Στις 8 Δεκεμβρίου η Αγίας μας Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του Οσίου Παταπίου και ως εκ τούτου πανηγυρίζει το βυζαντινό Παρεκκλήσιο του Οσίου Παταπίου (15ου αιώνος) στη Βέροια.
Εξαιτίας των ειδικών περιοριστικών μέτρων της πανδημίας του Covid-19, oι Ιερές Ακολουθίες της Πανηγύρεως τελέστηκαν στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων Βεροίας.
Ανήμερα της εορτής το πρωί τελέστηκε ο Όρθρος και η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος.
Ο Μητροπολίτης στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Θείας κλήσεως ιχνηλατήσας εκ νεότητος τας επιδόσεις δι᾽ ασκήσεως τω κόσμω εξέλαμψας».
Με αυτούς τους στιχους εγκωμιάζει ο ιερός υμνογράφος τον εορταζομενο σήμερα όσιο Παταπιο.
Γόνος της πατρίδος των μεγάλων ασκητών, της Αιγύπτου, γεννήθηκε ο όσιος από χριστιανούς γονείς, που διέθεταν όχι μόνο υλικό αλλα και πνευματικό πλούτο. Μέσα στο οικογενειακό του περιβάλλον διδαχθηκε την πίστη και την αγάπη στον Χριστό, και για χάρη αυτής της αγαπης ο όσιος αποφάσισε, νεαρος ακόμη, να εγκαταλείψει τις ανέσεις και τις ευκολίες που του παρείχε η οικογένεια και η περιουσία που διέθετε και να αποσυρθεί στην έρημο για να ζήσει «μόνος μόνω Θεώ».
Η ασκητική ζωή του και η αγάπη με την οποία αντιμετώπιζε ο οσιος Πατάπιος όλους οσους περνούσαν από το κελί του, προσφέροντάς τους όχι μόνο φιλοξενία αλλά και ψυχικη και πνευματική ανάπαυση, τον έκαναν πολυ γρήγορα γνωστό. Η φημη του, μάλιστα, εξαπλώθηκε τόσο πολύ, ώστε οι επισκέπτες δεν έλειπαν ποτέ από το κελι του, γεγονος που του στερούσε όμως την ησυχία για χάρη της οποίας είχε αποφασίσει να εγκαταλείψει τον κοσμο, προκειμένου να αφοσιωθεί απερίσπαστος στη μελέτη του Θεου και στην προσευχη.
Έτσι ο όσιος αναγκάστηκε να φύγει από την Αίγυπτο και να πάει στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα μπορούσε, όπως πίστευε, να μείνει αγνωστος μεταξυ αγνωστων, αποκλειστικα αφοσιωμένος στα μοναχικά του καθήκοντα.
Και στη μεγαλούπολη όμως της Κωνσταντινουπόλεως δεν άργησε να διαδοθεί η φήμη της αρετής και της αγιότητος του οσίου Παταπιου, ο οποίος με τη χάρη του Θεού θαυματουργούσε θεραπεύοντας πληθος ασθενειών. Έτσι, πολύ συντομα αρχισαν να συρρέουν στο ησυχαστηριο που είχε ιδρύσει, κοντα στον ναό της Παναγίας των Βλαχερνών, πληθη ευσεβών χριστιανων που αναζητούσαν την ίαση των ασθενειών που τους ταλαιπωρούσαν, ίαση που προσέφερε ο όσιος και όσο βρισκόταν εν ζωή, αλλά και μετά την οσιακη κοίμησή του.
Αυτή η χάρη των θαυμάτων, που συνεχιζονται μέχρι σήμερα, ειναι, προιον της θείας χάριτος η οποία ενοίκησε στην ψυχη του οσίου. Ενοίκησε στην ψυχή του, επειδή αυτή ήταν κεκαθαρμένη από την άσκηση και εξαγνισμενη από τη νηστεία και την προσευχή, και προσεφερε στον Θεό οίκο άγιο και κατοικητήριο ιερό, ώστε να ποιήσει εν αυτω μονήν.
Έτσι, παρότι ο όσιος Πατάπιος όχι μόνο δεν διεκδικούσε την προβολη και τη δόξα των ανθρώπων, διακριθηκε και έλαμψε και τιμήθηκε όχι μόνο στην εποχή αλλά και μεχρι σήμερα, χωρίς η τιμή και η δόξα που απολαμβάνει και από τον Θεό και από τους πιστους και την Εκκλησία να αλλοιωθεί κατά το παραμικρό από το πέρασμα του χρόνου, που αλλοιώνει τα παντα.
Πως όμως συνέβη αυτο; Το ερώτημά μας το απαντά με το απολυτικιό του ο ιερός υμνογραφος. «Δι᾽ ασκήσεως τω κόσμω εξέλαμψας». Με την άσκηση έλαμψες στον κοσμο, γραφει αναφερόμενος στον οσιο Πατάπιο. Δεν ελαμψε με τον πλούτο, δεν έλαμψε με τα αξιώματα, δεν έλαμψε με την εξουσία την οποία είχε και διαχειριζόταν, δεν έλαμψε με την εξωτερικη ομορφιά η οποία «ως άνθος μαραίνεται», δεν έλαμψε με τίποτε από όσα χρησιμοποιούν οι άνθρωποι στις ημέρες μας για να λάμψουν και να ξεχωρίσουν και να διακριθούν.
Έλαμψε με κάτι που υποτιμάται και συχνά συκοφαντείται.
Έλαμψε με κάτι το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι αποφεύγουμε, γιατί το θεωρούμε δύσκολο και κοπιώδες και επώδυνο.
Έλαμψε με αυτό το οποίο οι ανθρωποι το αισθανόμαστε ίσως και ως κατι υπερβολικό, ως κατι που δεν μας αφορα, ως κάτι που καταστρεφει, όπως νομίζουμε, την εικονα του εαυτου μας και μας βλαπτει. Και αυτο είναι η άσκηση. Είναι τα πνευματικά αγωνίσματα που συμβάλλουν στην πρόοδο της ψυχής μας. Είναι η μελέτη, η προσευχή, η εγκράτεια, η νηστεία, η μελέτη του λόγου του Θεού, ο αγώνας για την απαλλαγή από τα πάθη μας και την κατάκτηση των αρετων. Όλα αυτά ελκυουν τη χάρη του Θεού στην ψυχή του ανθρωπου, και αντίθετα από ο,τι πιστεύουν οι περισσοτεροι, είναι αυτά που κάνουν τον άνθρωπο να λαμπει, και μάλιστα με μια λάμψη που δεν ξεθωριάζει με το πέρασμα του χρόνου, αλλά παραμενει και διαρκεί. Γιατί αυτή η λάμψη δεν είναι λάμψη εκ του κοσμου, αλλά είναι λάμψη εκ του Θεού, λάμψη που παραμένει και συνοδεύει τον ανθρωπο, όπως το έκανε και στην περίπτωση του οσίου Παταπίου.
Από εμάς, λοιπόν, εξαρτάται· αν θέλουμε να λαμπουμε και εμείς όχι προσωρινά και περιστασιακα αλλά αιώνια, τότε ας προσπαθήσουμε να ακολουθησουμε το παράδειγμα του οσίου Παταπίου. Δεν θα φύγουμε σε κελιά και σε μοναστήρια, αλλά ο καθένας μας εκεί που είναι μπορεί να ασκηθεί, και στην προσευχή και στην εγκράτεια και στη μελέτη του λόγου του Θεού. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να ακολουθήσουμε το παράδειγμα του οσίου Παταπίου, ιδιαιτέρως την περίοδο αυτή που προετοιμαζομεθα για τη μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων. Ας αγωνιζόμεθα και ας επικαλούμεθα και τη χάρη και τη βοήθεια του οσίου Παταπίου, του οποίου έχουμε σήμερα την ευλογία να προσκυνούμε τις εμβάδες του. Τι είναι οι εμβάδες; Είναι οι παντόφλες που βάζουν στο άγιο λείψανο του οσίου και μετά τις δίδουν ευλογία. Δύο εμβάδες έχουμε του αγίου Παταπίου, μάλιστα η μία έχει και μικρό τμήμα του αγίου λειψάνου. Έτσι έχουμε αυτή την ευλογία και θα μείνουν αυτές οι εμβάδες στον ναό που είναι ένας από τους μοναδικούς ναούς στην Ελλάδα που είναι αφιερωμένος στον όσιο Πατάπιο.
Έτσι, λοιπόν, ας τον παρακαλούμε να πρεσβεύει για μας στον Θεό και ως θαυματουργός να μας προστατεύει και να μας θεραπεύει από τη φοβερη πανδημία του κορωνοιού που μας πληττει.
Βλέπετε κάθε ημέρα χάνουμε αδελφούς μας, είτε διότι δεν θέλησαν να πιστεύσουν ότι είναι πραγματικός και θανατηφόρος αυτός ο ιός και δυστυχώς δεν τηρούν ίσως τα μέτρα που πρέπει να τηρήσουν, είτε ίσως διότι δεν κάνουν και το εμβόλιο, αυτό είναι θέμα βέβαια δικό τους, αλλά βλέπουμε ότι οδηγούνται δυστυχώς στον θάνατο. Είναι αμαρτία να μην προφυλάσσουμε τον εαυτό μας από αυτό το κακό. Είμεθα υποχρεωμένοι να τον προφυλάσσουμε.
Εάν ρωτήσετε αυτούς οι οποίοι επλήγησαν από τον ιο, ταλαιπωρήθησαν στα νοσοκομεία, διασωληνώθησαν, θα δείτε τι μαρτύριο πέρασαν. Άλλους τους έσωσε ο Θεός, άλλοι δεν άντεξαν και έχασαν αυτή τη ζωή, αλλά φοβάμαι να μην χάσουμε και την άλλη, διότι είμεθα υποχρεωμένοι να προφυλάσσουμε τον εαυτό μας. Ο Θεός μας έδωσε νού, μας έδωσε όλες τις δυνατότητες να προφυλάξουμε τον εαυτό μας από κάθε κακό. Τώρα είναι ένα κακό, θα περάσει αύριο ίσως. Γιατί να μην προφυλάξουμε τον εαυτό μας και βρεθούμε στη δύσκολη αυτή κατάσταση; Γι᾽ αυτό «στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου», για να έχουμε και τη χάρη και την ευλογία του οσίου Παταπίου.