Νέο Πατριάρχη μέσα σε διάστημα τεσσάρων μηνών θα πρέπει να εκλέξει η Εκκλησία της Βουλγαρίας, μετά την εκδημία του Πατριάρχη κ. Νεόφυτου.
Η εκλογή του αντικαταστάτη του θα έρθει μέσα από συγκεκριμένη διαδικασία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας έχει 13 Επισκοπές στη Βουλγαρία, και δύο στο εξωτερικό. Η εκλογή Πατριάρχη καθώς και οι προϋποθέσεις τις οποίες θα πρέπει να πληροί, ρυθμίζονται από το εκκλησιαστικό καταστατικό.
Συγκεκριμένα, ο Πατριάρχης Βουλγαρίας και Μητροπολίτης Σόφιας, πρέπει να μην είναι νεότερος των 50 ετών, να έχει διατελέσει Μητροπολίτης τουλάχιστον για πέντε χρόνια και να διακρίνεται για την ορθόδοξη πίστη και την αυστηρή τήρηση των κανόνων της Εκκλησίας.
Ο Πατριάρχης εκλέγεται από το Πατριαρχικό Εκλογικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από:
-τους Μητροπολίτες και Επισκόπους της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας
-πέντε αντιπροσώπους από κάθε Επισκοπή (τρεις κληρικούς και δύο λαϊκούς) και δέκα εκπροσώπους της Μητρόπολης Σόφιας (έξι κληρικοί και τέσσερις λαϊκοί)
-έναν εκπρόσωπο των Σταυροπηγιακών μοναστηριών (Ρίλα, Μπακόφσκι, Τροϊάν), που εκλέγεται από το αντίστοιχο συμβούλιο του μοναστηριού
-δύο εκπροσώπους των επισκοπικών μοναστηριών από κάθε Επισκοπή (ένας μοναχός-ή που καθορίζεται από τον αντίστοιχο Μητροπολίτη και έναν εκπρόσωπο των Θεολογικών Σχολών που καθορίζεται από τις διοικήσεις τους.
Μετά τον θάνατο του Πατριάρχη, η Ιερά Σύνοδος διευθύνεται προσωρινά από το το ανώτερο στέλεχος του Μητροπολιτικού συμβουλίου στη μειωμένη σύνθεσή του.
Ο ίδιος ενημερώνει για τον θάνατο του Πατριάρχη τις κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, τον πρόεδρο της χώρας, τον πρόεδρο της Βουλής και τον πρωθυπουργό και διαχειρίζεται τις υποθέσεις του Πατριαρχείου μέχρι την εκλογή του Αντιπροέδρου, η οποία πρέπει να γίνει εντός επτά ημερών από τον θάνατο του Πατριάρχη.
Ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος μαζί με την Ιερά Σύνοδο, διεκπεραιώνει ό,τι είναι απαραίτητο για την διεξαγωγή των εκλογών νέου Πατριάρχη, η οποία πρέπει να λάβει χώρα το αργότερο εντός τεσσάρων μηνών. Η ακριβής ημερομηνία συνεδρίασης του Πατριαρχικού Εκλογικού Συμβουλίου καθορίζεται από την Ιερά Σύνοδο, η οποία στέλνει στην περιφέρεια τους Μητροπολίτες για να συγκαλέσουν τους αιρετούς σε κάθε Επισκοπή. Όλοι αυτοί μετέχουν στο Πατριαρχικό Εκλογικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο.
Σε συνεδρίαση που λαμβάνει χώρα τουλάχιστον επτά ημέρες πριν από την καθορισμένη ημέρα εκλογής του Πατριάρχη Βουλγαρίας, με μυστική ψηφοφορία και με πλειοψηφία δύο τρίτων των μελών της, η Ιερά Σύνοδος εκλέγει τρεις Μητροπολίτες ως υποψηφίους για τον πατριαρχικό θρόνο, που να πληρούν τις προϋποθέσεις.
Η εκλογή Πατριάρχη γίνεται στο Πατριαρχικό Εκλογικό Εκκλησιαστικό Συμβούλιο το οποίο συγκαλείται από την Ιερά Σύνοδο στο Συνοδικό Μέγαρο την ημερομηνία (πρέπει να είναι Κυριακή) που έχει καθοριστεί.
Αφού ελέγξει την κανονικότητα των εκλογικών επιστολών των αιρετών και διορισθέντων μελών του Πατριαρχικού Εκλογικού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου και με την προϋπόθεση να παρίστανται τα τρία τέταρτα τουλάχιστον του συνόλου των μελών του Εκλογικού Συμβουλίου, ο αντιπρόεδρος της Ιεράς Συνόδου, καλεί την έναρξη του Πατριαρχικού Εκλογικού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου.
Ο αντιπρόεδρος καλεί το Συμβούλιο να εκλέξει με ρητή ψηφοφορία δύο κληρικούς και δύο λαϊκούς ως μέλη του εκλογικού προεδρείου. Τα μέλη του Προεδρείου εκλέγονται με πλειοψηφία άνω του μισού των παρόντων.
Εάν δεν συγκεντρωθεί αυτή η απαρτία, η Ιερά Σύνοδος ορίζει τις εκλογές για την αμέσως επόμενη Κυριακή.
Με την έναρξη της συνεδρίασης, ο αντιπρόεδρος ανακοινώνει τα ονόματα των τριών υποψηφίων για τον πατριαρχικό θρόνο που προέκυψαν από την Ιερά Σύνοδο και καλεί τα μέλη του Πατριαρχικού Εκλογικού Εκκλησιαστικού Συμβουλίου να επιλέξουν έναν από τους τρεις με μυστική ψηφοφορία.
Ο υποψήφιος που θα λάβει τουλάχιστον τα δύο τρίτα των ψηφίων, ανακηρύσσεται από τον αντιπρόεδρο της Ιεράς Συνόδου ως ο κανονικά και νόμιμα εκλεγμένος Πατριάρχης Βουλγαρίας και Μητροπολίτης Σόφιας. Εάν κανένας από τους υποψηφίους δεν συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία, η εκλογή επαναλαμβάνεται με τους δύο υποψηφίους που έλαβαν τις περισσότερες ψήφους. Εκλέγεται αυτός που συγκέντρωσε τις περισσότερες ψήφους.
Για την εκλογή συντάσσεται Πράξη η οποία υπογράφεται από το εκλογικό γραφείο και τα μέλη της Συνέλευσης, μετά την οποία ο Αντιπρόεδρος κηρύσσει το τέλος της Πατριαρχικής Εκλογικής Εκκλησιαστικής Συνέλευσης. Αντίγραφο της Πράξης παρέχεται στον νεοεκλεγέντα Πατριάρχη. Η Ιερά Σύνοδος τελεί ευχαριστήρια δέηση και την ενθρόνιση του νεοεκλεγέντα Πατριάρχη Βουλγαρίας.
Στη συνέχεια η Ιερά Σύνοδος ανακοινώνει το όνομα του νέου Πατριάρχη στους αρχηγούς των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών, στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, στον Πρόεδρο της Βουλής και στον Πρωθυπουργό, και στον λαό.