«Αδελφοί, να υπακούετε και να υποτάσσεσθε εις τους προισταμένους σας, διότι αυτοί αγρυπνούν διά τας ψυχάς σας, σαν άνθρωποι που θα δώσουν λόγον για σας. Ας κάνουν αυτό με χαράν και όχι αναστενάζοντες, πράγμα που δεν θα ήτο προς το συμφέρον σας. Προσεύχεσθαι για μας, διότι είμεθα πεπεισμένοι ότι έχομεν αγαθήν συνείδησιν, αφού θέλομεν να συμπεριφερώμεθα καλά σε κάθε περίπτωσιν. Σας παρακαλώ να το κάνετε αυτό με μεγαλύτερον ζήλον διά να αποδοθώ πάλιν σ’ εσάς το ταχύτερον. Ο δε Θεός της ειρήνης ο οποίος ανέστησε από τους νεκρούς τον μέγαν ποιμένα των προβάτων, τον Κύριόν μας Ιησούν Χριστόν, με το αίμα αιωνίου διαθήκης, είθε να σας κάνη τελείους εις κάθε καλόν έργον, ώστε να κάνετε το θέλημά του. Ας ενεργή αυτός μέσα σας το ευάρεστον ενώπιόν του διά του Ιησού Χριστού, εις τον οποίον ανήκει η δόξα εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.»
Οι άνθρωποι έχουμε εντός μας τη φωνή της συνείδησης. Είναι ο κώδικας αξιών που ελέγχει τις πράξεις μας, μας κάνει να γνωρίζουμε αν αυτό που σκεφτόμαστε ή θέλουμε να πράξουμε είναι καλό ή κακό, μας αφήνει να είμαστε ήσυχοι ή μας προβληματίζει για τη ζωή μας.
Η φωνή του Θεού
Η συνείδηση κατά την πίστη μας είναι η φωνή του Θεού, είναι ο κώδικας του ευαγγελίου και των πνευματικών αξιών που μας κάνει να βλέπουμε το θέλημα του Θεού και να πορευόμαστε στη ζωή μας σύμφωνα μ’ αυτό ή όχι, αν αμαρτάνουμε, αν δηλαδή δεν κάνουμε ο,τι θέλει ο Θεός, με αποτέλεσμα να κουραζόμαστε πνευματικά, ή αν νιώθουμε ότι η πορεία μας είναι προς Εκείνον. Για την επιστήμη είναι ο χώρος της συγ κρουσης ανάμεσα στο τι πρέπει να κάνουμε, στο τι θέλουμε να κάνουμε και στο τι κάνουμε. Αυτός ο χώρος διαμορφώνεται ανάλογα με την κληρονομικότητα, την οικογένεια, το περιβάλλον, τις προσωπικές επιλογές. Η θρησκευτικότητα για την επιστήμη είναι ένας παράγοντας που διαμορφώνει τη συνείδηση, όχι όμως ο μόνος ή ο κύριος.
Η συνείδηση όμως συνδέεται και με τη γενικότερη πορεία της ζωής μας. Κάναμε ο,τι μπορούσαμε για να πετύχουμε ένα σκοπό, ένα έργο το οποίο θέλαμε για να είμαστε ευτυχισμένοι; Για να κρατήσουμε ένα άνθρωπο κοντά μας; Μήπως φανήκαμε ράθυμοι; Βγήκαμε από τον δρόμο μας; Νίκησε ο εγωισμός στη σχέση μας με τον άλλο; Δεν δείξαμε την κατανόηση και την υπομονή που θα βοηθούσε; Η συνείδησή μας, λοιπόν, μας βοηθά να είμαστε ήρεμοι ή μας κάνει να στενοχωριόμαστε.
️Πιστότητα στην κλήση του Πατέρα
Ο απόστολος Παύλος, απευθυνόμενος στους Εβραίους, επισημαίνει ότι ως πνευματικός ηγέτης πίστεψε ότι έχει «καλήν συνείδησιν, εν πάσι καλώς θέλων αναστρέφεσθαι» (Εβρ. 13,18). Ήταν βέβαιος ότι είχε καθαρή τη συνείδησή του, αφού σε κάθε περίπτωση ήθελε να συμπεριφέρεται όπως πρέπει. Είναι μεγάλη φράση από έναν άνθρωπο που ομολογεί ότι, παρ’ όλα όσα έκανε στη ζωή του, είναι ο πρώτος των αμαρτωλών (Α΄ Τιμ. 1,15).
Και δεν ταπεινολογεί. Το πιστεύει, διότι δεν συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους ανθρώπους, όπως εσφαλμένα πράττουμε εμείς, αλλά τον συγκρίνει με τον λόγο του Θεού, με τη χάρη που ο Χριστός του είχε προσφέρει και αισθανόταν πως ο,τι κι αν έκανε, το χρωστούσε στην ευλογία του Θεού. Όμως δεν παύει να διαπιστώνει ότι έχει τη συνείδησή του καθαρή, διότι είναι ταπεινός.
Αυτό γίνεται, πρώτον, διότι παρέμεινε πιστός στην αγάπη του Θεού, όπως αυτή του δόθηκε κατά την κλήση του από τον Χριστό, στην πορεία προς τη Δαμασκό. Μπορεί να δοξάσθηκε από τους ανθρώπους, μπορεί να τους προσ φερε τον εαυτό του και τα πάντα, αλλά όλα έγιναν εν ονόματι του Χριστού και χάρις στη βοήθεια του Χριστού. Δεν υποκαθιστά τον Χριστό με τον εαυτό του, αλλά διακονεί τον Χριστό με όλη του την ύπαρξη. Με την προσευχή, με τις περιοδείες, με τους κόπους και τα βάσανα, με τις επιστολές, με το μαρτύριο, με τον θάνατο.
Είναι καθαρή η συνείδησή του, διότι, καθώς περνά ο χρόνος, διαπιστώνει πως η αποστολή του ήταν αυτή που του έδωσε χαρά και σκοπό. Δεν ήταν ένας ψεύτικος στόχος ή κάτι μάταιο ο αγώνας για τον ευαγγελισμό των ανθρώπων. Δεν ήταν κάτι που θα σταματούσε στον θάνατο, αλλά ήταν και είναι ο δρόμος και ο τρόπος της ανάστασης. Η αποστολή του πέρασε μέσα από την Εκκλησία. Δεν ήταν ένα ατομικό γεγονός, αλλά μία πορεία συνάντησης με τον πλησίον, όπου γης. Με τον λόγο και το παράδειγμά του βοήθησε να ιδρυθούν εκκλησιαστικές κοινότητες και να στερεωθεί στην αλήθεια που είναι ο Χριστός ο κάθε άνθρωπος που πίστεψε. Είχε συνείδηση ότι έζησε για τον άλλον.
Αλήθεια και ασκητικότητα
Είναι καθαρή η συνείδησή του διότι, καθώς βλέπει να έρχεται το τέλος της ζωής του, διαπιστώνει ότι προσπάθησε να συμπεριφερθεί όπως πρέπει. Αυτό σημαίνει ότι υπήρξε αληθινός. Δεν κολάκεψε. Δεν φέρθηκε όμως και με σκληρότητα. Ήταν διακριτικός. Ο αληθινός άνθρωπος ξέρει να συμπεριφέρεται όπως πρέπει. Δεν κάνει εκπτώσεις στην αλήθεια, παρηγορεί όμως τον άλλο για την αδυναμία του. Να κρατιέται όρθιος και να στηρίζει τους αδελφούς του, χωρίς να κάνει εκπτώσεις στην αλήθεια. Να είναι ηγέτης, αλλά και μακρόθυμος. Να μη λειτουργεί εξουσιαστικά, αλλά και να μη φοβάται να δώσει μαρτυρία.
Για να ζήσει έχοντας καθαρή συνείδηση ο Απόστολος των Εθνών πορεύτηκε ασκητικά. Έζησε δηλαδή όχι για την απόλαυση και την ευτυχία με τα κοσμικά μέτρα, αλλά αγωνιζόμενος να αρέσει στον Θεό. Έζησε με αδιάλειπτη προσευχή. Ανέχτηκε και συγχώρεσε. Εργάστηκε χειρωνακτικά, χωρίς να αξιοποιήσει τα προνόμιά του. Τα πάντα μέσα του ήταν αγάπη για τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Και νίκησε ακόμη και τους πειρασμούς της ασθένειας, της απόρριψης, της μοναξιάς με την ταπείνωσή του.
Η μεγάλη γιορτή των Θεοφανείων είναι αγώνας ζωής. Επανεύρεσης ενός τρόπου που φαίνεται δύσκολος, αλλά μας δίνει αληθινή χαρά, η οποία εξαγιάζει τον εαυτό μας, τους συνανθρώπους και τον κόσμο όλο. Για να έχει νόημα για εμάς η θεία Επιφάνεια!
π. Θ. Μ.
«ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ», της «Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος»
Ο Απόστολος της Κυριακής IB’ Λουκά (Εβρ. ιγ´ 17-21)
Υπακοή στους ποιμένες
«Αδελφοί, πείθεσθε τοις ηγουμένοις υμών και υπείκετε· αυτοί γαρ αγρυπνούσιν υπέρ των ψυχών υμών ως λόγον αποδώσοντες. Ίνα μετά χαράς τούτο ποιώσι και μη στενάζοντες· αλυσιτελές γαρ υμίν τούτο. Προσεύχεσθε περί ημών· πεποίθαμεν γαρ ότι καλήν συνείδησιν έχομεν, εν πάσι καλώς θέλοντες αναστρέφεσθαι. Περισσοτέρως δε παρακαλώ τούτο ποιήσαι, ίνα τάχιον αποκατασταθώ υμίν. Ο δε Θεός της ειρήνης, ο αναγαγών εκ νεκρών τον ποιμένα των προβάτων τον μέγαν εν αίματι διαθήκης αιωνίου, τον Κύριον ημών Ιησούν, καταρτίσαι υμάς εν παντί έργω αγαθώ εις το ποιήσαι το θέλημα αυτού, ποιων εν υμίν το ευάρεστον ενώπιον αυτού διά Ιησού Χριστού, ω η δόξα εις τους αιώνας των αιώνων· αμήν.»
Πηγή: Μητρόπολη Νέας Ιωνίας