Πώς ο Ινδονήσιος π. Χρυσόστομος Μανάλου βρέθηκε από τη Θεολογική Σχολή στην Ιάβα για μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεολογική του ΑΠΘ, και η ζωή στην ενορία Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Θεσσαλονίκη που τον έφερε κοντά στην αγία παράδοση της Εκκλησίας
Από τον ΣΩΤΗΡΗ ΛΕΤΣΙΟ
Ενα από τα εκλεκτότερα μέλη της σε παγκόσμιο επίπεδο απώλεσε η Ορθόδοξη Εκκλησία. Αναφερόμαστε στον Ινδονήσιο ιεραπόστολο π. Χρυσόστομο Μανάλου, οποίος απεδήμησε είς Κύριον πριν από μερικές ημέρες. Ο μακαριστός π. Χρυσόστομος υπήρξε πληθωρική προσωπικότητα, προσέφερε σημαντικότατο έργο στον τομέα του ιεραποστολικού έργου και εν μέσω πολύ αντίξοων συνθηκών, ενώ διατηρούσε πνευματικές σχέσεις με τη Μητρόπολη Άρτας.
Ο π. Δημήτριος Αθανασίου, με καταγωγή από την Άρτα, γνώριζε οικογενειακά τον π. Χρυσόστομο και για πολλά χρόνια συνεργάστηκε μαζί του στην ορθόδοξη ιεραποστολή στην Ινδονησία. Καρπός μάλιστα αυτής της συνεργασίας ήταν η δημιουργία του πρώτου ιεραποστολικού ιστολογίου με τίτλο «Η Φωνή της Ορθοδοξίας στην Ινδονησία», στο οποίο προβλήθηκε το έργο του μακαριστού ιεραποστόλου. Για το έργο του π. Χρυσοστόμου έγινε αφιερωματική εκδήλωση από τη Μητρόπολη Άρτας στις 15 Φεβρουαρίου 2009 -παρόντος του μακαριστού π. Χρυσόστομου- όπου εκεί ο π. Δημήτριος Αθανασίου παρουσίασε το ιεραποστολικό του έργο στην Ινδονησία του εκδημήσαντος.
Πολύτιμα στοιχεία που συνθέτουν τον βίο και την προσφορά του π. Χρυσόστομου συγκεντρώσαμε από στοιχεία, που παραχώρησε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια» ο π. Δημήτριος Αθανασίου. Ο π. Χρυσόστομος γεννήθηκε στη Σουμάτρα της Ινδονησίας το 1961 και προερχόταν από προτεσταντική οικογένεια. Όταν το 1982 ο π. Χρυσόστομος σπούδαζε σε μια προτεσταντική θεολογική σχολή στην Ιάβα, πληροφορήθηκε την ύπαρξη της Θεολογικής Σχολής «Τίμιου Σταυρού» στη Βοστώνη των ΗΠΑ, στην οποία παρακολουθούσε μαθήματα ο αδελφός ενός συμφοιτητή του. Επρόκειτο για τον π. Δανιήλ Μπιαντόρο, στη γνωριμία με τον οποίον οφείλεται η κατοπινή μεταστροφή του Χρυσόστομου στην Ορθοδοξία. Ο π. Χρυσόστομος ξεκίνησε από εκείνη την στιγμή μια τακτική επικοινωνία μαζί του, η οποία συμπεριελάμβανε μια επιστολή διδασκαλίας όπως και ομιλίες πάνω σε διάφορα θέματα που ήταν ηχογραφημένες σε κασέτες. Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε επακριβώς τα λόγια του π. Χρυσόστομου, έτσι όπως αυτά έχουν καταγραφεί στο κείμενο του π. Δημήτριου: «Με αυτό τον τρόπο έμαθα για την πίστη μας. Ένα μεγάλο πράγμα που με έκανε να μη μπορώ να παραμείνω στην παλιά μου πίστη, είναι η ορθή διδασκαλία και η συνεχής ιστορία της Εκκλησίας. Εννοώ, μια Ιστορία που δεν δέχθηκε ποτέ διακοπή από τότε που άρχισε σ’ αυτόν τον κόσμο, μέσα στην ιστορία της ανθρωπότητας».
Όταν επέστρεψε ο π. Δανιήλ από τις ΗΠΑ στην Ινδονησία, ο π. Χρυσόστομος λειτουργούσε σε μια προτεσταντική εκκλησία στην πόλη Σόλο. Λόγω του ότι η Ορθόδοξη Ιεραποστολή χρειαζόταν ανθρώπους για να διαδώσουν την αληθινή πίστη στον τοπικό πληθυσμό, προτάθηκε στον μητροπολίτη Νέας Ζηλανδίας Διονύσιο να σπουδάσει ο π. Χρυσόστομος ορθόδοξη θεολογία. Κατά την περίοδο των σπουδών του ο π. Χρυσόστομος γνωρίστηκε με την πρεσβυτέρα Ελισάβετ και της μίλησε για την Ορθοδοξία. Προηγήθηκε ο γάμος τους στην προτεσταντική εκκλησία, αλλά αργότερα τέλεσαν το μυστήριο του γάμου και στην Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ
Επόμενος σταθμός του π. Χρυσόστομου και της Ελισάβετ ήταν η Θεσσαλονίκη, όπου έκαναν μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ. Εκεί διέμεναν κοντά στην ενορία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις Σαράντα Εκκλησίες. Η γνωριμία του ζεύγους με ενορίτες της περιοχής αποτέλεσε την αφορμή, ώστε να έρθουν σε επαφή με την αγία παράδοση της Εκκλησίας μας. Επισκέφτηκαν πολλά προσκυνήματα όπως και τα μοναστήρια της πόλης.
Για ένα μικρό διάστημα ο π. Χρυσόστομος έζησε στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Καλαμιού στο Ναύπλιο, στην Ιερά Μονή Κάτω Παναγιάς στην Αρτα, στην Ιερά Μονή Αγίου Φιλοθέου όπως και στην ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας στο Αγιον Ορος. Πέραν όμως των παραπάνω μοναστηριών ο π. Χρυσόστομος εγκαταβίωσε για ορισμένο διάστημα και στην Ιερά Μονή της Παντάνασσας, στο Μάνγκροουβ του Σίδνεϊ, στην Αυστραλία. Για όσο καιρό παρέμειναν στην Ελλάδα τόσο ο π. Χρυσόστομος όσο και η πρεσβυτέρα είχαν πνευματικό καθοδηγητή τον π. Γρηγόριο Χαραλαμπίδη, ιεροκήρυκα της Μητρόπολης Θεσσαλονίκης, για τον οποίον έτρεφαν μεγάλη εκτίμηση τόσο οι ίδιοι όσο και οι νέοι της πόλης.
Η χειροτονία του στην Άρτα, η εγκατάσταση στο Μεντάν, τα εμπόδια και το σπίτι τους που μετατράπηκε σε καταφύγιο των φτωχών
Την 1η Οκτωβρίου 1994 χειροτονήθηκε διάκονος από τον Μητροπολίτη Άρτης κ. Ιγνάτιο, ενώ την επόμενη ημέρα ακολούθησε η χειροτονία του και σε πρεσβύτερο στο μητροπολιτικό ναό Αγίου Γεωργίου Άρτας. Ηταν Ιανουάριος του 1997 όταν μαζί με την οικογένειά του εγκαταστάθηκαν στο Μεντάν, στη νήσο Σουμάτρα της Ινδονησίας. Από την πρώτη στιγμή ο π. Χρυσόστομος αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες στο έργο του. Οι συμπατριώτες του στεκόντουσαν με προκατάληψη απέναντι στην Ορθοδοξία. Το σπίτι στο οποίο διέμενε η οικογένεια του π. Χρυσόστομου μετατράπηκε σε κέντρο της Ιεραποστολής. Ενα δωμάτιο χρησιμοποιείτο ως παρεκκλήσιο και εκεί κάθε Κυριακή -όπως και τις μεγάλες γιορτές- τελείτο η θεία λειτουργία. Η πρεσβυτέρα Ελισσάβετ και τα παιδιά τους Σωτηρούλα και Γιαννάκης (σκοτώθηκε σε δυστύχημα τον Μάιο του 2009) ήταν τα πρώτα μέλη της ορθόδοξης κοινότητας στην πόλη Μεντάν, ενώ κάθε Τετάρτη και Παρασκευή έψελναν την Παράκληση στην Παναγία ζητώντας την ευλογία και την βοήθειά της.
Το πρόγραμμα αυτό συνεχίστηκε μέχρι και τον Μάιο του 1998. Τα σημάδια της φτώχειας και της ανεργίας ήταν παντού ευδιάκριτα, αφού η οικονομική κατάσταση της Ινδονησίας χειροτέρευε ημέρα με την ημέρα. «Γνωρίσαμε πολλές οικογένειες, των οποίων τα παιδιά τους σταματούσαν τις σπουδές τους, επειδή δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα. Αυτή την τραγική κατάσταση την είδαμε σαν ευκαιρία για να αρχίσουμε την Ιεραποστολή» είχε επισημάνει ο π. Χρυσόστομος στις συζητήσεις που είχε με τον π. Δημήτριο.
ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ
Ο π. Χρυσόστομος δεν έμεινε άπραγος. Αμέσως κινητοποιήθηκε και προχώρησε στην ενοικίαση ενός μεγαλύτερου σπιτιού. Το σπίτι αυτό έγινε καταφύγιο για μεγάλο αριθμό φτωχών παιδιών. Αρχικά στο σπίτι της Ιεραποστολής φιλοξενήθηκαν 25 φτωχά παιδιά. Σε αυτά παρέχονταν φαγητό και ρουχισμό, ενώ κατέστη δυνατή και η φοίτησή τους στο σχολείο με έξοδα της Ιεραποστολής. Συγχρόνως τα παιδιά παρακολουθούσαν τις ιερές ακολουθίες: απόδειπνο, όρθρο και εσπερινό. Οι γονείς τους τα επισκέπτονταν σε πολύ αραιά χρονικά διαστήματα, ενώ είχαν την δυνατότητα διαμονής μαζί τους για ένα και μόνο βράδυ. Οι συζητήσεις που είχε ο π. Χρυσόστομος με τα μέλη αυτών των οικογενειών απέφεραν καρπούς, αφού οι πιο πολλοί από αυτούς ασπάστηκαν την ορθόδοξη πίστη. Το οικοτροφείο μεγάλωνε χρόνο με τον χρόνο και ο π. Χρυσόστομος το ονόμασε Άγιος Δημήτριος προς τιμήν του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της Θεσσαλονίκης. Εκτός όμως από τον Άγιο Δημήτριο ο π. Χρυσόστομος συνέβαλε στην ίδρυση και άλλων τριών οικοτροφείων.
ΙΔΡΥΣΕ 11 ΟΡΘΟΔΟΞΕΣ ΕΝΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΒΟΗΘΗΣΕ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ
Το έργο ωστόσο του π. Χρυσόστομου δεν περιορίστηκε σε αυτό τον τομέα, αφού χάρη στις δικές τους άοκνες προσπάθειες ιδρύθηκαν 11 ορθόδοξες ενορίες σε διάφορες περιοχές της Ινδονησίας, ενώ μεγάλη ήταν και η συνεισφορά του στη δημιουργία αρκετών ορθόδοξων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, όπως και τριών μεγάλων νοσοκομείων.
Η «ΘΕΟΤΟΚΟΣ»
Ιδιαίτερη αναφορά θα πρέπει να γίνει για το Νοσοκομείο «Θεοτόκος», το οποίο βρίσκεται στο Μεντάν, στην νήσο Σουμάτρα. Στεγάζεται σε διώροφο κτίριο και κατασκευάστηκε με δωρεά του π. Νικολάου Μαρκέτου και της Ορθόδοξης κοινότητάς του από την Αυστραλία. Περιλαμβάνει 10 θαλάμους νοσηλείας, 19 κρεβάτια, φαρμακαποθήκη και γραφεία για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Για την ημερήσια λειτουργία του απαιτούνται τουλάχιστον δύο γιατροί και τέσσερις νοσοκόμες. Επίσης, στο νησί Νιας, που υπέστη πολύ μεγάλες καταστροφές το 2004 εξαιτίας του σεισμού και από το τσουνάμι που επηκολούθησε, κτίστηκε το 2006 η κλινική «Αγία Άννα» χάρη σε δωρεά που προήλθε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
Δεν αρκέστηκε όμως μόνο στα παραπάνω ο π. Χρυσόστομος, αφού εργάστηκε προκειμένου να γίνουν αξιόλογες μεταφράσεις στην τοπική γλώσσα των λειτουργικών κειμένων της Ορθοδοξίας. Μεταξύ άλλων εκδόθηκε στην ινδονησιακή γλώσσα και η θεία λειτουργία του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου σε 500 αντίτυπα. Διόλου αμελητέα δεν ήταν και τα όσα έπραξε για την οικονομική ενίσχυση απόρων μέσω ειδικών προγραμμάτων, την διανομή τροφίμων, ενδυμάτων και φαρμάκων σε άπορες οικογένειες, όπως και την χορήγηση υποτροφιών σε υποψηφίους κληρικούς.
Σωτήρης Λέτσιος
*Αναδημοσίευση από “Ορθόδοξη Αλήθεια”