«Τύπος γίνου των πιστών»
«Παιδί μου Τιμόθεε, αξιόπιστα είναι τα λόγια αυτά και άξια πλήρους αποδοχής. Διά τούτο και κοπιάζομεν και ονειδιζόμεθα, διότι έχομεν την ελπίδα μας εις Θεόν ζων τανόν, ο οποίος είναι Σωτήρ όλων των ανθρώπων, μάλιστα των πιστών. Αυτά να παραγγέλλης και να διδάσκης. Ας μη σε καταφρονή κανείς επειδή είσαι νέος, αλλά γίνου παράδειγμα διά τους πιστούς, εις την ομιλίαν, εις την συμπεριφοράν, εις την αγάπην, εις το πνεύμα, εις την πίστιν, εις την αγνότητα. Έως ότου έλθω προσηλώσου εις την ανάγνωσιν, το κήρυγμα, την διδασκαλίαν. Μη παραμελής το χάρισμα που είναι μέσα σου, και σου εδόθηκε διά προφητείας όταν το πρεσβυτέριον σου επέθεσε τα χέρια. Αυτά να μελετάς, με αυτά να ζης διά να είναι φανερή η πρόοδός σου εις όλους.»
Ένα ξεχωριστό τρίπτυχο
Στην πνευματική ζωή υπάρχει ένα ξεχωριστό τρίπτυχο, το οποίο μας οδηγεί στην πρόοδο κατά Θεόν. Είναι η ανάγνωση, η συμβουλή που παρηγορεί και η διδασκαλία. Και τα τρία περιλαμβάνονται στις πνευματικές υποθήκες που ο απόστολος Παύλος απευθύνει στον μαθητή του Τιμόθεο, επίσκοπο Εφέσου, και κατ’ επέκτασιν προς όλους τους χριστιανούς. «Έως έρχομαι πρόσεχε τη αναγνώσει, τη παρακλήσει, τη διδασκαλία» (Α΄ Τιμ. 4,13). Ίσως κάποιος να ισχυριζόταν ότι αυτά αναφέρον ται στους επισκόπους και τους ιερείς, στους πνευματικούς μας καθοδηγητές. Όμως αυτοί δεν υπάρχουν μόνο για τον εαυτό τους. Ο,τι ισχύει για εκείνους ισχύει και για εμάς. Επομένως, αν θέλουμε να προκόψουμε αληθινά, χρειάζεται αυτό το τρίπτυχο να το εφαρμόζουμε στη ζωή μας. Και μάλιστα, η εφαρμογή του να γίνεται με «προσοχή», δηλαδή με αφιέρωση του νού και της καρδιάς μας στην πνευματική εργασία.
️Γράμμα και πνεύμα
Η ανάγνωση της Αγίας Γραφής και των πνευματικών λόγων αποτελεί στοιχείο το οποίο μας οδηγεί στην πνευματική και εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία. Διαβάζοντας το Ευαγγέλιο γνωρίζουμε ποιοί είμαστε. Ποιος είναι ο Θεός στον Οποίο πιστεύουμε και τι θέλει από εμάς. Ερευνούμε τα κρύφια της καρδιάς μας, διότι κάθε λόγος Θεού αποκαλύπτει το βάθος της ψυχής μας. Και την ίδια στιγμή μας δείχνει τη συνέχεια της ζωής της Εκκλησίας. Που ανήκουμε. Δεν είναι τυχαίο ότι η Αγία Γραφή αποτελεί ιερό βιβλίο, όχι γιατί μπορεί να υποκαταστήσει την Εκκλησία, αλλά γιατί η Εκκλησία μας δείχνει δι’ αυτής ότι «Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. 13,8). Η προσοχή κατά την ανάγνωση, λοιπόν, δεν έχει να κάνει μόνο με τη συγκέντρωση του νού όταν διαβάζουμε. Έχει να κάνει με την ανάγκη του φωτισμού μας από τον Θεό, ώστε να μπορούμε να κατανοούμε όσα διαβάζουμε, να μη μένουμε μόνο στο γράμμα τους, αλλά να προσπαθούμε να κάνουμε δικό μας το πνεύμα τους, για να ζήσουμε όπως πιστεύουμε.
Συμβουλές που σώζουν
Η παράκληση είναι η παρηγοριά που μας δίνουν οι πνευματικές συμβουλές. Όλοι μας έχουμε ανάγκη από αυτές, αρκεί να μας δείχνουν τον Χριστό και τη σωτηρία μας, και να μην αποσκοπούν απλώς στο να αισθανθούμε καλύτερα, να κάνουμε δηλαδή κέντρο της ζωής μας τον εαυτό μας. Αληθινά παρηγορούν οι συμβουλές που δίνονται από εκείνους που η Εκκλησία μας έχει ορίσει να μας διακονούν. Όμως και ο καθένας που αγωνίζεται πνευματικά, μπορεί να μας βοηθήσει, άλλοτε με τον λόγο του, άλλοτε με τη σιωπή και την υπομονή του. Μας χρειάζεται όμως πνεύμα μαθητείας και προσευχή. Σ᾽ έναν αταπείνωτο και «δοκησίσοφο» κόσμο, αυτόν που νομίζει ότι τα ξέρει όλα, ιδίως με την ευκολία του Διαδικτύου, παρασυρόμαστε και δεν θέλουμε να ακούσουμε και να μάθουμε, παραμένοντας ακατήχητοι πνευματικά. Παράλληλα, δεν προσευχόμαστε να λάβουμε απάντηση από τον Θεό σε ο,τι μας θλίβει ή στον τρόπο της ζωής μας, με αποτέλεσμα να παρασυρόμαστε από λόγους ανώφελους και πρόσωπα που δεν δείχνουν τον Χριστό.
Η διδασκαλία ως έργο της Εκκλησίας
Η διδασκαλία έχει να κάνει με την αυθεντικότητα του βιώματος της Εκκλησίας, το οποίο παρατίθεται τόσο διά του λόγου όσο και διά των έργων. Διδασκαλία είναι η αγιότητα και ο τρόπος της. Διδασκαλία είναι ο συνδυασμός θεωρίας και πράξης. Διδασκαλία είναι η ερμηνεία της αλήθειας. Διδασκαλία είναι η αξιολόγηση των έργων και της ζωής μας, όχι από τους ανθρώπους, αλλά από τα όσα ο Θεός θέλει. Διδασκαλία είναι η ανάπτυξη σχέσης με αυτόν που διδάσκει, γιατί τίποτε στην Εκκλησία δεν είναι απρόσωπο. Διδασκαλία είναι η συγκρότηση σε κοινότητα, στο σώμα του Χριστού, γιατί τα πάντα γίνονται φανερά και απευθύνονται σε όλους όταν μπορούμε να συναντιόμαστε. Διδασκαλία είναι η επισήμανση του ψεύδους, της αίρεσης, της απομάκρυνσης από τη γνησιότητα. Όχι με κραυγές, αλλά με νηφαλιότητα. Και με εμπιστοσύνη τελικά στην ίδια την Εκκλησία, η οποία μπορεί να αποδεχτεί ή και να απορρίψει κάθε διδασκαλία, ακόμη κι αν φαίνεται ευφυής και ορθή. Γιατί γνώμονας της Εκκλησίας δεν είναι να ευχαριστήσει ή να επαινέσει, αλλά να σώσει.
Το τρίπτυχο αυτό δεν είναι εύκολο να βρεί εφαρμογή στη ζωή μας. Από τη μια η έλλειψη χρόνου και η πρόταξη άλλων προτεραιοτήτων δεν μας αφήνουν να μελετήσουμε. Ο εγωισμός και η αίσθηση ότι εμείς κατέχουμε την αλήθεια δεν μας επιτρέπουν να ακούσουμε τις συμβουλές των πνευματικών μας πατέρων. Την ίδια στιγμή, η κατά κόσμον σοφία έρχεται να μας συναντήσει και να μας βάλει στον πειρασμό της ζωής χωρίς τον Θεό. Της υιοθέτησης άλλων γραφών ως δήθεν αρκετών για να είμαστε καλά. Της άρνησης ένταξης στην Εκκλησία. Της αίσθησης ότι η επιστήμη του κόσμου αρκεί. Έχουμε όμως ευθύνη έναντι του Θεού να καλλιεργούμαστε και να ανήκουμε στο σώμα του Χριστού, να διδασκόμαστε και να παρακαλούμαστε, ξαναβρίσκοντας πορεία ζωής και ελπίδας. Ας προσέξουμε λοιπόν τον λόγο του Αποστόλου. Και ας αλλάξουμε τις προτεραιότητές μας λαμβάνοντας τη χάρη, την ευλογία και την ομορφιά που ο λόγος του Θεού μας δίνει για κάθε περίσταση της ζωής μας και για κάθε πτυχή του εαυτού μας.
π. Θ. Μ.
«ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ», της «Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος»
Πηγή: Μητρόπολη Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος