Κατα την διάρκεια του μηνός Οκτωβρίου 2021, σε συνεργασία της Δημαρχίας Μπετζάλλας και του Πατριαρχείου, τη τεχνική επιμελεία του Αρχιτέκτονος του Πατριαρχείου κ. Θεοδοσίου Μητροπούλου και του Δημάρχου κ. Νικόλα Χαμής εστερεώθη η στέρνα του ηγουμενείου Μπετζάλλας και περιεχαράχθη λίγο, χάρη διευρύνσεως της δημοσίας οδού, προς διευκόλυνση των διερχομένων οχημάτων των κατοίκων της Μπετζάλλας.
Παρατίθεται το άρθρο του κ. Μητρόπουλου:
“Η ιστορική στέρνα (Φρέαρ) του Ηγουμενείου της Μπετζάλλας”
Υπό του αρχιτέκτονος Δρ. Μητροπούλου Θεοδοσίου
Η στέρνα αυτή βρίσκεται βόρειο-ανατολικά του Ηγουμενείου της Μπετζάλλας[1] όπου και εφάπτεται μετ’ αυτού καταλαμβάνοντας ολόκληρη την υπεδάφεια έκταση του κήπου, ενώ το στόμιο αυτής βρίσκεται εντός του κήπου. Η στέρνα αυτή έχει ορθογωνική κάτοψη διαστάσεων (5X8X6M) και είναι λαξευμένη στο βραχώδες υπέδαφος της περιοχής, ενώ η καμαροσκεπαστή οροφή της είναι κατασκευασμένη από ασβεστολίθους και υδραυλικό κονίαμα. Την τεχνική αυτή την συναντούμε και στις στέρνες του Δαυΐδ, που βρίσκονται στην Βηθλεέμ, οι οποίες επίσης είναι κατασκευασμένες με την ίδια τεχνοτροπία.[2] Εσωτερικά η στέρνα είναι επιχρισμένη με παχύ στρώμα κουρασανίου πάχους 10εκ. περ., ώστε να εμποδίζεται η διαρροή των υδάτων. Η στέρνα αυτή είναι αρχαιότατη, ιστορικά δε, θα πρέπει να έχει σχέση με τις στέρνες (φρέατα) του Δαυΐδ που βρίσκονται στην Βηθλεέμ. Το Ηγουμενείο της Μπετζάλλας θα οικοδομηθεί μετά το 1862 (έτος κατασκευής του Ι. Ναού Γενεθλίου της Θεοτόκου στην Μπετζάλλα) στην ιστορική αυτή θέση της εν λόγω στέρνας. Με την σημερινή διαμόρφωση της οδού πέριξ του Ηγουμενείου, μια μεγάλη βραχώδης μάζα της στέρνας θα εκσκαφεί (αφαιρεθεί) και στην θέση της θα κατασκευαστεί λιθόκτιστος τοίχος ύψους άνω των 4μ. προκειμένου να συγκρατηθούν οι υδραυλικές πιέσεις που προέρχονται από τα ύδατα της στέρνας. Επειδή το στόμιο υπερχείλισης της στέρνας είχε καλυφθεί από τον εξωτερικό περιμετρικό τοίχο, αυτό είχε σαν συνέπεια να ανέλθει η στάθμη των υδάτων πολύ υψηλά εντός της στέρνας, με αποτέλεσμα την αύξηση των πιέσεων στα λιθόκτιστα τοιχώματα και την δημιουργία κατακόρυφων ανησυχητικών ρηγματώσεων με άμεσο κίνδυνο ολικής κατάρρευσης του λιθόκτιστου θόλου της στέρνας.
Σήμερα το Δημαρχείο της Μπετζαλλας, το οποίο διενεργεί στερεωτικές εργασίες σε συνεργασία με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων στην εν λόγω στέρνα, προέβη στην τμηματική αφαίρεση της υπάρχουσας ρηγματωμένης λιθοδομής και την επανακατασκευή της από οπλισμένο σκυρόδεμα και λίθους που αρμόζουν με την αισθητική του περιβάλλοντος χώρου. Με την επέμβαση αυτή της αποκατάστασης της στέρνας θα πρέπει να διακοπεί πλέον η τροφοδοσία της με νερό και ο χώρος αυτός να αξιοποιηθεί από το Πατριαρχείο τόσο αρχαιολογικά όσο και τουριστικά (θρησκευτικό τουρισμό) λόγω της μεγάλης ιστορικής αξίας της”.
[1] Η κατασκευή του Ηγουμενείου ανάγεται μετά το 1862 επί Πατριαρχίας του Κυρίλλου Β΄(1845-1872) και ηγουμένου Χριστοφόρου μοναχού του Κυπρίου Ο 19ος αι. είναι η περίοδος όπου παρατηρείται μεγάλη έξαρση στην ανέγερση και την διακόσμηση ορθόδοξων ναών στον χώρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, όπου οι συνθήκες για την Ορθοδοξία αλλάζουν και γίνονται ευνοικότερες μετά την συνθήκη της Ανδριανουπόλεως το 1829 και ιδιαίτερα μετά το Χάτι Σερίφ του 1839 και το Χάτι Χουμαγιούν του 1856, όπου φαίνεται η αλλαγή στην εσωτερική πολιτική του Οθωμανικού κράτους, με την καθιέρωση της ισονομίας όλων των υπηκόων του. Αρχίζει τότε συστηματικότερα η ανέγερση μεγαλοπρεπών ναών στην Μ. Ασία, Σμύρνη, Κων/πολη, Κύπρο και Μ. Ανατολή.
[2] Οι στέρνες στην Βηθλεέμ θα σταματήσουν να χρησιμοποιούνται για πόσιμο νερό μετά το 1200, όταν Σαρακινή γυναίκα έπεσε μέσα στο φρέαρ και επνίγη· έκτοτε το νερό χρησιμοποιείται μόνο για άρδευση, σύμφωνα με τα οδοιπορικά της εποχής. ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΟΥ Η ΑΓΙΑ ΒΗΘΛΕΕΜ ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ 1867
ΙΙ SAMUEL 23, 14-17
Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων