Συνέδριο για τις επιτυχίες των Ελλήνων ναυτικών και πυρπολητών του 1821 διοργάνωσε η Μητρόπολη Χίου

Με την συμπλήρωση διακοσίων ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821, η Ιερά Μητρόπολη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών- υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος- διοργάνωσε διαδικτυακά, στις 4 και 5 Ιουνίου 2021, διεθνές επιστημονικό συνέδριο με θέμα: “Ο αγώνας του 1821 στη θάλασσα και οι επιτυχίες των Ελλήνων ναυτικών και πυρπολητών”.

Το απόγευμα της Πα­ρα­σκευ­ής 4ης Ι­ου­νίου 2021, τελέσθηκε  η Ακολουθία του Αγιασμού από τον Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών Μάρκο, κατά την έναρξη  των εργασιών του συνεδρίου και ακολούθησε η ανάγνωση Χαιρετισμού του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος  Ιερωνύμου  ο οποίος έχει ως εξής:

“Σεβασμιώτατε Μητροπολίτα Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκε, αξιότιμοι εκπρόσωποι του οινοβουλίου, του Πολεμικού Ναυτικού και των Τοπικών Αρχών, Κυρίες και Κύριοι,

ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

«Το στοιχείον αυτό ξαπλώνει κύματ΄ άπειρα εις τη γη με τα οποία την περιζώνει κι είν΄ εικόνα σου λαμπρή.» Με αυ­τούς τους στίχους ο ε­θνι­κός ποι­η­τής Δι­ο­νύσιος Σο­λω­μός πε­ρι­γράφει στον «’Υμνον εις την Ελευθερίαν» τους άρ­ρη­κτους δε­σμούς των Ελ­λήνων με την θαάλασ­σα. Αυ­τοί οι δε­σμοί ο­δήγη­σαν στην δρα­στη­ρι­ο­ποί­η­ση των νη­σι­ω­τών και των ναυ­τι­κών μας κα­τά τον αγώνα της εθνε­γερ­σίας.

Στην Με­γάλη ελ­λη­νι­κή ε­πα­νάστα­ση του 1821 η Ύδρα, οι Σπέτσες, τα Ψα­ρά, η Μύκο­νος, το Γα­λα­ξί­δι και άλ­λες ναυ­τι­κές δυ­νά­μεις της ε­πο­χής, με­τέτρε­ψαν τον εμ­πο­ρι­κό στόλο τους σε πο­λε­μι­κό και έθε­σαν την ναυ­τι­κή πεί­ρα τους στην υ­πη­ρε­σία του Γε­νους. Πολ­λές εί­ναι οι νι­κη­φοόρες ναυ­μα­χίες και οι θαυ­μα­στές ε­νέρ­γει­ες των τολ­μη­ρών πυρ­πο­λη­τών. Έτσι, οι νί­κες στη θάλασ­σα μα­ζί με την μα­χη­τι­κότη­τα των στε­ρια­νών δυ­νάμε­ων, ο­δήγη­σαν στην πο­λυ­πόθη­τη ε­λευ­θε­ρία.

Ι­δι­αι­τέρως η Ι­ε­ράα Μη­τροόπο­λις Χίου, Ψα­ρών και Οι­νουσ­σώ, η ο­ποί­α δι­ορ­γα­νώνει το πα­ρόν συνέδριο, έχει προ­σφέρει άξια τέκνα στους ε­θνι­κούς α­γώνες, όπως ο μπουρ­λο­τι­έρης Κων­σταν­τίνος Κα­νάρης α­πό τα Ψα­ρά, αλ­λά έχει και το ι­ε­ρό χρέος να τι­μά την μνή­μη των χι­λιά­δων θυ­μά­των της σφα­γής της Χίου του 1822.

Υ­πο­κλι­νόμα­στε με δέος ε­νώπιον των λει­ψάνων των γνω­στών και α­γνώστων θυ­μάτων της σφα­γής, τα ο­ποί­α φυ­λά­σσον­ται στη Νέα Μο­νή και την Μο­νή του Α­γιου Μη­νά.

Το συ­νέ­δριο με τίτλο: «Ο α­γώνας του 1821 στη θάλασ­σα και οι ε­πι­τυ­χίες των Ε­λλήνων ναυ­τι­κών και πυρ­πο­λη­τών» θα δω­σει την ευ­και­ρία να α­κου­σθούν ε­πι­στη­μο­νι­κές ει­ση­γήσεις α­να­φε­ρόμε­νες στην συμ­βο­λή του ναυ­τι­κού και των ναυ­τι­κών μας στον με­γάλο ε­θνι­κό α­γώνα. Θα α­κού­σου­με και θα και θα μάθου­με πολ­λά και εν­δι­α­φέ­ρον­τα. Είμαι βέβαι­ος ο­τι θα υ­πο­γραμ­μι­σθεί και η πί­στη των θα­λασ­σο­μάχων μας, ο σε­βα­σμός τους στην Ορ­θόδο­ξη Εκ­κλη­σία, τα τάμα­τα του Κα­ναάρη και του Μι­α­ουύλη, η ευ­λάβεια των α­πλών ναυ­τών. Χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή α­πόδει­ξη αυ­τής της ευ­λάβειας α­πο­τε­λεί η α­νοι­κο­δόμη­ση του Ι­ε­ρού Ναού των Α­γίων Α­πο­στόλων στην Κυ­ψέλη των Α­θη­νών α­πι τον α­τρόμη­το πυρ­πο­λη­τή και με­τέπει­τα Πρω­θυ­πουρ­γό Κων­σταν­τίνο Κα­νάρη.

Ως Πρό­ε­δρος της Ι­ε­ρά Συ­νόδου της Εκ­κλη­σίας της Ελ­λάδος συγ­χαί­ρω την Ι­ε­ρά Μη­τρόπο­λη Χίου, Ψα­ρών και Οι­νουσ­σών και τον Σε­βα­σμι­ώτα­το Μη­τρο­πο­λίτη κ. Μάρ­κο, για την ε­πι­τυ­χή δι­ορ­γάνω­ση του συνε­δρίου, σε συ­νερ­γα­σιία με την Ει­δι­κή Συ­νο­δι­κή Ε­πι­τρο­πή Πο­λι­τι­στι­κής Ταυ­τότη­τος της Εκ­κλη­σίας της Ελ­λάδος. Ευ­χα­ρι­στώ, εκ μ­έρους της Εκ­κλη­σί­ας μας, τους συ­νερ­γα­ζόμε­νους φο­ρείς, δη­λα­δή το Πο­λε­μι­κό Ναυ­τι­κό, το Κοι­νω­φε­λές ίδρυ­μα «Μα­ρία Τσά­κος», τον Δήμο Χίου και το Τμήμα Ναυ­τι­λίας και Ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κών Υ­πη­ρε­σιών του Πα­νε­πι­στη­μίου Αι­γαί­ου.

Εύχο­μαι στο Πο­λε­μι­κό και στο Εμ­πο­ρι­κό Ναυ­τι­κό μας να πλέουν σε ή­ρε­μες θάλασ­σες και να συ­νε­χίζουν την ε­θνι­κή προ­σφο­ρά τους, με την βο­ήθεια του Θε­ού και την προ­στα­σία του Α­γί­ου Νι­κο­λάου.

Καλή επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου»!

Χαιρετισμοί επισήμων και του Μητροπολίτη Χίου, Ψαρών και Οινουσσών

Χαιρετισμούς, επίσης, απηύθυναν οι:  Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού  Ιγνάτιος, Πρόεδρος της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, Παναγιώτης Μηταράκης, Υπουργός Μεταναστεύσεως και Ασύλου – Βουλευτής Χίου, Ανδρέας Μιχαηλίδης, Βουλευτής Χίου,  Παντελής Μπουγδάνος, Αντιπεριφερειάρχης Χίου,  Σταμάτιος Κάρμαντζης, Δήμαρχος Χίου,  Κωνσταντίνος Βρατσάνος, Δήμαρχος Ψαρών,  Γεώργιος Δανιήλ, Δήμαρχος Οινουσσών, Θεόδωρος Βενιάμης, Πρόεδρος της Ενώσεως Ελλήνων Εφοπλιστών και ο  Ευθύμιος Μητρόπουλος, Πρόεδρος Κοινωφελούς Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος», επίτιμος Γενικός Γραμματέας ΙΜΟ και ο  Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος, ο οποίος κήρυξε και την έναρξη των εργασιών «Εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, της Μιάς, Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος».

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκος, κατά τον Χαιρετισμό του είπε:

« ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!

Στις 6 Ιουνίου 1822 ο Ψαριανός πυρπολητής Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολούσε στο λιμάνι της Χίου την τουρκική Ναυαρχίδα, παίρνοντας εκδίκηση για τη Σφαγή της Χίου. Εξ αιτίας αυτού του γεγονότος κατέστη αδύνατος ο από θαλάσσης ανεφοδιασμός του στρατού του Δράμαλη στον Μοριά, ώστε ο Τούρκος πασάς να υποχρεωθεί να επιχειρήσει επιστροφή στην Κόρινθο και να συντριβεί από τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη στα Δερβενάκια τον Ιούλιο του 1822. Το κατόρθωμα του Κανάρη έσωσε την επανάσταση εν τη γενέσει της.

Στην ημερολογιακή επέτειο αυτού του ενδόξου ιστορικού γεγονότος και στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών από της ενάρξεως του ιερού αγώνος της εθνικής παλιγγενεσίας, ο οποίος έγινε όπως ανέφερε ο Αιγαιοπελαγίτης Γεώργιος Κλεάνθης «για του Χριστού την πίστη την Αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία», η Ιερά Μητρόπολις Χίου, Ψαρών και Οινουσσών με τα 46 ελληνικά νησιά και βραχονησίδες της στα Ανατολικά σύνορα της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Ευρωπαικής Ενώσεως διοργανώνει υπό την αιγίδα της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, με την φροντίδα της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, διήμερο διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Ο αγώνας του 1821 στη θάλασσα και οι επιτυχίες των Ελλήνων ναυτικών και πυρπολητών», έχοντας συνεργασθεί με το Γενικόν Επιτελείον Ναυτικού (Γ.Ε.Ν.), την Επιτροπή Επετειακών Εκδηλώσεων Δήμου Χίου «ΧΙΟΣ 2021», το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου και κυρίως το Διεθνές Κέντρο Ναυτικής Έρευνας και Παράδοσης – Κοινωφελές Ίδρυμα «Μαρία Τσάκος», που ανέλαβε εξ ολοκλήρου την τεχνική υποστήριξη του Συνεδρίου, προς τους οποίους οφείλω ευγνωμοσύνη.

Για εμάς που γεννηθήκαμε, ζήσαμε και μάθαμε γράμματα στη Χίο, τα Ψαρά και την Αιγνούσα ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν το παιγνίδι των παιδικών μας χρόνων, το περιεχόμενο των σχολικών εορτών στις εθνικές επετείους, το σχολικό ή ελεύθερο ανάγνωσμα στις μελέτες μας, οι επισκέψεις μας στην καρδιά του Δημοτικού Κήπου της Χίου. Γι’ αυτό επελέγη να κοσμήσει το λογότυπο της τοπικής μας Εκκλησίας για τα 200 χρόνια απ’το 1821, με τη φράση του «τίποτα αρχόντοι δεν φελά μονάχα το καράβι».

Γιατί για εμάς η ναυτοσύνη διά των τιμίων πατεράδων μας μας εγέννησε, μας ετάισε, μας έντυσε, μας εσπούδασε, μας έκανε ανθρώπους. «Το μέγα της ελληνικής θαλάσσης κράτος» (Θουκ. Ι 143,5), «η θάλασσα, η μεγάλη και ευρύχωρος» (Ψαλμ. 103, 25), επάνω στα κύματα της οποίας περπάτησε ο Χριστός μας, είναι ζωτικό υπαρξιακό μας στοιχείο.

Ο μύλος της ζωής μας γυρίζει με αρμυρό νερό. Η θάλασσα οξυγονώνει πολιτιστικά τους πνεύμονές μας, η θάλασσα αιμοδοτεί πνευματικά την καρδιά μας. Για εμάς η ενασχόληση με την θάλασσα, ως προτροπή του Οσίου Νικηφόρου του Χίου, είναι αγιολογική επιταγή.

Η θάλασσα έσωσε, σώζει και θα σώζει την Ελλάδα, την Χίο τον καθένα μας. Γι’αυτό «Εις το Όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, της Μιάς, Αγίας, Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος», και στην μνήμη του καπετάνιου πατέρα μου, κηρύσσω την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου μας με την προσευχή ο Κυβερνήτης της εκκλησιαστικής νεώς Κύριος ημών Ιησούς Χριστός να χαρίσει καλό ταξίδι στην έρευνα και στη μελέτη μας. ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ»!

Κατά την Α΄ Συνεδρία (ώρα 18.45) προήδρευσε ο Εμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και ακολούθησαν οι εισηγήσεις των:

-Μητροπολίτου Ύδρας, Σπετσών και Αιγίνης κ. Εφραίμ με θέμα: «Ανδρέας Μιαούλης, ο θρίαμβος του Σταυρού».

-Μητροπολίτου Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας, Μήλου και Μυκόνου κ. Δωροθέου, με θέμα: «Η ξεχασμένη Ναυμαχία της Μυκόνου και η Μαντώ Μαυρογένους – 12 Οκτωβρίου 1822»

-Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών κ. Μάρκου, με θέμα: «Η συμμετοχή των Βρονταδουσίων εις τον ναυτικόν αγώνα του 1821».

5η Ιουνίου  Ημέρα μνήμης του Ἁγίου Νεομάρτυρος Μάρκου του εν Χίω

Η 5η Ιουνίου είναι η ημέρα μνήμης του Αγίου Νεομάρτυρος Μάρκου του εν Χίω , και γι’ αυτό τελέσθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Χίου Αρχιερατική Θεία Λειτουργία, ιερουργούντος του Μητροπολίτου Χίου, Ψαρών και Οινουσσών  Μάρκου, πλαισιουμένου από τους  Αρχιμανδρίτή κ. Βαρθολομαίου Τριανταφυλλίδου – Αντωνίου, Γραμματέως της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος, Αιδεσιμ. Πρωτοπρεσβυτέρου κ. Ιωάννου Μουσά και του Ιερολ. Αρχιδιακόνου κ. Αποστόλου Λάρδα.

Έψαλον ο Πρωτοψάλτης κ. Δημήτριος Δημητρακόπουλος και ο Λαμπαδάριος κ. Αντώνιος Κυδώνης. Κατά την Θ. Λειτουργίαν στον Ι. Μητροπολιτικό Ναό βρισκόταν τεμάχιο Ιερού Λειψάνου του Αγίου Νεομάρτυρος Μάρκου προς προσκύνηση από τους πιστούς.

Ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Χίου κατά το κήρυγμα του είπε ότι ο νεομάρτυς μέσω των αμαρτημάτων της μοιχείας και της αρνήσεως της πίστεως στράφηκε εναντίον των τριών ιδανικών της πολιτισμικής μας ιδιοπροσωπείας: ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ – ΠΑΤΡΙΔΟΣ – ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ. Για αυτό και η μετάνοιά του και το μαρτύριό του έγινε για χάρη αυτών των αιωνίων ιδανικών: ΧΡΙΣΤΟΣ – ΕΛΛΑΣ – ΕΛΛΗΝΟΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ.

Κατά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τελέστηκε και το τρίμηνον μνημόσυνον της Μαρίας Δημ. Μεννή, θείας εκ μητρός του Σεβ.Χίου, η οποία ήταν θυγατέρα ήρωος ναυτικού του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Μετά το πέρας της Θ. Λειτουργίας ακολούθησε η Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, της οποίας προήδρευσε ο κ. Ευθύμιος Μητρόπουλος, Πρόεδρος του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος», επίτιμος Γενικός Γραμματέας ΙΜΟ, και ακολούθησαν οι εισηγήσεις υπό των:

κ. Κοσμά Χρηστίδη Ναυάρχου (ε.α.) Επιτίμου Αρχηγού ΓΕΝ, με θέμα: «Ναυτική καινοτομία-Frank Abney Hastings (Άστιγξ)».
κ. Ζήση Φωτάκη, Επικούρου Καθηγητού Ναυτικής Ιστορίας, Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, με θέμα: «Διακλαδική Θεώρηση της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821».
κ. Μιχαήλ Κατσικαρέλη Σημαιοφόρου(ΠΝ) -Υπηρεσίας Ιστορίας Ναυτικού, με θέμα: «Η μετατροπή των ελληνόκτητων πλοίων σε πολεμικά. Ο θεσμός της Συντροφοναυτίας και οι βασικοί τύποι πλοίων στην Ελληνική Επανάσταση».

Στις 13.00 ακολούθησε η Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ, στην οποία προήδρευσε ο κ. Εμμανουήλ Βαρβούνης, Καθηγητής Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και ακολούθησαν οι εισηγήσεις υπό των:

Michel Marbot, απόγονος του Κανάρη, με θέμα: «Δύο αιώνες μετά: Τι αισθάνονται οι απόγονοι του Κανάρη στα πλαίσια της ιστορίας των Ψαρών και της Χίου, ο οποίος είπε μεταξύ άλλων «Τα Ψαρά είναι η γη μας. Το πνεύμα των Ψαρών είναι στο πνεύμα μας…. Η φλόγα, που φωτίζει ο Κανάρης, είναι αυτή της Ελευθερίας».

Μαρίας Γιατράκου, Δρ Φιλολογίας – Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, επ. Α΄ Αντιπροέδρου EYROCLASSICA, με θέμα: «Ο Κωνσταντίνος Κανάρης και η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδος με βάση τις ιστορικές πηγές και την παγκόσμια βιβλιογραφία».

Αθηνάς Ζαχαρού-Λουτράρη, Δρ Ιστορίας, με θέμα: «Ο Ελληνικός και ο τουρκικός στόλος στην επανάσταση και καταστροφή της Χίου».

Νικολάου Χάβιάρα, Δρ Φιλολογίας – Συντονιστού Εκπαιδευτικού έργου Φιλολόγων Χίου, με θέμα: «Στη σκιά του Κανάρη. Ο Ψαριανός Ναυμάχος και Πυρπολητής Δημ.Παπανικολής».

Το Συνέδριον ολοκλήρωσε τις εργασίας του το απόγευμα του Σαββάτου 5 Ιουνίου 2021, με την Δ΄ΣΥΝΕΔΡΙΑΝ, στην οποία προήδρευσε η κ. Μαρία Λεκάκου, Κοσμήτωρ Σχολής Επιστημών της Διοικήσεως του Πανεπιστημίου Αιγαίου, και ακολούθησαν οι εισηγήσεις υπό των:

Ευθυμίου Μητροπούλου, Προέδρου Κοινωφελούς Ιδρύματος «Μαρία Τσάκος», επιτίμου Γενικού Γραμματέως ΙΜΟ, με θέμα: «Ο καταλυτικός ρόλος του Ναυτικού στον αγώνα της Εθνικής Παλιγγενεσίας».
Γεωργίου Κουμουτσάκου, Βουλευτού, πρ. Αναπληρωτού Υπουργού, με θέμα: «Η ναυτοσύνη ως παράγων ισχύος του Έθνους των Ελλήνων στον αγώνα για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και την κατάκτηση της Ελευθερίας».

Νικήτα Νικητάκου, Καθηγητού του Τμήματος Ναυτιλίας και Επιχειρηματικών Υπηρεσίων του Πανεπιστημίου του Αιγαίου, με θέμα: «Ο ναυτικός αγών στην Επανάσταση του 1821 και το θρησκευτικό αίσθημα».