Το έτος που διερχόμαστε, δηλαδή το 2021, εορτάζουμε την επέτειο των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821 και έχουν προσδιοριστεί πολλές εκδηλώσεις από την Ιερά Σύνοδο και από την Πολιτεία για να μελετηθούν όλες οι πλευρές της σημαντικής αυτής Επαναστάσεως.
Μια σοβαρή πλευρά του ζητήματος είναι η προσφορά της Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας, που κράτησε αναμμένη την δάδα της Ελληνορθόδοξης Παράδοσης, αλλά και η προσφορά της κατά την διάρκεια της Επαναστάσεως και μετά από αυτήν.
Δεν μπορούν να ερμηνευθούν τα γεγονότα του 1821, εάν δεν τα συσχετίσουμε με την «Πονεμένη Ρωμηοσύνη», όπως έλεγε ο αείμνηστος Φώτης Κόντογλου, κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας.
Κατά την Τουρκοκρατία, που ήταν μια μεγάλη δοκιμασία για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, διαφυλάχθηκε η ορθόδοξη πίστη, γιατί οι Χριστιανοί στηρίχθηκαν στις πνευματικές τους δυνάμεις, όπως αυτές είχαν αναπτυχθή και καλλιεργηθή τους προηγούμενους αιώνες. Θα εντοπισθούν μερικοί ουσιαστικοί παράγοντες που συνετέλεσαν στην διατήρηση της αυτοσυνειδησίας και της ταυτότητος του Γένους.
Στην συνέχεια θα τονισθούν μερικά ενδιαφέροντα σημεία, που πρέπει να έχουμε υπ’ όψη μας για να ερμηνεύσουμε τα θέματα αυτά, όπως η Εθναρχούσα Εκκλησία, οι άγιοι και τα μοναστικά κέντρα, η παιδεία, η «Ελληνική Νομαρχία», οι Νεομάρτυρες, οι φιλοκαλικοί Πατέρες – Κολλυβάδες, και η Εθνεγερσία του 1821.