Του Μητροπολίτου Μάνης κ. Χρυσοστόμου Γ’
Ο ιερός υμνογράφος παίρνει την γραφίδα και την λύρα του και δανειζόμενος την αρχή του λόγου του Γρηγορίου του Θεολόγου «Εις την γενέθλιον ημέρα του Κυρίου» γράφει και ψάλλει την πρώτη Ωδή των Καταβασιών, που ακούμε στον Όρθρο της εορτής των Χριστουγέννων: «Χριστός γεννάται δοξάσατε· Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε· Χριστός επί γης, υψώθητε». Ο υπέροχος αυτός ύμνος είναι ένα ποιητικό αριστούργημα.
Η θαυμάσια φράση «Χριστός γεννάται δοξάσατε», είναι η απόρροια εκείνου του αγγελικού ύμνου, των στρατιών των ουρανίων Αγγέλων, που την νύκτα της Αγίας Γεννήσεως έψαλλον, αναβαίνοντας και καταβαίνοντας από τον ουρανό προς την φάτνη. Πρόκειται για τα αγγελικά λόγια: «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Ευδοκία που σημαίνει την εύνοια, το ευπρόσδεκτο, την χάρι και την ευλογία του Θεού στους ανθρώπους. Ήλθε, λοιπόν, η ευδοκία, η χάρις του Θεού στην γη. Γι’ αυτό και οφείλουμε να εμβαθύνουμε με την δοξολογία μας περισσότερο στο βαθύτερο νόημα της εορτής, στη θεολογία των Χριστουγέννων. Μη ξεχνάμε βέβαια, ότι η εμβάθυνση στο νόημα της όλης φράσης κρύβει την ενανθρώπηση του Υιού και Λόγου του Θεού, το ανεξερεύνητο αυτό μυστήριο για την ανθρώπινη λογική. Και ως λέγει ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, «αεί μένει μυστήριον, η ενανθρώπισις του Υιού και Λόγου του Θεού». Ο δε Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει χαρακτηριστικά: «Πως εξείπω», πως να διερμηνεύσω και πως να ερμηνεύσω με ανθρώπινα λόγια και με την πεπερασμένη λογική αυτό το μυστήριο της ευσέβείας, που αποκαλύφθηκε εν χρόνω; Και συνεχίζει ο θεοφόρος Πατήρ: «Πως να ερμηνεύσω, ότι ο Άσαρκος σαρκούται, ότι ο Λόγος παχύνεται (λαμβάνει δηλαδή υλική υπόσταση), πως ο Αόρατος οράται, ο Αναφής ψηλαφάται, πως ο Άναρχος άρχεται, πως ο Υιός του Θεού, Υιός του ανθρώπου γίνεται;».
Και ο ιερός Δαμασκηνός θεολογεί τονίζοντας ότι: «Ο Υιός και Λόγος του Θεού με την ενανθρώπησή Του δεν λέγομεν ότι είναι άνθρωπος που έγινε Θεός, αλλά Θεός που έγινεν άνθρωπος».
Η δεύτερη φράση του τροπαρίου «Χριστός εξ ουρανών, απαντήσατε», σημαίνει να προϋπαντήσουμε και συναντήσουμε, με μία προϋπόθεση, εκείνη της προσκύνησης. Διότι απάντηση στην έλευση του Χριστού, σημαίνει εισέρχομαι στην φάτνη, γονατίζω και προσκυνώ το Θείο Βρέφος, αποδεχόμενος και οικειοποιούμενος την σωτηρία. Πρώτοι δε «ξυπνούν από φωνές ύμνων μεσούρανες στη γη σταλμένες», κάποιοι ποιμένες και τρέχουν και βρίσκουν το Θείο Βρέφος και προσκυνούν, με την άδολη ψυχή τους εκπροσωπώντας τους απλούς και ολιγογράμματους ανθρώπους. Και έπειτα καταφθάνουν και προσκυνούν οι Μάγοι, οι αστρονόμοι της εποχής, που εκπροσωπούν τους πεπαιδευμένους, την επιστημονική κοινότητα.
Και ακολουθεί η τρίτη πρόταση: «Χριστός, επί γης, υψώθητε». Δηλαδή, ο Χριστός βρίσκεται στη γη. Εδώ ακριβώς πρόκειται για την πρόσκληση της πνευματικής ανάβασης. Κατά συνέπεια δεν μπορεί να μένουμε στη χοική φρόνηση. Αφότου ο Χριστός έδωκε την διδασκαλία Του στους ανθρώπους, δεν είναι επιτρεπτόν να μένουμε στα ευτελή και ρέοντα, αλλά θα πρέπει να ισχύει το του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, «τα άνω φρονείτε, μη τα της γης». Δύσκολο το εγχείρημα. Ωστόσο, διαφορετικά, η αφροσύνη της αμαρτίας δεν ξεπερνιέται. Όσο δεν πραγματοποιούμε στο βίο μας την πνευματική ανάβαση, τόσο θα μένουμε μακριά, στην προ Χριστού εποχή, στη σκιά του νόμου, χωρίς την ευδοκία της Βηθλεέμ.
Τελικά, το αγγελικό μήνυμα της πανίερης νύκτας εκείνης είναι χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο για όλους μας: «Μη φοβείσθε. Ιδού γαρ ευαγγελίζομαι υμίν χαράν μεγάλην, ήτις έσται παντί τω λαώ, ότι ετέχθη υμίν σήμερον Σωτήρ, ος εστι Χριστός Κύριος». Ακριβώς αυτό το μήνυμα είναι τόσο αναγκαίο και στους καιρούς μας και μέσα σ’ αυτή την δίνη της πανδημίας.