Η εορτή των Χριστουγέννων της 25ης Δεκεμβρίου 2023/ 7ης Ιανουαρίου 2024, ημέρας Κυριακής ήρξατο διά της Καθόδου αφ’ εσπέρας από την είσοδον του Βαπτιστηρίου και της εισόδου προς την Βασιλικήν, προεξάρχοντος του Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου.
Εν συνεχεία ήρξατο η ακολουθία του Όρθρου, ως γέγραπται εις το Μηναίον, εις το Καθολικόν της Βασιλικής. Διαρκούσης ταύτης ενεδύθη ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων, οι Αρχιερείς και οι Ιερείς και εν ω εψάλλετο το κάθισμα «δεύτε ίδωμεν, πιστοί, που εγεννήθη ο Χριστός», ο Πατριάρχης και η Συνοδεία Αυτού επορεύθησαν εις το Ιερόν Σπήλαιον, παρισταμένου δεξιόθεν Αυτού του κ. Ράμζη Χούρη, Προέδρου της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Επιτροπής, εκπροσώπου του Προέδρου του Παλαιστινιακού Κράτους κ. Μαχμούδ Αμπάς -Αμπού Μάζεν, και συνεργατών του γραφείου αυτού δεξιά και του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου αριστερά και του εκπροσώπου του Βασιλέως της Ιορδανίας.
Όντως, ως λέγει ο υμνωδός της Εκκλησίας, «μυστήριον ξένον και παράδοξον» είδε η ανθρωπότης επ’ εσχάτων των χρόνων, επί Καίσαρος Οκταβιανού Αυγούστου. Είδε Θεού συγκατάβασιν φανερουμένην εις Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Ο Θεός εκπληρών τας επαγγελίας Αυτού προς τους προφήτας «εξαπέστειλε λύτρωσιν τω λαώ Αυτού». Η λύτρωσις αύτη είναι ο «ομοούσιος» τω Πατρί Μονογενής Υιός και Λόγος Αυτού. Διά Τούτον ηυδόκησε, όπως σαρκωθή, όπως προσλάβη ανθρωπίνην έμψυχον και έλλογον σάρκα και μορφήν εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της αειπαρθένου. « Ως οίδε, ως ηθέλησε και ως ηυδόκησε» και ως λέγει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, «ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσε εν ημίν». ( Ιω.1, 14). Δι’ ημάς «εκένωσεν Εαυτόν» (Φιλ. 2, 7), και «λαθών ετέχθη υπό το σπήλαιον». Εδέχθη την εσχάτην πτωχείαν τεχθείς εν σπηλαίω, ανακλιθείς εν φάτνη και εν σπαργάνοις ειλιχθείς. Εν τη πτωχεία ταύτη «διέλαμψε ο πλούτος της Θεότητος Αυτού». Διά τούτο «ο ουρανός διά του αστέρος πρεοεκόμισεν Αυτώ τους μάγους, ως απαρχήν των εθνών και «προδρόμους της Εκκλησίας» κατά τον ιερόν Χρυσόστομον. Άγγελος απεκάλυψεν Αυτόν εις ποιμένας αγραυλούντας και πλήθος αγγέλων εκήρυξαν αυτόν από τον ουρανόν διά του αγγελικού ύμνου, «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Διά του ύμνου τούτου αναγγέλλεται ότι η ευδοκία του Θεού διά τους ανθρώπους είναι η ειρήνη. Την ειρήνην αυτήν φέρει εις τον κόσμον ο Ενανθρωπήσας Υιός Του. Αυτός Ούτος είναι η ειρήνη, η του κόσμου, η βασιζομένη επί της δικαιοσύνης, καθότι άνευ δικαιοσύνης ειρήνη δεν υπάρχει.
Ερειδομένη εις την Θεικήν αποκάλυψιν ταύτην, μαρτυρουμένην υπό αυτοπτών και αυτηκόων μαρτύρων εις Γραφάς Αγίας η Εκκλησία πιστεύει και κηρύττει εις τα μέλη της και εις τον κόσμον όλον Χριστόν Σωτήρα και Λυτρωτήν του ανθρωπίνου γένους όχι ως θεοποιηθέντα άνθρωπον, αλλά ως Ενανθρωπήσαντα Θεόν διά την σωτηρίαν, ήτοι την θέωσιν του ανθρώπου. Ο Θεός κατήλθεν εις την γην, διά να ανεβάση τον άνθρωπον εις τον ουρανόν. Οι Πατέρες της Εκκλησίας λέγουν ακατάπαυστα « Θεός ενηνθρώπησε και άνθρωπος εθεώθη». Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς διακηρύσσει ότι « δοξάζεται η σαρξ άμα τη προσλήψει και δόξα του σώματος η δόξα της Θεότητος γίνεται». Διά της Ενανθρωπήσεως, του Σταυρού, της εκ νεκρών Αναστάσεως και Αναλήψεως Αυτού ο Χριστός ως Θεός και άνθρωπος εκάθισε εκ δεξιών του Πατρός, εκάθισε το πρόσλημμα, ήτοι την προσληφθείσαν ανθρωπότητα Αυτού εκ δεξιών του Πατρός και ωδοποίησε την θέωσιν εις τους πιστεύοντας εις Αυτόν.
Αναληφθείς εις τον ουρανόν ο Ενανθρωπήσας, σαρκί σταυρωθείς και Αναστάς εκ νεκρών Κύριος ημών Ιησούς Χριστός αφήκεν εις την γην το Σώμα Αυτού, την Εκκλησίαν, τους αγίους μαθητάς και αποστόλους, διαδόχους αυτών ιεράρχας και το χριστεπώνυμον πλήρωμα, διά να επιτελή εις τον αιώνα το έργον Αυτού, της διδασκαλίας, της συνδιαλλαγής και του αγιασμού των ανθρώπων, διά να επικρατή εις την γην ο, τι ηκούσθη την πρώτην νύκτα της γεννήσεως Αυτού, « Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία».
Τον λόγον τούτον διακηρύσσει, το έργον τούτο επιτελεί, υπακούουσα εις τον ιδρυτήν αυτής η Εκκλησία όπου γης, ιδία δε η των Ιεροσολύμων Εκκλησία ευλογουμένη, όπως διακονή επί των τόπων της κατά σάρκα εμφανείας Αυτού και δη της πρώτης εμφανείας εις Βηθλεέμ. Εις την μεγαλοπρεπή Κωνσταντίνειον Βασιλικήν της Γεννήσεως και εις το απέριττον Θεοδέγμον Σπήλαιον εορτάζει και εφέτος η Μήτηρ των Εκκλησιών, εκκινήσασα εξ Ιεροσολύμων τηρούσα αρχαίαν παράδοσιν αυτής αφ’ ημερών της προσκυνητρίας Αιθερίας και του αοιδίμου προκατόχου ημών Πατριάρχου Σωφρονίου. Εορτάζει εν σεμνώ ουχί πανηγυρικώ εορτασμώ, καθ’ότι «ως άλλη Ραχήλ κλαίει» τα θύματα του εν Γάζη και τη ευρυτέρα περιοχή καταστροφικού πολέμου και ποιεί έκκλησιν προς τους έχοντας την δύναμιν κυβερνήτας του κόσμου διά παύσιν των εχθροπραξιών χάριν της προστασίας πάσης ανθρωπίνης ψυχής, ούσης εικόνος Θεού.
Έμπλεοι όθεν της χαράς της του Χριστού Γεννήσεως. απευθύνομεν τας Πατριαρχικάς και Πατρικάς Ημών ευχάς και ευλογίας εις τους ευλαβείς προσκυνητάς, ιδιαιτέρως δε εις το ευσεβές Ημών ποίμνιον εις Γάζαν μετά των προσευχών Ημών, όπως ο Άγιος Πορφύριος παραμένη προστάτης αυτού και παντός χειμαζομένου εκεί υπό του μαινομένου πολέμου.
Ουχ ήκιστα ιδιαιτέρας εκφράζομεν ευχαριστίας τω τιμώντι την εορτήν ημών Προέδρω του Παλαιστινιακού κράτους Μαχμούδ Αμπάς -Αμπού Μάζεν διά του αντιπροσώπου αυτού κ. Ράμζη Χούρη και ευχόμεθα αυτώ την Θείαν ενίσχυσιν εις την ευόδωσιν των προσπαθειών και των αγώνων αυτού διά την προστασίαν του χειμαζομένου Παλαιστινιακού λαού, ίνα διαβιοί εν ειρήνη, δικαιοσύνη και ευημερία εις το πλαίσιον ενός απολύτως ελευθέρου Παλαιστινιακού κράτους αξιοχρέως διεθνώς αναγνωριζομένου.
Το Μήνυμα ανεγνώσθη επίσης υπό του Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ήσσα Μούσλεχ εκπροσώπου Τύπου του Πατριαρχείου αραβιστί και ηκολούθησεν η προσκύνησις εις τον Αστέρα και εις την Φάτνην. Εν συνεχεία έλαβε χώραν η έξοδος από της βορείου πύλης του Θεοδέγμονος Σπηλαίου και από της κορυφής των βαθμίδων του παρεκκλησίου των Αρμενίων και η λιτανεία κατά το έθος τρις πέριξ του Καθολικού εις τα κλίτη της Βασιλικής της Γεννήσεως και ανεπέμφθη δέησις εις το κεντρικόν κλίτος.
Ότε η Συνοδεία έφθασε εις τον χώρον του Εικονοστασίου, ήρξατο ο Πατριάρχης την Θ’ ωδήν «μεγάλυνον ψυχή μου …» και εσυνεχίσθη η Ακολουθία του Όρθρου και μετά ταύτην η θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, προεξάρχοντος του Πατριάρχη και συλλειτουργούντων Αυτώ των Αρχιερέων Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου και των Αρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης Αριστάρχου, Γεράσων κ. Θεοφάνους, Λύδδης κ. Δημητρίου, Πέλλης κ. Φιλουμένου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων ων πρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων, του Αρχιδιακόνου π. Μάρκου και του Ιεροδιακόνου π. Ευλογίου, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου εν μέσω λίαν πυκνού Παλαιστινιακού λαού μόνον και ουχί προσκυνητών εκ του εξωτερικού, λόγω της επικρατούσης ενταύθα, ως μη ώφελε, εμπολέμου καταστάσεως. Η θεία Λειτουργία ετελέσθη και εις το Θεοδέγμον Σπήλαιον, προεξάρχοντος του εν Κωνσταντινουπόλει αντιπροσώπου του Πατριαρχείου Αρχιεπισκόπου Ανθηδώνος κ. Νεκταρίου.
Η Πατριαρχική Λειτουργία έληξε συμφώνως τω επικρατούντι καθεστώτι την 3.30 π.μ. ώραν εν δοξολογία προς τον Θεόν διά την ευδοκίαν Αυτού της ενανθρωπήσεως του Μονογενούς Υιού Αυτού, χάριν της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους.
Της ακολουθίας ληξάσης, ο Πατριαρχικός Επίτροπος Βηθλεέμ παρέθεσε τράπεζαν, συμμεριζόμενος την κατάστασιν του Παλαιστινιακού λαού του δοκιμαζομένου υπό του συνεχιζομένου πολέμου.
Την πρωΐαν ο Γέρων Δραγουμάνος Αρχιμανδρίτης π. Ματθαίος κατήλθεν εις το Σπήλαιον και προσκυνήσας ανεχώρησε της Βασιλικής και διά της πράξεως ταύτης εδόθη το μήνυμα της λήξεως της πρώτης ημέρας της Μεγάλης Εορτής των Χριστουγέννων εις την Βασιλικήν της Γεννήσεως και εις το Θεοδέγμον Σπήλαιον, ένθα εγεννήθη το κατά σάρκα Χριστός ο Θεός ημών.
