Η μοναδική περιήγηση στα περίφημα και πασίγνωστα για το φυσικό τους κάλλος Ζαγοροχώρια κρύβει όμορφες εκπλήξεις, καθώς αρκετές είναι οι εκκλησίες και οι Μονές που έρχονται από μία άλλη εποχή, για να εντυπωσιάσουν τους επισκέπτες.
Ευλογημένοι τόποι τους οποίους οι μόνιμοι κάτοικοι με αγάπη και θαυμασμό έχουν διατηρήσει σε αρκετά καλή κατάσταση, παρά τα χρόνια και τις φθορές που έχουν διαχρονικά υποστεί.
Μονές και εκκλησίες έχουν χτιστεί με υλικά του τόπου, δηλαδή με πέτρα και ξύλο. Οι περισσότερες έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, που δεν είναι άλλο από το μεγάλο εξωτερικό υπόστεγο το οποίο έχει κατασκευαστεί για να προφυλάσσει τους πιστούς από τα ακραία καιρικά φαινόμενα της περιοχής.
Ακόμα, οι πόρτες των εκκλησιών είναι χαμηλές, μία τεχνική που σύμφωνα με την παράδοση είχαν υιοθετήσει τους προηγούμενους αιώνες οι ντόπιοι, για να κρατούν μακριά τους κατακτητές, οι οποίοι καβάλα στα άλογά τους ήθελαν να προκαλέσουν φθορές στους ιερούς αυτούς χώρους.
Μονή Ρογκοβού
Σε μία δασική πλαγιά βρίσκεται η ιστορικής σημασίας Μονή Ρογκοβού, που είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Χτίστηκε σύμφωνα με τους ιστορικούς το 1028-1034 από την αδερφή του αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Ρωμανού Γ’ του Αργυρού. Μπορεί να μη φιλοξενεί σήμερα μοναχούς, αλλά πλήθος προσκυνητών καταφθάνει στην περιοχή στις 24 Ιουνίου, ημέρα κατά την οποία γίνονται εκδηλώσεις.
Μονή Αγίας Παρασκευής
Στο Μοναστήρι της Αγιάς Παρασκευής, στο Μονοδένδρι, βρίσκεται ένας από τους αρχαιότερους Ναούς της περιοχής, με την κατασκευή του να προσδιορίζεται στα τέλη του 14ου με αρχές 15ου αιώνα. Από τη συγκεκριμένη Μονή ξεκινά ένα πανέμορφο αλλά δύσβατο μονοπάτι, το οποίο καταλήγει στην γνωστή στους κατοίκους θέση Ασκηταριά.
Μονή Ευαγγελίστριας στα Άνω Πεδινά
Πρόκειται για μία Μονή, η οποία θυμίζει μικρό κάστρο και βρίσκεται στην είσοδο του χωριού Άνω Πεδινά, στα Κεντρικά Ζαγόρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη Μονή μόνασε ο ιερομόναχος Νεόφυτος Δούκας. Η Ιερά Μονή έχει σήμερα φρουριακή όψη, ενώ τα κελιά βρίσκονται στην νοτιοδυτική πλευρά. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, υπολογίζεται ότι χτίστηκε στη θέση αυτή πριν από το 1700.
Μονή Παναγιάς Σπηλιώτισσας
Οι Μοναχοί Ιωακείμ και Σωφρόνιος έχτισαν το 1665 το συγκεκριμένο μοναστήρι στον Βοϊδομάτη. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας η Μονή βοήθησε στη διατήρηση του πνευματικού πλούτου της περιοχής και είχε αναλάβει τις σπουδές των νέων. Λίγο πριν φτάσει κάποιος στη γέφυρα της Αρίστης, αριστερά υπάρχει ένα χωματόδρομος που οδηγεί στο μοναστήρι. Το μοναστήρι δε φιλοξενεί μοναχούς, ωστόσο εορτάζει την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής.
Πηγή: vema.com.au