Άμεση ήταν η αντίδραση της ρωσικής εκκλησίας στην απόφαση του Αρχιεπίσκοπου Κύπρου Χρυσοστόμου να μνημονεύσει τον Μητροπολίτη Κιέβου και πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο, και να γίνει έτσι η τρίτη Εκκλησία που αναγνωρίζει την αυτοκεφαλία της Ουκρανικής Εκκλησίας.
Ο Μητροπολίτης Βολοκολαμσκ Ιλαρίωνας μίλησε στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA Novosti και αναφέρθηκε με σκληρά λόγια στην απόφαση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, ενώ δεν έλειψαν και οι απειλές προς όσους ιεράρχες της Κύπρου συνταχθούν με την απόφαση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου.
Ειδικότερα, ο ΜΗτροπολίτης της Ρωσικής Εκκλησίας δήλωσε ότι “¨είμαστε βαθιά θλιμμένοι για αυτό το δυσάρεστο γεγονός”, προσθέτοντας ότι την απόφαση για το ποια θα είναι η αντίδραση της Ρωσικής Εκκλησίας, θα τη λάβει η Σύνοδος του Πατριαρχείου Μόσχας”.
Ωστόσο εκτιμά ότι Εκκλησία της Κύπρου θα διαγραφεί από τα δίπτυχα της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, δηλαδή θα σταματήσει να μνημονεύεται ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου “μέχρι να διαλευκάνουμε όλες τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβησαν αυτά τα γεγονότα”.
Δήλωσε μάλιστα πως είναι πολύ σημαντικό για το Πατριαρχείο Μόσχας να ξεκαθαρίσει εάν η απόφαση αυτή ήταν μονομερής από τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο ή έγινε με τη σύμφωνη γνώμη της Συνόδου της Εκκλησίας της Κύπρου.
Ο Μητροπολίτης Βολοκολαμσκ εκτιμά ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος άσκησε πιέσεις στον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου όπως και οι Ηνωμένες Πολιτείες οι οποίες, σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, “έχουν συμφέρον να αποδυναμώσουν τη Ρωσική Εκκλησία και έτσι να αντιπαραβάλλουν τον ελληνικό κόσμο έναντι του σλαβικού κόσμου”.
Μάλιστα ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ προειδοποεί ότι η Ρωσική Εκκλησία θα συνεχίσει την κοινωνία με εκείνους τους Αρχιερείς μόνο που δεν θα αναγνωρίσουν την απόφαση του Αρχιεπισκόπου Κύπρου, την οποία χαρακτηρίζει “μονομερή”.
Ακόμη χειρότερα, απειλεί ότι “οι Ρώσοι προσκυνητές θα συνεχίσουν να ταξιδεύουν στα προσκυνήματα των μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κύπρου, οι επικεφαλής των οποίων θα παραμείνουν σε κοινωνία με τη Ρωσική Εκκλησία”.
Αναφερόμενος δε σε παρελθούσα συνέντευξη του Αρχιεπισκόπου Κύπρου στην οποία αναφερόταν σε συνομιλία του με τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο, στην οποία ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου δήλωσε στον Πατριάρχη ότι “ποτέ δεν θα είσαι ο πρώτος στην Ορθόδοξη Εκκλησία”, ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ ισχυρίζεται ότι ο ίδιος ήταν παρών σε όλες τις συναντήσεις του Πατριάρχη Κυρίλου με τον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, και ποτέ δεν διεξήχθη μια τέτοια συζήτηση”.
“Ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου ποτέ δεν θα έλεγε κάτι τέτοιο μπροστά στον Πατριάρχη Μόσχας, ακόμη κι αν το σκεφτόταν από μέσα του. Τέτοια συζήτηση έχει διεξαχθεί μόνο στη φαντασία του Αρχιεπισκόπου Κύπρου. Επίσης, ποτέ η Ρωσική Εκκλησία δεν διεκδικούσε τα πρωτεία στον Ορθόδοξο κόσμο”, σημείωσε ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ.