Την Πέμπτη 25ην Μαρτίου 2021, τελέστηκε υπό του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Δοξολογία στο Καθολικό του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως για την διακοσιοστή επέτειο της Επανάστασης της 25ης Μαρτίου του 1821.
Η Δοξολογία αύτη ανεπέμφθη ως ευχαριστία προς τον Θεό για την ενίσχυση Αυτού στον αγώνα του έθνους ημών, να αποτινάξει τον ζυγό των τετρακοσίων ετών της πικρής δουλείας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Μετά την Δοξολογία αναπέμφθηκε δέηση υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των αγωνισαμένων και εκδαπανησάντων την ζωή τους στον ιερό αγώνα, οπλαρχηγών, στρατηγών, απλών στρατιωτών και εθνομαρτύρων.
Της Δοξολογίας προεξήρχε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος συνιερουργούντων των Αγιοταφιτών Αρχιερέων, Ιερομονάχων και Ιεροδιακόνων και προσευχομένων των μοναχών και λαικών μελών της Εκκλησίας και της Ελληνικής Παροικίας, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα και προσωπικού του Προξενείου.
Μετά την Δοξολογία, στην αίθουσα του Πατριαρχείου ο Μακαριώτατος προσφώνησε διά της κάτωθι προσφωνήσεως Αυτού:
«Πρέπει να φυλάγετε την πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι όταν επιάσαμεν τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος»! (Από την ομιλία του Γέρου του Μοριά Θεοδώρου Κολοκοτρώνη εις την Πνύκα 13 Νοεμβρίου 1838).
Εκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος
κ. Ευάγγελε Βλιώρα,
Σεβαστοί Άγιοι Πατέρες και Αδελφοί,
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Η σημερινή Επέτειος της 25ης Μαρτίου του 1821 ενέχει ιδιαιτέραν σημασίαν, διότι κατά το τρέχον έτος 2021 συμπληρώνονται διακόσια έτη από το κορυφαίον γεγονός της νεωτέρας Ελληνικής ιστορίας, της ενάρξεως δηλονότι της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821.
Η Επανάστασις του 1821 αναμφιβόλως αποτελεί φωτεινόν ορόσημον όχι μόνον εις την Ελληνικήν αλλά και εις την παγκόσμιον ιστορίαν. Και τούτο διότι ως λέγει ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης: «Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα… αλλά ως μια βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας, και ο κλήρός μας και οι προεστοί… όλοι εσυμφωνήσαμε, εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση».
Η «επιθυμία της ελευθερίας», δηλονότι ο λόγος της ελευθερίας ο ων πεφυτευμένος εν ταίς καρδίαις και διανοίαις των Ελλήνων, δεν είναι άλλος από τον λόγον της εν Χριστώ ελευθερίας. «Τη ελευθερία ούν, η Χριστός ημάς ηλευθέρωσε, στήκετε, και πάλιν ζυγώ δουλείας ενέχεσθε» (Γαλ. 5, 1), κηρύττει ο θείος Παύλος. Ο λόγος ούτος της εν Χριστώ ελευθερίας, ήτο αδύνατον να παραμένη εν τη εξουσία του σκότους (Κολ. 1, 13), της βαρβαρικής αλώσεως και τυραννίδος των Οθωμανών.
Λέγομεν τούτο, διότι η υπό των αγωνιστών του 1821 αποτίναξις του Οθωμανικού ζυγού της δουλείας, δεν ήτο απλή πράξις ηρωισμού και αυτοθυσίας αλλά μάλλον πράξις μιμήσεως των μαρτύρων της αγάπης του Χριστού. «Επεβίβασας ανθρώπους επί τας κεφαλάς ημών, διήλθομεν διά πυρός και ύδατος, και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν» (Ψαλμ. 65, 12), λέγει ο ψαλμωδός.
Η εξέγερσις των αγωνιστών της Ρωμηοσύνης ήτο πράξις κινήτρων πρωτογενών, δηλαδή αγνών και πηγαίων και επ’ ουδενί εξωγενών, τουτέστιν ταξικών και κοινοπολιτικών. Τούτο επιβεβαιοί και το εθνεγερτήριον σύνθημα του Γέρου του Μοριά Θεοδώρου Κολοκοτρώνη «νυν ο αγών διά την πίστιν του Χριστού την αγίαν και της πατρίδος την ελευθερίαν», ως επίσης και η μεγάλη συμβολή της Εκκλησίας διά του ανωτέρου και κατωτέρου κλήρου αυτής. Ηγούμενοι και απλοί μοναχοί πολλών Μοναστηρίων εγένοντο πρότυπα ολοκαυτώματος. Ούτοι εθυσίασαν εαυτούς, ποτίζοντες ούτως με το ιερόν αίμά τους το δένδρον της ελευθερίας. «Λευτεριά και Ρωμηοσύνη είναι αδέλφια δίδυμα» λέγει ο διακεκριμένος ποιητής Γιάννης Ρίτσος.
Η Επανάστασις του 1821 κατέδειξεν την ιδιοπροσωπίαν των Ελλήνων, την σφυρηλατηθείσαν εκ των ηθικών και πνευματικών αξιών του Ελληνοχριστιανικού φρονήματος, του οποίου η επί τέσσαρας αιώνας προσβολή και ύβρις ένεκεν της δουλείας, ωδήγησεν τελικώς εις το απελευθερωτικόν σάλπισμα του Ρήγα Φεραίου, «ελευθερία ή θάνατος». Η δε Εκκλησία ούσα η ενσάρκωσις του Ελληνοχριστιανικού φρονήματος, κατέστη το «κέντρον και η συνισταμένη του εθνικού βίου, … όχι ως μία εξουσία επί του λαού και οργάνωσις, αλλ’ ως εσωτερική πνοή και δύναμις, ζωοποιούσα το εθνικόν σώμα, ενούσα τα μέλη αυτού διά της κοινής πίστεως και συντονίζουσα τας ενεργείας του», εκήρυττε ο μακαριστός Μητροπολίτης Κοζάνης κυρός Διονύσιος, αναφερόμενος εις την προσφοράν της Εκκλησίας εις την Επανάστασιν του 1821.
Η κατά το τρέχον έτος εορταζομένη Διακοσιοστή Επέτειος της Εθνικής Παλιγγενεσίας του 1821, δεν πρέπει να θεωρηθή απλώς ως αξιοσημείωτον γεγονός ιστορικής μνήμης, αλλά μάλλον ως αείρροος πηγή φωτιστικής δυνάμεως, καταυγαζούσης την ψυχήν και την διάνοιαν πάντων των θελόντων την επίγνωσιν της αληθείας ή κατά Παύλον «των θελόντων ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού» (2 Τιμ. 3, 12).
Η των Αγιοταφιτών Γεραρά ημών Αδελφότης και Ημείς ακούοντες εις τους Παυλείους λόγους· «ως αποθνήσκοντες και ιδού ζώμεν, ως παιδευόμενοι και μη θανατούμενοι, ως λυπούμενοι αεί δε χαίροντες» (2 Κορ. 6, 9-10) «και ειδότες τον καιρόν, ότι ώρα ημάς ήδη εξ ύπνου εγερθήναι» (Ρωμ. 13, 11)· κατήλθομεν εις τον Πανίερον Ναόν της Αναστάσεως, ένθα χρεωστικώς ανεπέμψαμεν ευχαριστήριον αίνον και δοξολογίαν τω αγίω Τριαδικώ Θεώ επί τη μνήμη της Παλιγγενεσίας του ευσεβούς γένους των Ρωμαίων και έθνους ημών. Έτι ικετηρίους εντεύξεις και δεήσεις προσηνέγκαμεν υπέρ αιωνίου αναπαύσεως εν χώρα ζώντων των μακαρίων ψυχών των υπέρ πίστεως και πατρίδος ηρωικώς αγωνισαμένων και ενδόξως πεσόντων, εν τοις ιεροίς αγώσι του ευσεβούς γένους τε και έθνους των Ρωμαίων Ορθοδόξων και μαρτυρικώς αναιρεθέντων.
Επί δε τούτοις επιτρέψατε Ημίν όπως υψώσωμεν το ποτήριον ημών και αξιοχρέως αναφωνήσωμεν:
Ζήτω η 25η Μαρτίου του 1821!
Ζήτω το ευσεβές και Βασιλικόν γένος των Ρωμαίων Ορθοδόξων!
Ζήτω η Ελλάς!
Ζήτω η Αγιοταφιτική ημών Αδελφότης!”
