της Έφης Ευθυμίου
Την πρώτη του μεγάλη συνέντευξη μετά την αποπομπή του από τη Μόσχα και τη Μητρόπολη Βολοκολάμσκ, έδωσε ο Μητροπολίτης Βουδαπέστης και Ουγγαρίας κ. Ιλαρίων, στο ρωσικό δίκτυο RIA Novosti.
Είχε προηγηθεί η “εμφάνισή” του στη Σύναξη Επισκόπων που οργάνωσε το Πατριαρχείο Μόσχας και η οποία έλαβε χώρα την προηγούμενη εβδομάδα.
Εκεί, ο για περισσότερο από έναν χρόνο “εξαφανισμένος” Μητροπολίτης Ιλαρίωνας, παρουσίασε την σχεδόν 40 σελίδων εισήγησή του με τίτλο “Για την αλλοίωση της ορθοδόξου περί Εκκλησίας διδασκαλίας στις ενέργειες της ιεραρχίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως και τις παρεμβάσεις των εκπροσώπων του”.
Στη συνέντευξη στο RIA Novosti, η οποία δημοσιεύεται στη ρωσική και ελληνική έκδοση της ιστοσελίδας του τμήματος εξωτερικών εκκλησιαστικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, αναφέρεται κατά κύριο λόγο στο περιεχόμενο του εν λόγω κειμένου, το οποίο εγκρίθηκε από τη Σύναξη των Επισκόπων.
Ουσιαστικά ο Μητροπολίτης Ιλαρίων τονίζει πως το κείμενο είναι μια “συρραφή” των θέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας έναντι των “αποκλίσεων από τις κανονικές αρχές” που παρατηρεί το Πατριαρχείο, στις ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
“Η ιδέα έγκειτο στο να εξηγήσουμε ποια σημεία δεν βρίσκουν σύμφωνη τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Και αυτά τα σημεία αποδείχθηκαν αρκετά. Πρόκειται περί διαφωνίας όχι μόνον με κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες, αλλά και με τη θέση. Εκθέσαμε αυτή τη θέση και παρουσιάσαμε τα επιχειρήματά μας εναντίον της. Αυτός είναι ο σκοπός του κειμένου”, αναφέρει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη στη Λιθουανία και στην Εσθονία, με τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα να κάνει λόγο για… εισπήδηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου η οποία έχει ξεκινήσει από το 1996. Ξεχωριστή αναφορά έκανε επίσης και στην αποκατάσταση των πέντε κληρικών από τη Λιθουανία, από τον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Σε ό,τι αφορά το έγγραφο αυτό κάθε αυτό, ο Μητροπολίτης Ιλαρίων τόνισε πως θα το εξετάσει η Ιερά Σύνοδος στην προσεχή συνεδρίασή της και στη συνέχεια, από τη Σύνοδο της Ιεραρχίας, ενώ θα μεταφραστεί και σε αρκετές γλώσσες και θα αποσταλεί επισήμως, ώστε και οι άλλες Εκκλησίες να έχουν γνώση του περιεχομένου.
Κύριο θέμα στο έγγραφο αυτό είναι το ζήτημα του πρωτείου της Κωνσταντινουπόλεως ως Οικουμενικό και ως εξουσιαστικές αρμοδιότητες. “Ουδέποτε αμφισβητήσαμε το πρωτείο τιμής του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Ωστόσο άλλο είναι το πρωτείο τιμής και άλλο οι εξουσιαστικές αρμοδιότητες πέραν των ορίων της οικείας αυτού Τοπικής Εκκλησίας”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η σημασία της συνέντευξης του Μητροπολίτη Ιλαρίωνα βρίσκεται περισσότερο στο γεγονός ότι μίλησε σε μεγάλο ρωσικό δίκτυο, μετά από πολύ καιρό και ενώ συνεχίζεται ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Κάθε άλλο παρά τυχαία μπορεί να θεωρηθεί η ξαφνική “έκθεση” του μετά από μήνες “σιωπής”. Πρώτα ήταν η εισήγηση του στη Σύναξη των Επισκόπων και τώρα η συνέντευξη του σε μεγάλο ρωσικό δίκτυο.
Σε καμία από τις δύο περιπτώσεις δεν αναφέρθηκε στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και στον πόλεμο που μαίνεται. Στη συνέντευξη παρέθεσε τις δηλώσεις του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου από την εισήγηση του στη Σύναξη των Επισκόπων για τη “σημερινή ένοπλη αντιπαράθεση μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας”, τις οποίες μάλιστα αν διαβάσει κανείς θα υποθέσει ότι ο επικεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας προσεύχεται για τα θύματα της ένοπλης σύρραξης και στις δύο πλευρές. Ωστόσο ο Πατριάρχης Μόσχας στο δείπνο που παρέθεσε το βράδυ πριν από την έναρξη της Σύναξης, απηύθυνε κάλεσμα “στη μάχη για τη Μητέρα Πατρίδα και την Εκκλησία”.