Το Σάββατο, 9η Αυγούστου 2023, εορτάστηκε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η εορτή της Δεσποτικής εορτής της Μεταμορφώσεως εις το Όρος Θαβώρ, επί του οποίου και έλαβε χώρα το γεγονός της Μεταμορφώσεως.
Κατά την εορτήν αυτήν η Εκκλησία όλη, ιδία δε η των Ιεροσολύμων εις την οποίαν ανήκει ως προσκύνημα το όρος Θαβώρ ενθυμείται ψάλλουσα και δοξολογούσα το εις τας Ευαγγελικάς διηγήσεις γεγονός της Μεταμορφώσεως του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού (ματθ. 17, 2-8 και μαρκ. 9, 2-8), ότι δηλαδή ολίγον χρόνον προ του πάθους Αυτού παρέλαβεν ο Κύριος τους τρεις προκρίτους μαθητάς και ανελθών μετ αυτών εις το όρος Θαβώρ, μετεμορφώθη έμπροσθεν αυτών.
Ως εξηγούν οι Πατέρες της Εκκλησίας, υπέκρυψεν την ανθρωπίνην φύσιν Αυτού και απεκάλυψεν, όσον ηδύναντο, να ίδουν την δόξαν της θείας φύσεως Αυτού.
Το πρόσωπον Αυτού έλαμψεν υπέρ τον ήλιον και τα ιμάτια Αυτού εγένοντο λευκά ως το φως και ενεφανίσθησαν συλλαλούντες μετ Αυτού Μωϋσής ως εκπρόσωπος των κεκοιμημένων και ο Ηλίας ως εκπρόσωπος των ζώντων, νεφέλη δε φωτεινή επεσκέψατο αυτούς και ηκούσθη φωνή παρά του Πατρός : «ούτός εστιν ο υιος μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα, Αυτού ακούετε».
Το μυστήριον τούτο απεκάλυψεν ο Κύριος εις τους μαθητάς Αυτού, ίνα έχοντες ιδεί την δόξαν Αυτού, να είναι ενισχυμένοι κατά την ώραν του σταυρού και ίνα δείξη εις αυτούς οίαν δόξαν θα απολαύσουν εν τη αναστάσει των νεκρών οι δίκαιοι.
Προς τιμήν και μνήμην του εξαιρέτου μυστηρίου τούτου έλαβε χώραν νυκτερινή θεία Λειτουργίαν από 12ης μεσονυκτίου ως 3ης πρωϊνής, της οποίας προεξήρξεν η α. Θ. Μ. ο Πατήρ ημών και Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων Αυτώ του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Τώμιδος κ. Θεοδοσίου του Πατριαρχείου Ρουμανίας, του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ. Νικολάου του Πατριαρχείου Γεωργίας και του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κατάρρων κ. Μακαρίου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων ων πρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, του Αρχιδιακόνου π. Μάρκου και πολλών ιερέων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων της περιοχής Γαλιλαίας, ψάλλοντος ελληνιστί δεξιά του κ. Αγγέλου Γιαννοπούλου και του Πρεσβυτέρου Γεωργίου της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας και αριστερά αραβιστί της χορωδίας του μακαριστού Αρχιμανδρίτου Φιλοθέου, προσευχομένων εις την υπαιθρίαν ταύτην αγρυπνίαν δεκάδων χιλιάδων προσκυνητών εκ διαφόρων Ορθοδόξων χωρών, ανελθόντων εις το όρος πεζή, λόγω των απαραδέκτων περιοριστικών μέτρων της Ισραηλινής Αστυνομίας.
Εις το Κοινωνικόν της θείας Λειτουργίας ταύτης ωμίλησεν ο Μακαριώτατος ελληνιστί, αραβιστί και ηυλόγησε τας σταφυλάς. το εόρτιον κήρυγμα τούτο έχει ως έπεται :
«Μετεμορφώθης εν τω όρει Χριστέ ο Θεός, δείξας τοις Μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ηδυναντο. Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αίδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι».
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί και προσκυνηταί,
Η θεία Χάρις του Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, ανήγαγε πάντας ημάς εν τω Ιερώ τούτω όρει Θαβώρ, ίνα ευχαριστιακώς εορτάσωμεν την Μεταμόρφωσιν Αυτού, ακούοντες εις την κλήσιν του υμνωδού λέγοντος : «Δεύτε αναβώμεν εις το όρος Κυρίου, και εις τον οίκον του Θεού ημών, και θεασώμεθα την δόξαν της Μεταμορφώσεως Αυτού, δόξαν ως μονογενούς παρά Πατρός, φωτί προσλάβωμεν φως, και μετάρσιοι γενόμενοι τω πνεύματι, Τριάδα ομοούσιον υμνήσωμεν εις τους αιώνας».
Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος ημών Χριστού αποτελεί γεγονός, κατά το οποίον απεκαλύφθη εις όλον το βάθος και πλάτος το μεγαλείον του Μυστηρίου της θείας Οικονομίας, του μυστηρίου της σωτηρίας του ανθρώπου, του «μυστηρίου του αποκεκρυμμένου από των αιώνων εν τω Θεώ», (Εφεσ. 3, 9).
Το δε μέγα τούτο μυστήριον της ευσεβείας, (α΄ τιμ. 3, 16) είναι ο εν σαρκί φανερωθείς Χριστός, «ος εν μορφή Θεού υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα Θεώ, αλλ εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού», ως κηρύττει ο θείος Παύλος.
Την ομολογίαν ταύτην του Αποστόλου Παύλου διατυπώνει με ακρίβειαν και ερμηνεύει εναργέστατα τον λόγον, δια τον οποίον εγένετο η Μεταμόρφωσις του Χριστού ο υμνογράφος της Εκκλησίας λέγων : «Επί του όρους μετεμορφώθης, και ως εχώρουν οι Μαθηταί σου την δόξαν σου, Χριστέ ο Θεός εθεάσαντο, ίνα όταν σε ίδωσι σταυρούμενον, το μεν πάθος νοήσωσιν εκούσιον, τω δε κόσμω κηρύξωσιν, ότι συ υπάρχεις αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα».
Με άλλα λόγια, κατά την Μεταμόρφωσιν του Κυρίου εν τω υψηλώ τούτω όρει Θαβώρ εγένετο η αποκάλυψις της θεανθρωπίνης υποστάσεως Αυτού, της μείξεως δηλονότι, των δύο φύσεων εν τω προσώπω του Χριστού, αλλά και της αποκαλύψεως της δόξης του Θεού, δηλαδή του απαυγάσματος του Θεού Πατρός. το απαύγασμα σημαίνει την ακτινοβολίαν η την λάμψιν ως λέγει ο υμνωδός : «η αναλλοίωτος φύσις, τη βροτεία μιχθείσα, της εμφερούς αύλου Θεότητος, φως παραγυμνούσα τοις Αποστόλοις, απορρήτως εξέλαμψε». και πάλιν : «Θεός όλος υπάρχων, όλος βροτός γέγονας, όλη τη Θεότητι μίξας την ανθρωπότητα, εν υποστάσει σου, ην εν δυσί ταις ουσίαις, Μωϋσής Ηλίας τε, είδον εν όρει Θαβώρ».
Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης, ερμηνεύων τους λόγους του Παύλου «Χριστός ων απαύγασμα της δόξης του Θεού» (Πρβλ. εβρ. 1, 3) λέγει : «Ώσπερ γαρ συγγενώς έχει προς τον ήλιον ακτίς και προς τον λύχνον το απαυγαζόμενον φως ούτω και το παρά της δόξης του Πατρός απαυγασθέν φως». το παράδειγμα τούτο χρησιμοποιεί ο Ιερός Πατήρ Γρηγόριος Νύσσης, δια να καταστήση σαφές ότι ο υιος και Λόγος του Θεού είναι ομοούσιος τω Πατρί και τω Αγίω Πνεύματι, επομένως το «του Πατρός απαυγασθέν φως» είναι το απρόσιτον και άκτιστον φως της Αγίας Τριάδος.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, μένων έκθαμβος προ του μυστηρίου της Μεταμορφώσεως λέγει : «ο γαρ Λόγος σαρξ, η σαρξ τε Λόγος εγένετο ει και μη θείας εξειστήκει φύσεως. ω θαύματος πάντα νουν υπερβαίνοντος! ουκ έξωθεν η δόξα τω σώματι προσεγένετο, αλλ ένδοθεν εκ της αρρήτω λόγω ηνωμένης αυτώ καθ υπόστασιν του Θεού Λόγου υπερθέου θεότητος». [και απλούστερον : γιατί ο Λόγος έγινε σάρκα και η σάρκα Λόγος, αν και δεν είχε βγει από την θεία φύσιν του. ω θαύμα που ξεπερνά κάθε νου. το σώμα δεν απόκτησε απ έξω την δόξαν, αλλά πήγασε από μέσα του από την ανεξήγητα ενωμένη μαζί του κατά την υπόστασιν υπέρθεη θεότητα του Θεού Λόγου].
Αξιοσημείωτον ότι κατά την Μεταμόρφωσιν του Ιησού εν τω ιερώ τούτω τόπω αφ ενός μεν «έλαμψε το πρόσωπον του Ιησού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως», (ματθ. 17, 2). αφ ετέρου δε, «ιδού νεφέλη φωτεινή επεσκίασεν αυτούς, και ιδού φωνή εκ της νεφέλης λέγουσα ούτός εστιν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα αυτού ακούετε» (ματθ. 17, 5).
Κατά τον Άγιον Ιωάννην τον Δαμασκηνόν η φωτεινή νεφέλη, η οποία επεσκίασε τον Ιησούν συμβολίζει την λάμψιν του Αγίου Πνεύματος. «Νεφέλη δε φωτός επεσκίασε, το σέλας ζωγραφούσα του Πνεύματος». Όσον αφορά την εκ της νεφέλης γενομένην φωνήν, ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει : «Φωνή Πατρός εκ νεφέλης Πνεύματος γέγονεν» «Ούτός εστίν ο υιος μου ο αγαπητός». «Ούτος ο ων και ο ορώμενος άνθρωπος, ο χθες γενόμενος άνθρωπος, ο ταπεινός ημίν συναναστρεφόμενος, ου νυν το πρόσωπον έλαμψεν». Όσον δ αφορά εις την θείαν εντολήν «Αυτού ακούετε» λέγει : «ο γαρ τούτον δεχόμενος, εμέ δέχεται, τον αποστείλαντα ου δεσποτικώς αλλά πατρικώς. ως μεν γαρ άνθρωπος αποστέλλεται, ως δε Θεός εν εμοί μένει, καγω εν αυτώ. ο μη τιμών τον μονογενή μου υιον και αγαπητόν ου τιμά τον Πατέρα, Εμέ τον πέμψαντα Αυτόν». «Αυτού ακούετε», έχει γαρ ζωής αιωνίου ρήματα. Τούτο των τελουμένων συμπέρασμα, αύτη του μυστηρίου η δύναμις». [και αναλυτικώτερον : Όποιος δέχεται Αυτόν, τον Ιησούν Χριστόν, δέχεται Εμένα που τον έστειλα όχι ως Κύριος (εξουσιαστής), αλλ ως Πατέρας. Αποστέλλεται σαν άνθρωπος, εν ω σαν Θεός μένει μέσα σ εμένα κι εγώ μέσα σ Εκείνον. Όποιος δεν τιμά τον μονογενή και αγαπητό υιο μου, δεν τιμά τον Πατέρα, Εμένα που τον έστειλα. «Αυτού ακούετε», διότι έχει τους λόγους της αιωνίου ζωής. Αυτό είναι το συμπερασμα όσων τελούνται, αυτή είναι η δύναμις του μυστηρίου της Μεταμορφώσεως].
Αυτήν ακριβώς την δύναμιν, τουτέστιν την δόξαν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, καλούμεθα να ίδωμεν και ημείς, αγαπητοί μου αδελφοί, ουχί με τους σωματικούς οφθαλμούς, αλλά με τους νοερούς οφθαλμούς της καθαράς διανοίας και καθαράς καρδίας. «Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται» (ματθ. 5, 8), λέγει Κύριος. προς τούτο καλούμεθα και πάλιν να μιμηθώμεν τους μαθητάς του Χριστού, οι οποίοι «ήσαν βεβαρημένοι ύπνω», είχαν κυριευθή από βαρύ νυσταγμόν αλλ εντός ολίγου εξαγρύπνησαν και είδαν την δόξαν Αυτού. «Διαγρηγορήσαντες δε είδον την δόξαν Αυτού», (λουκ. 9, 32).
Αποτινάξωμεν λοιπόν και ημείς, αγαπητοί μου αδελφοί, αφ εαυτών τον ύπνον της ακηδίας εγερθέντες μετά του υμνωδού είπωμεν : «Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αίδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι». Αμήν. Έτη πολλά και ειρηνικά!»
Τήν πρωίαν ετελέσθη θεία Λειτουργία εις τον Κεντρικόν Ναόν της Μεταμορφώσεως, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ναζαρέτ κ. Κυριακού, συλλειτουργούντων Αγιοταφιτών Ιερομονάχων και Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων και προσευχομένων εντοπίων Ορθοδόξων προσκυνητών.
Την μεσημβρίαν ο ανακαινιστής της Μονής και αγιογραφήσας τον Ιερόν Ναόν Ηγούμενος Αρχιμανδρίτης Ιλαρίων παρέθεσε τράπεζαν εις την Πατριαρχικήν και την Αρχιερατικήν συνοδείαν και άλλους πολλούς.
Η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος εωρτάσθη & εις το Ιερόν Προσκύνημα της Γεθσημανής δι Αρχιερατικής θείας Λειτουργίας, της οποίας προεξήρξεν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος, συλλειτουργούντων των εφημερίων του Ιερού Προσκυνήματος και του Ιεροδιακόνου π. Ευλογίου και μετεχόντων πιστών και προσκυνητών, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα.
Μετά την θείαν Λειτουργίαν ηκολούθησε κέρασμα εις το ηγουμενείον υπό του Ηγουμένου Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ελενουπόλεως κ. Ιωακείμ.
Εωρτάσθη επίσης δι Εσπερινού αφ εσπέρας και θείας Λειτουργίας την πρωίαν εις τον Ιερόν Ναόν της Μεταμορφώσεως εις Ραμάλλαν, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Κυριακουπόλεως κ. Χριστοφόρου, συλλειτουργούντων των ιερέων εφημερίων του Ναού και ψαλλόντων των Ιεροψαλτών της Κοινότητος και προσευχομένων των εντοπίων πιστών.
