Του Ζαχαρία Καρούνη
Σε αυτή τη φράση περικλείεται το νόημα όλων των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο σημερινός άνθρωπος.
«Το άναμμα καντηλιών θα είναι στα 23 ευρώ» το μήνα ακατέβατα. Άραγε με το ΦΠΑ του ή χωρίς. Ο νεκρός εκτός από το ότι «δεδικαίωται της αμαρτίας», μήπως απαλλάσσεται και του φόρου;
Αυτός σίγουρα απαλλάχθηκε από τα πάντα, τόσο πολύ απαλλάχθηκε που όταν ανοίξουν την τελευταία του κατοικία, το μόνο που θα βρουν είναι «γυμνά οστέα».
Αυτό είναι ο άνθρωπος, το λέει στα ποιήματα – τροπάρια της Νεκρώσιμης ακολουθίας ο τεράστιος υμνογράφος Άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός.
Να είναι ο Τράμπ, ο Πούτιν ή μήπως να είναι το φανταράκι που σκοτώθηκε πριν κάτι χρόνια στα σύνορα. Μήπως βλέπω μπροστά μου τον Μπίλ Γκέιτς ή τον Γιώργο από το Περιστέρι που πέθανε άστεγος στην Ομόνοια.
Να ήταν δίκαιου τα κοκαλάκια που έχω μπροστά μου ή να ήταν κανενός αμαρτωλού; Με την απορία θα μείνεις, γιατί δεν είναι δική σου δουλειά να κρίνεις.
Δική σου δουλειά είναι να πεις «Θεός σχωρέστον όποιος και να τανε».
Αυτά λέει ο Δαμασκηνός αλλά τι κρίμα, η εκκλησία μας έχει μετατρέψει τη νεκρώσιμη ακολουθία σε διαδικασία ταφής και όχι Ανάστασης.
Ακόμα υπάρχει στο μυαλό μου η εικόνα ενός φίλου, όταν του ανακοίνωσε ο νεωκόρος ότι είναι ώρα να προσκυνήσει τη σωρό της μητέρας του, και αυτός αυθόρμητα είπε «τελειώσαμε κιόλας».
Άθεος ο φίλος αλλά είπε «η μάνα μου ήταν Χριστιανή και έτσι θα την θάψω». Και το εκκλησίασμα της ίδιας νοοτροπίας, αλλά “ανοιχτό”, έτοιμο για θερισμό με αυτιά πεπαιδευμένα στο λόγο.
Καταλάβαιναν!!! Είχαν αφεθεί στον παρηγορητικό λόγο του ποιητή – Αγίου και τους νανούριζε. Σαν μικρό παιδί ήταν ο φίλος μου ο άθεος που γλυκοπαραπονιόταν στη μάνα του και της έλεγε «γιατί μου έφυγες ρε μάνα» και άκουγε τον Δαμασκηνό να του λέει «Ως άνθος μαραίνεται και ως όναρ παρέρχεται, και διαλύεται πάς άνθρωπος, πάλιν σε ηχούσης της σάλπιγγος, νεκροί ως εν συσσεισμό, πάντες αναστήσονται προς την σήν υπάντησιν Χριστέ ο Θεός».
Δηλαδή, σαν το όνειρο περνάμε από τη ζωή φίλε μου, έτσι διαλυόμαστε στα συστατικά με τα οποία φτιαχτήκαμε, αλλά θα έρθει η ώρα που θα ηχήσει η σάλπιγγα και όλοι οι νεκροί θα σηκωθούν για να πάνε να προϋπαντήσουν τον Χριστό που θα έρθει.
Όχι όμως, ο παπάς αποφασίζει να μην ακούσεις τα άλλα γιατί δεν έχει χρόνο, δε θα σε αφήσει ούτε καν να πεις «Μωρέ λες να έχει δίκιο ο Δαμασκηνός», ωραία τα λέει, δίκιο έχει για αυτά που συμβαίνουν στη ζωή, μήπως έχει δίκιο και για αυτά που συμβαίνουν μετά το θάνατο;
Όχι, δεν έχουμε χρόνο. Ένα τέταρτο η ακολουθία από μία ώρα που είναι κανονικά. Γιατί; Γιατί ένας παπάς σου λέει δεν έχουμε χρόνο; Ένας παπάς μιλάει για χρόνο την ώρα που αυτός που βρίσκεται μπροστά του νεκρός, έχει περάσει σε άλλο χρόνο. Ένας παπάς μιλάει για χρόνο την ώρα που στο ευαγγέλιο που διαβάζει λέει «Έρχεται ώρα και νυν εστί». ΤΩΡΑ μπορεί να είναι αυτή η ώρα παπά μου που διαβάζεις το ευαγγέλιο και συ δεν έχεις χρόνο.
Να βρεις χρόνο λοιπόν, αν όχι για τον νεκρό, τότε για το Δαμασκηνό που έζησε τον 8ο αιώνα και έγραψε μια βιβλιοθήκη έργα για να λέγεσαι εσύ παπάς. Πώς να σας το πω να το καταλάβετε.
Είναι σαν να μου αναθέσουν να τραγουδήσω το “Άξιον εστί” του Ελύτη και Θεοδωράκη και εγώ να πω “ναι, φυσικά, αλλά θα κόψω τρία ποιήματα από το έργο γιατί πάνω κάτω το ίδιο νόημα έχουν όλα”.
Με ποιο δικαίωμα κόβεις από το Δαμασκηνό. Με ποιο δικαίωμα αφαιρείς από τον λυπημένο φίλο μου να αναρωτηθεί «μήπως δεν έχω σκεφτεί κάτι καλά; σαν όμορφα να μου τα λέει αυτός ο υμνογράφος».
Ναι, την ώρα που θάβει τη μάνα του. Οι μεγάλες εκλάμψεις έρχονται σε οριακές στιγμές. Δεν έχουμε χρόνο. Μήπως λέω εγώ, να βρεις χρόνο όταν η επιλογή της καύσης πάρει κεφάλι και χάσεις και το φακελάκι;
Μην κρυβόμαστε άλλο, δεν έχει νόημα, έχουν βγει τα βιτριόλια στα τραπέζια και εμείς δεν έχουμε χρόνο. Από την άλλη, πώς βρίσκετε χρόνο να τα πείτε όλα σε κάτι εφοπλιστές, πολιτικούς μεγαλοδημοσιογράφους κτλ. Διακρίσεις και στον θάνατο;
Είναι πιο Μακαρία η οδός για αυτού ; Αν έχεις λεφτά σου πουλάω τα άπαντα του Δαμασκηνού, αν δεν έχεις δυο τροπάρια και στη γούβα, αν έχεις λεφτά σου ανάβω και το καντήλι.
Για να είμαι δίκαιος, μάλλον δεν ξέρω κάποιο γραφείο το κάνει αυτό. Τώρα με ποια διαδικασία μπαίνει κάποιος εκεί και ανάβει καντήλια δεν ξέρω. Όμως και έτσι να είναι, ο απλός κόσμος την ταμπέλα δίπλα από την εκκλησία τη βλέπει.
Αναρωτιέμαι θα υπήρχαν τέτοιες ταμπέλες, αν τα πράγματα γίνονταν όπως μας τα παρέδωσαν οι πατέρες. Για να μη μιλήσω για τη διαδικασία εκταφής, που όχι γυμνά οστέα βλέπεις αλλά σάρκες μαζί με ρούχα, αφού αναγκάζονται ο κόσμος να ξεθάβει τους νεκρούς πριν την ώρα τους.
Άστο αυτό για άλλη φορά. Αδερφέ μου μη μασάς σε παρακαλώ. Ο νεκρός σου πατέρας, αδερφός, μάνα, γιός, κόρη, φίλος, δεν θέλει να του ανάβει το καντήλι κάποιος που παίρνει 23 ευρώ το μήνα, θέλει εσύ να βρεις το χρόνο να πας να του το ανάψεις και αν δε βρεις το χρόνο θέλει κάτι πιο απλό αλλά πιο βαθύ.
Να πας από το πρωί σε μια εκκλησία να κάτσεις ήσυχα σε μια γωνιά και να λες τ όνομα του. Μνήμη θέλει ο νεκρός και θα ναι αιώνια όταν δεν τον ξεχνάς.
Υ. Γ. Είναι περιττό να πω πως υπάρχουν ιερείς που κάνουν καλά τη δουλειά τους, αλλά όχι, δεν είμαι σίγουρος αν είναι η πλειοψηφία.
Επίσης, όταν λέω σωστά τη δουλειά τους, δεν εννοώ σε θέματα της ψυχής τους, δεν είναι η δουλειά μου να κρίνω.
Σε θέματα λειτουργικής ορθοπραξίας αναφέρομαι, τα οποία φυσικά είναι άκρως πνευματικά επίσης. Όταν γίνεται κηδεία θέλω να κάνει κηδεία και όχι κάτι από κηδεία. Το ίδιο σε γάμο και βάφτιση φυσικά.
Άλλωστε πληρώνονται για αυτό, αν το δούμε ως επάγγελμα δεν έχω θέμα. Όταν κάνουν βάφτιση να κάνουν βάφτιση με όλα τα λόγια και μόνοι τους, όχι με τον Γκούφη, τον Μίκυ Μάους, την κούκλα Frozen και τα μπαλόνια καρδούλες.