Την Κυριακή 11 Απριλίου 2021, ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος προεξήρχε θείας Λειτουργίας στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος επί του όρους Θαβώρ, τη υποδοχή του ρέκτου ηγουμένου Αρχιμανδρίτου Ιλαρίωνος και της συνοδείας αυτού.
Στο Κοινωνικό της θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε τα εξής:
«Άνθρωπός τις προσήλθε τω Ιησού λέγων· διδάσκαλε, ήνεγκα τον υιόν μου προς σε, έχοντα πνεύμα άλαλον. …. και πολλάκις αυτόν και εις πυρ έβαλε και εις ύδατα, ίνα απολέση αυτόν· αλλ’ ει τι δύνασαι, βοήθησον ημίν σπλαγχνισθείς εφ’ ημάς. ο δε ‘Ιησούς είπεν αυτώ το ει δύνασαι πιστεύσαι, πάντα δυνατά τω πιστεύοντι. και ευθέως κράξας ο πατήρ του παιδίου μετά δακρύων έλεγε· πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τη απιστία», (Μαρκ. 9,17-24).
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Σήμερον, Δ΄ Κυριακή των Νηστειών, η αγία ημών Εκκλησία ποιείται μνείαν του οσίου Πατρός ημών Ιωάννου του Συγγραφέως της Κλίμακος αφ’ ενός και του υιού ενός πατρός, ο οποίος ναί μεν πιστεύει, αλλ’ αιτείται βοήθειαν εν τη απιστία αυτού από τον Χριστόν. Επί πλέον δε ο Ευαγγελιστής Μάρκος δεν παραλείπει να είπη ότι ο Χριστός «εδίδασκε γαρ τους μαθητάς αυτού και έλεγεν αυτοίς ότι ο υιός του ανθρώπου παραδίδοται εις χείρας ανθρώπων, και αποκτενούσιν αυτόν, και αποκτανθείς τη τρίτη ημέρα αναστήσεται», (Μαρκ. 9,31).
Ο Χριστός εν τη απείρω Αυτού ευσπλαγχνία θεραπεύει τον «πνεύμα άλαλον έχοντα υιόν», τον θεραπεύει, δηλαδή τον ελευθερώνει από την δουλείαν και την τυραννικήν αιχμαλωσίαν του διαβόλου. «Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς», (Ιωάν. 8,32), λέγει Κύριος. Και διερωτώμεθα «τι εστιν αλήθεια;» (Ιωάν. 18,38). Η αλήθεια είναι ο Χριστός κατά την ιδίαν Αυτού μαρτυρίαν: «Εγώ ειμί η οδός και η αλήθεια», (Ιωακ. 14,6). Τίνι δε τρόπω γνωρίζεται η αλήθεια; Διά της πίστεως, ποίας δε πίστεως, ότι ο Χριστός ούτός εστιν ο υιός του Θεού», (Ιωάν. 1,34) ο ειπών «ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν», (Ματθ. 1,34).
Αυτής ακριβώς της πίστεως εις τον Υιόν του Θεού, της πίστεως δηλονότι της καλούσης εις μετάνοιαν και της εχούσης την δύναμιν
«πάντα δυνατά τω πιστεύοντι», (Μαρκ. 9,23) εκλήθη να γίνη κοινωνός ο Πατήρ του δαιμονισθέντος υιού αυτού.
Εις την αντιφάσκουσαν κραυγήν του απεγνωσμένου πατρός «πιστεύω Κύριε, βοήθει μοι τη απιστία», οι ερμηνεύοντες τους λόγους τούτους Βίκτωρ Αντιοχεύς και άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων διακρίνουν την πίστιν εις δύο είδη. Ο μεν Πατήρ Βίκτωρ λέγει: «Ει επίστευσεν ειπών Πιστεύω πως πάλιν φησίν βοήθει μοι τη απιστία; Διάφορός εστιν η πίστις. Η μεν εισαγωγική η δε τελεία. Αρξάμενος ούν πιστεύειν [ο πατήρ], εδέετο του Σωτήρος διά της αυτού δυνάμεως προσθείναι [να προσθέση] το λείπον. Ούτω και οι μαθηταί έλεγον τω Σωτήρι: «πρόσθες ημίν πίστιν», (Λουκ. 17,5).
Ο δε άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων λέγει: «Το γαρ της πίστεως όνομα εν μεν εστι κατά την προσηγορίαν [=ονομασίαν] διχή [=εις δύο] δε διαιρείται. Εστι μεν γαρ εν είδος της πίστεως το δογματικόν, συγκατάθεσιν της ψυχής έχον· και ωφελεί την ψυχήν καθώς φησίν ο Κύριος «ο ακούων μου τον λόγον και πιστεύων τω πέμψαντί με έχει ζωήν αιώνιον, και εις κρίσιν ουκ έρχεται, αλλά μεταβέβηκεν εκ του θανάτου εις την ζωήν», (Πρβλ. Ιωάν. 5,24).
Δεύτερον δε εστιν είδος πίστεως το εν χάριτος μέρει [= μέρος της Χάριτος] παρά Χριστού δωρούμενον· «ω μεν γαρ διά του Πνεύματος δίδοται λόγος σοφίας, άλλω δε λόγος γνώσεως κατά το αυτό Πνεύμα, ετέρω δε πίστις εν τω αυτώ Πνεύματι, άλλω δε χαρίσματα ιαμάτων, (Α΄ Κορ. 12, 9-9). Αύτη τοίνυν η κατά χάριν δωρουμένη πίστις εκ του Πνεύματος, ου δογματική μόνον εστίν, αλλά και των [πραγμάτων] υπέρ άνθρωπον ενεργητική». Ος γαρ αν έχη την πίστιν ταύτην, ερεί τω όρει τούτω μετάβα εντεύθεν εκεί και μεταβήσεται», (Ματθ. 17,20).
Αυτήν ταύτην την πίστιν, την υπέρ άνθρωπον ενεργητικήν έλαβε παρά του Θεού και Σωτήρος ημών Χριστού, ο σήμερον τιμώμενος όσιος Πατήρ ημών Ιωάννης ο Συγγραφεύς της Κλίμακος των αρετών. Αυτήν την πίστιν, την υπό της αγίας Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας παραδιδομένην και την εκ πάσης [αγίας] Γραφής ωχυρωμένην καλούμεθα να αποκτήσωμεν και τηρήσωμεν μόνην και ημείς, αγαπητοί μου αδελφοί, παραγέλλει ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων.
Εις ταύτην την ενεργητικήν πίστιν, την φωτίζουσαν την ψυχήν του ανθρώπου μας καθοδηγεί η αγία ημών Αποστολική Εκκλησία διά της νηστείας, της εγκρατείας δηλονότι των παθών, της μετανοίας και προσευχής της αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, ακούουσα εις την φωνήν του θείου Παύλου: «επί πάσιν αναλαβόντες τον θυρεόν της πίστεως, εν ω δυνήσεσθε πάντα τα βέλη του πονηρού τα πεπυρωμένα σβέσαι», (Εφεσ. 6,16).
Παρακαλέσωμεν την υπερευλογημένην Θεοτόκον και Μητέρα του Θεού, ίνα ταίς πρεσβείαις αυτής συν ταίς ικεσίαις του οσίου Πατρός ημών Ιωάννου της Κλίμακος, αξιωθώμεν προσκυνήσαι τα θεία πάθη του Σωτήρος ημών Χριστού, του εν τω όρει τούτω Θαβωρίω μεταμορφωθέντος και προφθάσαι και την αγίαν Αυτού Ανάστασιν. Αμήν, έτη πολλά!».
