Σήμερα την πρωίαν, Τετάρτη 20η Μαρτίου 2024, μεσούσης της Α΄ Εβδομάδος των Νηστειών, ιερουργούντος του Μητροπολίτου Σύμης κ. Χρυσοστόμου, ετελέσθη σε κλίμα κατανύξεως η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, στον Ι. Μητροπολιτικόν Ναό του Τιμίου Προδρόμου Σύμης. Συλλειτουργός του ο Ιεροδιάκονος π. Παύλος Τερεζάκης, ενώ συμπροσευχόμενος εντός του Αγίου Βήματος ήταν ο Γεν. Αρχιερατικός Επίτροπος και Εφημέριος του Ναού, Πρωτοπρεσβύτερος π. Στέφανος Μακρής. Το δε ι. αναλόγιο διακόνησε ο Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού κ. Δημοσθένης Γιανναράς. Αξιοποιώντας την πνευματική αυτή ευκαιρία, που η Αγία μας Εκκλησία προσφέρει κατά την ευλογημένη αυτή περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αρκετοί Χριστιανοί μας συμμετείχαν στην Ακολουθία και πολλοί εξ αυτών προσήλθαν στο Ποτήριο της Ζωής.
Το όνομά της η Λειτουργία αυτή το πήρε από την ίδια τη φύση της. Είναι στην κυριολεξία Λειτουργία «Προηγιασμένων Δώρων». Δεν είναι δηλαδή Λειτουργία όπως οι άλλες γνωστές Λειτουργίες, του Μεγάλου Βασιλείου και του ιερού Χρυσοστόμου, στις οποίες έχουμε προσφορά και καθαγιασμό Τιμίων Δώρων. Τα Δώρα πλέον είναι καθαγιασμένα, προηγιασμένα, από την Λειτουργία, που ετελέσθη την προηγουμένη Κυριακή. Τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα προτίθενται κατά την λειτουργία των Προηγιασμένων, για να κοινωνήσουν και να αγιασθούν οι πιστοί.
Με άλλα λόγια η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι ουσιαστικά μία ιερή Ακολουθία για να μεταλάβουν οι πιστοί κατά τις καθημερινές μέρες της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, κατά τις οποίες, κανονική Θεία Λειτουργία τελείται μόνον τα Σάββατα και τις Κυριακές. Παλαιό έθιμο επικυρωμένο από εκκλησιαστικούς κανόνες απαγορεύει την τέλεση της Θείας Λειτουργίας κατά τις καθημερινές ημέρες της εβδομάδος μέσα στην Τεσσαρακοστή, διότι αυτές είναι ημέρες νηστείας και πένθους. Η τέλεση λοιπόν της Θείας Λειτουργίας από την πρώτη Εκκλησία ήταν κάτι το ασυμβίβαστο προς τον χαρακτήρα των ημερών αυτών. Η Θ. Λειτουργία είναι πασχάλιο μυστήριο, που έχει έντονο τον πανηγυρικό, τον χαρμόσυνο, τον επινίκιο χαρακτήρα. Αυτό όμως γεννούσε ένα πρόβλημα. Οι χριστιανοί έπρεπε να κοινωνήσουν δυό φορές τουλάχιστον ακόμη κατά την εβδομάδα, το λιγώτερο δηλαδή κατά τις ενδιάμεσες ημέρες, την Τετάρτη και την Παρασκευή, που μνημονεύει και ο Μέγας Βασίλειος. Η λύση ήταν λοιπόν, οι πιστοί να κοινωνούσαν από προηγιασμένα Άγια. Εξ άλλου, οι ημέρες αυτές ήσαν ημέρες νηστείας. Νηστεία την πρωτοχριστιανική εποχή σήμαινε πλήρη αποχή τροφής μέχρι την δύση του ηλίου. Η Θ. Κοινωνία λοιπόν θα έπρεπε να κατακλείσει την νηστεία, να γίνει δηλαδή μετά την ακολουθία του εσπερινού.
Στο σημείο αυτό συνδέεται η ιστορία με την σημερινή πράξη της Εκκλησίας. Η λειτουργία των Προηγιασμένων είναι σήμερα Ακολουθία Εσπερινού, στην οποία προστίθεται η παράθεση των Τιμίων Δώρων, οι προπαρασκευαστικές ευχές, η Θεία Κοινωνία και η Ευχαριστία ύστερα από αυτήν. Η διαμόρφωσή της μέσα στο όλο πλαίσιο της Τεσσαρακοστής της έδωσε ένα έντονο «πενθηρό» χαρακτήρα, κατά τον Θεόδωρο Στουδίτη (Ερμηνεία της θείας λειτουργίας των Προηγιασμένων). Με τον εσπερινό συμπλέκονται τροπάρια κατανυκτικά, οι Ιερείς φέρουν πένθιμα άμφια, η αγία Τράπεζα και τα Τίμια Δώρα είναι σκεπασμένα με σκούρα καλύμματα, οι ευχές είναι γεμάτες ταπείνωση και συντριβή. «Μυστικώτερα εις παν η τελετή γίνεται», κατά τον ίδιο Πατέρα.
Ο πνευματικός αγώνας της Αγίας Τεσσαρακοστής είναι σκληρός, αλλά και η νίκη κατά των αοράτων εχθρών είναι βέβαια για τους αγωνιζομένους τον καλόν αγώνα. Η Ανάσταση δεν είναι μακριά. Η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι μία από τις ωραιότερες και κατανυκτικότερες ακολουθίες της Εκκλησίας μας. Αλλά συγχρόνως και μία διαρκής πρόσκληση για την συχνή κοινωνία των θείων μυστηρίων. Μία φωνή από τα βάθη των αιώνων, από την αρχαία ζωντανή παράδοση της Εκκλησίας. Φωνή που λέει ότι ο πιστός δεν μπορεί να ζει την ζωή του Χριστού αν δεν ανανεώνει διαρκώς την ένωσή του με Εκείνον διά του Τιμίου Αυτού Σώματος και Αίματος.
