παύση των εχθροπραξιών, την επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη λύσης που θα βασίζεται στις αρχές της εδαφικής κυριαρχίας και ακεραιότητας, του σεβασμού των συνόρων και των ανθρωπιστικών αρχών». «Δυστυχώς, μετά από σχεδόν ενάμιση χρόνο από την έναρξη αυτού του αιματηρού πολέμου, δεν έχουμε εισακουστεί. Οι φωνές της ειρήνης και της καταλλαγής είναι ακόμη αδύναμες. Τον πρώτο λόγο έχουν ακόμη τα όπλα, με συνέπεια μεγαλύτερες καταστροφές, περισσότερα θύματα, περισσότερους πρόσφυγες. Ελπίζουμε και ευχόμαστε, και από εδώ, στο όνομα των ορθοδόξων αρχών και αξιών, που είναι αυτές της ειρήνης και της αλληλοκατανόησης, σύντομα αυτός ο πόλεμος να λάβει επιτέλους τέλος» σημείωσε ο γγ του ΔΣΟ.
Στη λήξη της τελετής έναρξης ο Μάξιμος Χαρακόπουλος προσέφερε στους επισήμους αριθμημένα ανάτυπα χαλκογραφίας του Παναγίου Τάφου που τυπώθηκαν ειδικά για την επετειακή 30ή ΓΣ της ΔΣΟ.
Διαβάστε την ομιλία του Μάξιμου Χαρακόπουλου:
Παρουσιάζοντας από του βήματος τον απολογισμό δράσης της ΔΣΟ, ο Γενικός Γραμματέας της Μάξιμος Χαρακόπουλος είπε μεταξύ άλλων:
«…Ταυτόχρονα, η ΔΣΟ επιχείρησε να δημιουργήσει μια δίοδο επικοινωνίας με τους Μουσουλμάνους, προκειμένου να υπάρξει αλληλοκατανόηση και συνεργασία προς όφελος της ειρήνης. Τότε καταγράφεται και η πρώτη απόπειρα προσέγγισης με την Κοινοβουλευτική Ένωση των κρατών μελών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας δια της μονογραφής πρωτοκόλλου συνεργασίας, η οποία όμως απέτυχε λόγω της εμπλοκής της Τουρκίας. Το ενδιαφέρον μας, όμως, για την εμπέδωση και εμβάθυνση αυτής της συνεργασίας είναι ειλικρινές και η προσπάθειά μας συνεχίζεται έως σήμερα.
Την ίδια περίοδο, η ΔΣΟ εντατικοποιεί τις σχέσεις της με τον Ορθόδοξο κόσμο και τα παλαίφατα Πατριαρχεία της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής αλλά και τον κόσμο της Αφρικής και τις εκεί Ορθόδοξες ιεραποστολές.
Η τρίτη φάση της ΔΣΟ είναι αυτή της ενηλικίωσης, καθώς εκτυλίσσεται σε ένα περιβάλλον εξελίξεων και κρίσεων σε παγκόσμια κλίμακα, απέναντι στις οποίες η Οργάνωσή μας έπρεπε να ανταποκριθεί άμεσα και να προσαρμόσει τις δράσεις της, ώστε να επιβιώσει και να συνεχίσει να εκπροσωπεί και να προάγει τα συμφέροντα των Ορθοδόξων λαών.
Τέτοια γεγονότα είναι ο κίνδυνος εξαφάνισης των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή, το πρόβλημα της καταστροφής, βεβήλωσης ή αλλοίωσης των χριστιανικών μνημείων σε μια σειρά από περιοχές, η προσπάθεια αποχριστιανισμού της σύγχρονης ευρωπαϊκής ταυτότητας, η τεταμένη κατάσταση σε διάφορα σημεία, πέραν της Μέσης Ανατολής, όπως στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, στο Κοσσυφοπέδιο, στην αφρικανική ήπειρο.
Τελευταίο, αλλά ασφαλώς το σημαντικότερο από άποψη άμεσων συνεπειών στην ίδια τη λειτουργία της ΔΣΟ, είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία, μεταξύ δύο κατά βάσει ομοδόξων λαών.
Και όλα αυτά έχοντας ταυτόχρονα να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες από τις σοβαρές ενδοεκκλησιαστικές διαφορές που εκδηλώθηκαν κυρίως μετά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδος των Ορθοδόξων το 2016 στην Κρήτη.
Η ΔΣΟ προσπάθησε, σεβόμενη τα απολύτως διακριτά όρια του ρόλου της, να εργαστεί ανεξαρτήτως από τις διεκκλησιαστικές διαμάχες και ασυμφωνίες, στο πεδίο που της αναλογεί, πάντοτε με γνώμονα την προώθηση των κοινών αξιών μας.
Από τα ζητήματα που ανέφερα ξεκινώ με τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία, στο πλαίσιο της λεγόμενης Αραβικής Άνοιξης, που επιδείνωσε έτι περαιτέρω την κατάσταση των Χριστιανών στο ίδιο το λίκνο του Χριστιανισμού.
Έπειτα από το Ιράκ, και στη Συρία οι Χριστιανοί, διωκόμενοι από τις δυνάμεις του Ισλαμικού Κράτους, οδηγούνταν μαζικά στην προσφυγιά. Ο χριστιανισμός κινδύνευε και κινδυνεύει να εξαφανιστεί εντελώς από το μεγαλύτερο τμήμα της Μέσης Ανατολής, ολοκληρώνοντας την γενοκτονία που ξεκίνησε στις αρχές του 20ού αιώνα από τα εδάφη της Μικράς Ασίας ο τουρκικός εθνικισμός.
Απέναντι σε αυτό το έγκλημα δεν θα μπορούσαμε να μείνουμε σιωπηλοί. Υψώσαμε τη φωνή μας, καταγγείλαμε και απαιτήσαμε να υπάρξει ενεργότερη ευρωπαϊκή παρουσία στην περιοχή. Να δοθούν περισσότερα κονδύλια για να επιστρέψουν οι Χριστιανοί όλων των δογμάτων ασφαλείς στις εστίες τους. Συνεργαστήκαμε γι’ αυτό τον σκοπό με εκπροσώπους άλλων χριστιανικών ομολογιών και δογμάτων αλλά και μουσουλμάνους.
Σε ό,τι αφορά στην προστασία των χριστιανικών μνημείων, εγείραμε το ζήτημα για την κατεχόμενη Κύπρο, τις κατεχόμενες περιοχές της Συρίας, το Κοσσυφοπέδιο, το Ναγκόρνο Καραμπάχ και βεβαίως την Τουρκία.
Αιχμή της δράσης μας συνιστά αναμφίβολα η εκστρατεία που έχουμε ξεκινήσει ενάντια στην καθ’ όλα αυθαίρετη και απαράδεκτη ενέργεια της τουρκικής ηγεσίας, στο πλαίσιο του νεοοθωμανικού ιδεολογήματος, να μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης, αυτό το οικουμενικό σύμβολο της Ορθοδοξίας, σε τέμενος. Αισθανόμαστε, χωρίς υπερβολή, υπερήφανοι γιατί χάριν στις δικές μας ενέργειες αυτό το ζήτημα παραμένει στην επικαιρότητα. Και είμαστε εμείς, κυρίως, αυτοί που συνεχίζουμε να ζητούμε την καταδίκη των τουρκικών ενεργειών, χάριν της ιστορικής αλήθειας, της προστασίας ενός μνημείου προστατευόμενου από την ΟΥΝΕΣΚΟ, αλλά και των πανανθρώπινων ιδανικών.
Όπως όλοι γνωρίζετε, στο πλαίσιο της εκστρατείας μας προχωρήσαμε στην έκδοση ενός Τόμου σε συνεργασία με το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολυεθνική ομάδα επιστημόνων, στον οποίον παρουσιάσαμε 37 εμβληματικούς ναούς που έχουν αφιερωθεί στην του Θεού Σοφία και εξαπλώνονται από τις βρετανικές ακτές ως τα βάθη της Κίνας.
Ο Τόμος έχει ήδη κυκλοφορήσει σε 12 γλώσσες και έχει παρουσιαστεί σε πολλές μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και μητροπόλεις, ενώ έχει επιδοθεί και σε πολιτικούς και θρησκευτικούς ηγέτες, μεταξύ αυτών στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον πάπα Φραγκίσκο, καθώς και σε προβεβλημένες προσωπικότητες της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε αυτόν τον αγώνα, πεπεισμένοι ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε το Άδικο της ισχύος να επικρατήσει της ισχύος του Δικαίου».
Οι εργασίες της συνόδου βρίσκονται σε εξέλιξη με ομιλίες συνέδρων και θα ολοκληρωθούν αύριο με την εκλογή νέου προεδρείου.