της Έφης Ευθυμίου
Την προηγούμενη εβδομάδα πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο, η διορθόδοξη διαβούλευση, πριν από την 11η Συνέλευση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών. Συνέλευση που θα διεξαχθεί στην Καρλσρούη της Γερμανίας τον επόμενο Σεπτέμβριο, με τίτλο “Η αγάπη του Χριστού οδηγεί τον κόσμο στη συμφιλίωση και στην ενότητα”.
Όλες σχεδόν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες είχαν εκπροσώπηση σε αυτή τη μεγάλη συνάντηση. Απουσίαζαν το Πατριαρχείο Βουλγαρίας και το Πατριαρχείο Γεωργίας.
Η συνάντηση διεξήχθη ενώ μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή. Όπως ήταν επόμενο, δεν μπορούσε παρά να συζητηθεί και το θέμα του πολέμου, πόσο μάλλον όταν μία ορθόδοξη χώρα επιτίθεται σε μία ομόδοξή της.
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό πως ήταν η πρώτη φορά που συναντήθηκαν αντιπροσωπείες όλων των Ορθοδόξων χωρών, μετά από χρόνια. Και ήταν εξίσου σημαντικό, ότι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών (WCC).
Η Ρωσική Εκκλησία δεν είχε απλώς εκπροσώπηση. Είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη αποστολή (πίσω μόνο από την “οικοδέσποινα” Εκκλησία της Κύπρου), με έξι μέλη και επικεφαλής τον Μητροπολίτη Ιλαρίωνα Βολοκολάμσκ, τον θεωρούμενο υπ’ αριθμόν δύο της Ρωσικής Εκκλησίας.
Σήμερα το απόγευμα διένειμαν το κείμενο συμπερασμάτων του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, αναφορικά με τα όσα διημείφθησαν στη διάρκεια της συνάντησης και το οποίο εγκρίθηκε από όσους συμμετείχαν.
Αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεών μας, εκφράστηκε σοβαρή ανησυχία για την ένοπλη σύγκρουση στην Ουκρανία, η οποία έχει ήδη στοιχίσει τη ζωή πολλών ανθρώπων. Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση καταδίκασαν ομόφωνα τους πολέμους και καλούν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στις συγκρούσεις να κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους για την άμεση εγκαθίδρυση της ειρήνης και για την ασφάλεια στην Ουκρανία, τη Ρωσία, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο. Επίσης, καταδικάζουμε τις συστηματικές εκστρατείες παραπληροφόρησης που προάγουν το μίσος και τον διχασμό. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, καλούμαστε να υψώσουμε προσευχές στον Σωτήρα Χριστό, ώστε το μίσος να μην κυριεύσει τις ανθρώπινες ψυχές και καρδιές, αλλά αντιθέτως, η αγάπη και η αδελφική κοινωνία να επιστρέψει στους αδελφούς λαούς”.
Δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το γεγονός ότι στην παράγραφο αυτή, αναφέρεται πως η καταδίκη του πολέμου είναι “ομόφωνη”. Και αυτό σημαίνει, ότι καταδίκη υπήρξε και από την πλευρά της Ρωσικής Εκκλησίας, παρουσία μάλιστα του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ, χωρίς να δοθούν άλλες ερμηνείες.
Το Πατριαρχείο Μόσχας τα τελευταία χρόνια έχει ακολουθήσει μια δική του στρατηγική που σχεδόν ταυτίζεται με το Κρεμλίνο, τα μέλη του (μεταξύ των οποίων και ο Πατριάρχης Κύριλλος και ο Μητροπολίτης Ιλαρίωνας) έχουν καταφερθεί εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχη αλλά και όσων Προκαθήμενων έχουν αναγνωρίσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας του Μητροπολίτη Επιφανίου, με τον χειρότερο τρόπο και με χαρακτηρισμούς απαράδεκτους για Ιεράρχες.
Μέσω του WCC θα συζητούν πλέον οι Ορθόδοξες Εκκλησίες;
Η διείσδυση στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, οι απειλές για διείσδυση ακόμη και στην Τουρκία (Οικουμενικό Πατριαρχείο) αλλά και οι πληροφορίες για τα σχέδια δημιουργίας “εξαρχίας” και στην Ελλάδα, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για παρερμηνεία της στρατηγικής που ακολουθεί.
Ωστόσο την προηγούμενη εβδομάδα στην Κύπρο, συνέβη κάτι εξαιρετικά σημαντικό. Για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, οι Ορθόδοξες Εκκλησίες κάθισαν στο ίδιο τραπέζι και αντάλλαξαν απόψεις.
Αλλά δεν θα έπρεπε η μοναδική πλατφόρμα επικοινωνίας των Ορθοδόξων Εκκλησιών, να είναι ένας Οργανισμός όπως το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών.
Αυτό το δικαίωμα, προνόμιο και “εργαλείο”, το έχει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Αυτός είναι επίσης που έχει τη δικαιοδοσία να καλέσει όλους τους Ορθοδόξους να συναντηθούν και να συζητήσουν.
Και ναι μεν συγκάλεσε την Πανορθόδοξη Σύνοδο της Κρήτης για να ακουστούν όλες οι απόψεις με τις γνωστές ρωσικές προσπάθειες να στεφθεί με αποτυχία. Όμως από τότε έχουν μεσολαβήσει πολλά, και κυρίως ένας πόλεμος.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι αυτός που μπορεί -και θα έπρεπε- να προσπαθήσει εκ νέου να βάλει τους Ορθοδόξους απέναντι τον έναν με τον άλλον, και ενώπιον των συνεπειών των πράξεων τους.