Από τον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ*
Ένα στολίδι ριγμένο στο πέλαγος. Ένα κομμάτι γης ευλογημένο από τον Θεό που ακτινοβολεί την ομορφιά και την αιώνια ψυχή του Ελληνισμού. Με αυτά τα λόγια θα μπορούσαμε να παρομοιάσουμε το νησί της Σύμης, το όγδοο σε μέγεθος νησί των Δωδεκανήσων, που αποτελεί πόλος έλξης χιλιάδων τουριστών κάθε χρόνο από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η Σύμη γνώρισε μεγάλη ακμή κατά το παρελθόν λόγω των δραστηριοτήτων που ανέπτυξαν οι κάτοικοί του τόσο στην αλιεία όσο και στον τομέα της σπογγαλιείας. Διόλου όμως δεν υπολείπονταν οι Συμιακοί μάστοροι και στην κατασκευή ιστιοφόρων πλοίων, με τα οποία διέσχιζαν τα πέρατα των ωκεανών μεταφέροντας πάσης φύσεως προϊόντα.
Πέραν όλων των παραπάνω η Σύμη είναι ξακουστή και για τις εκκλησίες, τα εξωκλήσια και τα μοναστήρια της. Η όποια αναφορά στη θρησκευτική ιστορία του νησιού ασφαλώς και πρέπει να ξεκινά από την Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, που βρίσκεται στο χωριό Πανορμίτης, στη νότια πλευρά του νησιού. Το μοναστήρι αυτό αποτελεί έναν από τους πιο αγαπημένους προορισμούς για τους ανά τον κόσμο ορθοδόξους χριστιανούς, αφού καθημερινά συρρέουν σε αυτό οι πιστοί για να προσκυνήσουν την θαυματουργή εικόνα του Αρχαγγέλου και να προσφέρουν στον άγιο τα τάματά τους.
ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΣ
Στη Σύμη εξάλλου υπάρχουν συνολικά εννιά ναοί οι οποίοι είναι αφιερωμένοι στον Αρχάγγελο. Ονομαστή είναι και η Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ του Ρουκουνιώτη, η οποία κτίστηκε τον 17ο αιώνα από τους Ιωαννίτες Ιππότες πάνω σε χαλάσματα παλαιότερου μοναστηριού, γεγονός που το καθιστά ένα από τα παλαιότερα χριστιανικά μνημεία στα Δωδεκάνησα. Εισερχόμενος ο επισκέπτης στον περίβολο της μονής εντυπωσιάζεται με το ψηλό ομπρελόσχημο κυπαρίσσι που την κοσμεί. Η ιδιαιτερότητα αυτού του μοναστηριού έγκειται στην ύπαρξη δύο κυρίως ναών, οι οποίοι βρίσκονται στο κέντρο του μοναστηριού και είναι χτισμένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Αυτό ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα των διάφορων κατασκευαστικών επεμβάσεων που έγιναν από τον 14ο μέχρι και τον 19ο αιώνα. Αξιόλογα είναι και τα ξυλόγλυπτα τέμπλα των δύο ναών, η φορητή εικόνα της Φιλοξενίας του Αβραάμ, καθώς το ασημένιο αστέρι με τις πολύτιμες πέτρες που κοσμεί το μέτωπο του Αρχαγγέλου.
Ο ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗΣ
Οι επισκέπτες έχουν επίσης τη δυνατότητα καθώς περιηγούνται στο νησί να γνωρίσουν και να θαυμάσουν και τους υπόλοιπους -διάσπαρτους σε όλα τα σημεία του νησιού- λατρευτικούς χώρους. Στη διαδρομή τους ανάμεσα στα σοκάκια της Ανω Σύμης οι περιηγητές αντικρύζουν με δέος και θαυμασμό τον ενοριακό ναό της Παναγίας Κεχαριτωμένης. Πρόκειται για έναν από τους παλαιοτέρους ναούς του νησιού και είναι χτισμένος σ’ ένα πλάτωμα, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά και κάτω ακριβώς από το αρχαίο κάστρο. Ανήκει ο εν λόγω ναός στην κατηγορία της ευρύχωρης, μονόκλιτης Βασιλικής, η οποία είναι στεγασμένη με δύο νευρωτά σταυροθόλια, σαφής ένδειξη του ότι από πλευράς αρχιτεκτονικής υιοθετήθηκαν τα νεογοτθικά στοιχεία του σταυροθολιακού ρυθμού. Ο ρυθμός αυτός άρχισε να γίνεται εμφανής στα Δωδεκάνησα από τον 18ο αιώνα και μετά. Δεν είναι σαφές πότε ακριβώς οικοδομήθηκε ο ναός. Οι ειδικοί εικάζουν ότι θα πρέπει να ανεγέρθηκε πριν από το 1864. Την χρονιά εκείνη κατασκευάσθηκαν οι δεσποτικές εικόνες του τέμπλου.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΟΥ ΚΑΣΤΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΠΟΛΗ
Στην περιοχή της άνω πόλης -και συγκεκριμένα εκεί που βρίσκονται σήμερα τα ερείπια του κάστρου- στέκει αγναντεύοντας το Αιγαίο ο ναός της Μεγάλης Παναγίας του Κάστρου. Ένας ναός μεγάλου θρησκευτικού και ιστορικού συμβολισμού, αφού πρόκειται ουσιαστικά για τον πρώτο ορθόδοξο ενοριακό ναό του νησιού, ο οποίος οικοδομήθηκε γύρω στο 1453. Στην παράδοση του νησιού ο ναός είναι γνωστός και με την ονομασία: «ο Θόλος της Παναγίας» ή αλλιώς ο ναός του Μεγάλου Θόλου. Στις 24 Σεπτεμβρίου 1944-και ενώ ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος έβαινε προς το τέλος του-ανατινάχτηκε από τους Γερμανούς και υπέστη σοβαρές καταστροφές. Όσοι φτάνουν έως εκείνο το σημείο εντυπωσιασμένοι από την θέα, διαβαίνουν το κατώφλι του ναού και θαυμάζουν τον πίνακα με τον τίτλο: «Δευτέρα Παρουσία». Το εξαιρετικό αυτό έργο φιλοτεχνήθηκε τον 16ο αιώνα από τον σπουδαίο ζωγράφο και μικρογράφο Γεώργιο Κλόντζα.
ΤΟ ΜΑΡΜΑΡΙΝΟ ΗΛΙΑΚΟ ΡΟΛΟΪ ΣΤΟΝ ΑΓ. ΝΙΚΗΤΑ ΚΩΤΙΚΑ
Στην Άνω Χώρα βρίσκεται επίσης και ο μικρός αλλά όμορφα φροντισμένος ναός του Αγίου Γεωργίου. Καθώς προχωρά ο ταξιδιώτης προς το χωριό Ξισός θα έχει την ευκαιρία κατά μήκος του χωματόδρομου να συναντήσει τον Άγιο Γεώργιο τον Φτωχό. Σίγουρα θα εντυπωσιασθεί από τα δέντρα που ρίχνουν την σκιά τους στο γεμάτο από βότσαλα δάπεδο, το οποίο υπάρχει στο εσωτερικό του ναού. Αφήνοντας πίσω τον Άγιο Γεώργιο και μέσα από μια διαδρομή ανάμεσα σε κυπαρίσσια οι πεζοπόροι συνεχίζουν και συναντάνε το μοναστήρι του Αγίου Νικήτα Κώτικα. Στην αυλή του μοναστηριού έχει τοποθετηθεί ένα μαρμάρινο ηλιακό ρολόϊ, ενώ ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η θέα προς τον ανοιχτό ορίζοντα.
Ο ΑΓ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΣΧΙΣΤΗΣ
Οι πεζοπόροι της Ανοιξης αναζητώντας απρόσιτες για τον πολύ κόσμο τοποθεσίες θα βρουν στιγμές γαλήνης και ηρεμίας στην παραλία του Αγίου Βασιλείου ή αλλιώς στην Λάπαθο, στην πίσω πλευρά από εκεί που είναι χτισμένη η Μονή του Πανορμίτη. Ψηλά στην κορυφή του βουνού και πάνω από την γεμάτη από βότσαλα παραλία βρίσκονται τα εξωκλήσια του Αγίου Βασιλείου και του Αγίου Ιωάννη της Σχιστής. Οι καιρικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την πρόσβαση εκεί στη διάρκεια του χειμώνα, εντούτοις η Μητρόπολη Σύμης, Τήλου, Χάλκης και Καστελλόριζου φροντίζει τακτικά για την συντήρηση και των δύο αυτών εξωκλησιών.
ΤΟ ΤΕΜΠΛΟ ΠΟΥ ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΘΗΚΕ ΜΟΝΟ ΜΕ ΕΝΑΝ ΣΟΥΓΙΑ
Στον οικισμό Πέδι και δίπλα ακριβώς στο μουράγιο, με το κύμα της θάλασσας κάποιες φορές να υπερπηδά το κράσπεδο και να αγγίζει τον τοίχο του ναού, είναι κτισμένος ο Άγιος Θωμάς. Την προσοχή των πιστών αποσπά εξωτερικά μια τεχνητή λιμνούλα, όπου μέσα της έχουν τοποθετηθεί 13 μεγάλες πέτρες. Εντός του ναού ο κόσμος εντυπωσιάζεται από την εικόνα, που έχει ως θέμα της την Άμπελο και στην οποία απεικονίζονται ανάμεσα στα σταφύλια της Αμπέλου τόσο ο Ιησούς αλλά και οι 12 Απόστολοι. Η ιδιαιτερότητα αυτού του τέμπλου έγκειται στο ότι φιλοτεχνήθηκε από έναν ερασιτέχνη ζωγράφο, ο οποίος χρησιμοποίησε για την κατασκευή του μόνο έναν σουγιά και τίποτε άλλο! Στον οικισμό Πέδι και συγκεκριμένα στην παραλία του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ο ναός του Αγίου Νικολάου, ο οποίος θεωρείται ιδανικός χώρος για την τέλεση γάμων και βαπτίσεων.
Στη βόρεια πλευρά της εισόδου στον κόλπο Πέδι είναι το νησάκι της Αγίας Μαρίνας. Πάνω στο νησάκι υπάρχει η Ιερά Μονή της Αγίας Μαρίνας, η οποία και αυτή προσφέρεται ως χώρος για την τέλεση γάμων και βαπτίσεων.
Ο ΑΓΙΟΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΑΓ. ΠΑΥΛΟΥ
Η εκκλησία του Αγίου Αιμιλιανού βρίσκεται στα δυτικά της Σύμης, πάνω στο ομώνυμο νησάκι. Πρόκειται για μία πανέμορφη και γραφική εκκλησία, η οποία διαθέτει μεγάλο προαύλιο χώρο και κελιά. Η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη καθώς υπάρχει μία στενή λωρίδα γης που ενώνει το μικρό νησί του Αγίου Αιμιλιανού με τη στεριά. Στο νότιο άκρο της Σύμης βρίσκεται ένα μικρό νησί, το Σεσκλί ή αλλιώς Τευτλούσες. Εκεί υπάρχει η Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου. Σύμφωνα με την παράδοση στις ακτές του ναυάγησε ο Απόστολος Παύλος ή κατά μια άλλη εκδοχή αποβιβάστηκε και παρέμεινε εκεί προσωρινά μέχρι να κοπάσει η θαλασσοταραχή ερχόμενος από τη Μικρά Ασία. Εξίσου γραφικό με τα παραπάνω είναι και το εξωκλήσι της Ανάληψης, το οποίο είναι προσβάσιμο για τους επισκέπτες μόνο από την θάλασσα.
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
