Με βαθύ αίσθημα χρέους προς τον Ελληνισμό της Μικράς Ασίας ενθυμούμενοι την Καταστροφή της, τελέσθηκαν φέτος οι εκδηλώσεις μνήμης με ευκαιρία την συμπλήρωση διακοσίων ετών από Μικρασιατική Καταστροφή και στην Καστοριά.
Την Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2022 τελέσθηκε Αρχιερατική Θεία Λειτουργία και Μνημόσυνο για τα θύματα της Καταστροφής, από τον Μητροπολίτη Καστορίας κ. Καλλίνικο, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικάνορος Καστοριάς. Συμμετείχαν οι Εφημέριοι π. Ελευθέριος Συτιλίδης και π. Βασίλειος Μπογιατζής και ο Διάκονος π. Παύλος.
Την σύναξη ευλόγησε και η τιμία Κάρα της Οσίας Σοφίας της εν Κλεισούρα, η οποία καταγόταν από τον Πόντο και ευεργέτησε με την ασκητική της βιωτή την Ιερά Μητρόπολη Καστορίας. Την κάρα της Αγίας Σοφίας μετέφερε προς προσκύνηση στον Ιερό Ναό κατά την διάρκεια του Όρθρου, η Γερόντισσα της Ιεράς Μονής Γενεθλίου της Θεοτόκου Κλεισούρας με την συνοδεία της αδελφής Ανυσίας, και την υποδέχθηκε ο Μητροπολίτης Καστορίας κ. Καλλίνικος.
Στην Θεία Λειτουργία παραβρέθηκαν ο Δήμαρχος Καστοριάς κ. Ιωάννης Κορεντσίδης, η Αντιπεριφερειάρχης Καστοριάς κ. Δέσποινα Κοζατσάνη, ο Διοικητής του 15ου Συντάγματος Πεζικού Καστοριάς κ. Ιωάννης Σμαλιός καθώς και άλλοι εκπρόσωποι της πολιτείας του Στρατού και των Σωμάτων Ασφαλείας και των Μικρασιατικών Συλλόγων της πόλης.
Ο Μητροπολίτης στο κήρυγμα του αναφέρθηκε στην Εκκλησία ως κιβωτό του Γένους και της ιστορίας του, όπως αυτό φαίνεται μέσα σε έναν Ιερό Ναό, όπως τον Ναό του Αγίου Νικάνορος, που ήταν την ημέρα εκείνη ήταν γεμάτος πνευματικούς και ιστορικούς θησαυρούς. Και ο πυρήνας της ζωής των Μικρασιατών και γενικότερα των Ρωμηών και των Ελλήνων είναι η σταυροαναστάσιμη θεολογία που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά μέσα στην Εκκλησία.
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας τελέσθηκε Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών πάντων των πεσόντων κατά την Μικρασιατική Καταστροφή. Εν συνέχεια πραγματοποιήθηκε Ιερά Λιτανεία της Εικόνος και των Ιερών Λειψάνων της Οσίας Σοφίας προς ευλογία και ενίσχυση του κλήρου και του λαού της Καστοριάς.
Στην συνέχεια τελέσθηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον Μητροπολίτη κ. Καλλίνικο και κατάθεση στεφάνων από τους άρχοντες της πόλης, στο Ηρώον πεσόντων στην πλατεία Ειρήνης.
Περιεκτική ομιλία για την Μικρασιατική Καταστροφή εκφώνησε η συγγραφέας κ. Κλειώ Μουτιάδου, λέγοντας τα εξής:
«Σεβασμιώτατε, σεβαστοί Πατέρες, κύριοι Βουλευτές, κα Αντιπεριφεριάρχη, κε Δήμαρχε, Εκπρόσωποι των στρατιωτικών αρχών και σωμάτων ασφαλείας, Εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων, κυρίες και κύριοι, Τρισχιλιόχρονε οδίτη, της γης των θαμάτων / του φωτός συνάθροιση / της γης ποιητές τεκούσα / πατέρα πάντων αρχή / τον τυφλό / τον οδηγούντα τις πένες της οικουμένης / τους μύστες των Αριθμών / της Φύσης την Επιστήμη της ομορφιάς τεχνίτη / αγάλματα, θέατρα, αγορά / περίλαμπρων ναών /του ένδοξου Βυζαντινισμού / Με ξίφος, μαχαίρι, φωτιά / δαίμονες τ΄ ανθρώπου περιπεσώντα / ωιμέ, θρήνος / κλαυθμός, οδυρμός / το κρίμα σ΄ εσέ οδίτη / τον δρόμο των δακρύων διαβαίνοντα / στης μητέρας την αγκάλη προσφεύγοντα οδίτη / Με δάκρυ στα νέα χώματα, μπολιάστηκε το δένδρο, μελιστάλακτους καρπούς / λουλουδένια τροφή, στο σήμερα, στο αύριο του γένους / Ορθός, στητός, τους δρόμους διαβαίνεις οδίτη / γεμάτος και πάλι Φως, των Ελλήνων τα θάματα.
Ο τρισχιλιόχρονος οδοιπόρος, ο Έλληνας, στη γη της Μικρασίας έζησε και μεγαλούργησε. Εκεί γεννήθηκε ο Όμηρος, εκεί οι Επιστήμες, εκεί ήταν οι επτά λυχνίες της Αποκάλυψης. Εκεί θεμελιώθηκε ο Χριστιανισμός. Εκεί παρέμεινε ο Ελληνισμός και μετά την Άλωση, για άλλους πέντε αιώνες.
Ώσπου ήρθε ο μαύρος Σεπτέμβρης του ΄22. Η Σμύρνη, το διαμάντι της Ανατολής καίγεται. Το άδοξο τέλος της Μικρασιατικής εκστρατείας σηματοδοτεί την ολοκλήρωση της μεγαλύτερης συμφοράς του Ελληνισμού. Η Μικρά Ασία υπήρξε το θύμα του Εθνικού Διχασμού και της Μεγάλης Ιδέας. Εκατό χρόνια μετά θυμάμαι. Θυμάμαι τα ματωμένα χώματα της Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Ανατολικής Θράκης. Θυμάμαι τους 1.200.000 εκατομμύρια προγόνους μας που ξεριζωμένοι πήραν τον δρόμο της προσφυγιάς. Είναι οι γιαγιάδες και οι παππούδες μας. Γενιά πληγιασμένη, προδομένη, που έδωσε τον αγώνα τον σκληρό για την επιβίωση, για την ενσωμάτωση. Αγωνίζονται στα λοιμοκαθαρτήρια της Καλαμαριάς, της Μακρονήσου, του Πειραιά όπου πεθαίνουν κατά χιλιάδες.
Αγωνίζονται ενάντια στην ελονοσία, την πείνα, την εξαθλίωση, τον ρατσισμό. Όσοι επέζησαν, κουβαλούν μαζί τους τις μουσικές τους, τα κειμήλια, το γαστρονομικό τους πλούτο. Κτίζουν τις νέες πόλεις, μπολιάζουν τις ήδη υπάρχουσες με νέο αίμα κι ιδρώτα. Για να μπορούμε εμείς, οι απόγονοί τους να γευτούμε τους γλυκείς καρπούς της θυσίας τους. Στο νομό Καστοριάς βρήκαν καταφύγιο 7.500 πρόσφυγες-5.000 Πόντιοι, 1.900 Μικρασιάτες κ.α. Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων άρχισε το τιτάνιο έργο της.
Την εξασφάλιση στέγης και γης για καλλιέργεια. Τη βοήθεια αυτή την ξεπλήρωσαν οι πρόσφυγες με τον ιδρώτα τους. Τρεις γενιές μετά εμείς, σήμερα, μπορούμε να είμαστε περήφανοι πως τα κατάφεραν.
Η ευχή στα χείλη όλων, παραμένει η ίδια:
«Καμμιά μάνα πάνω στη γη να μην γεννήσει παιδί για τον πόλεμο, για την προσφυγιά».
Μικρά Ασία, αιωνία σου η μνήμη.
Σας ευχαριστώ».
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Σεβασμιώτατος κ. Καλλίνικος τέλεσε επιμνημόσυνη Δέηση στο μνημείο πεσόντων Ποντίων στο πάρκο Ολυμπιακής φλόγας, για τα θύματα που απαγχονίστηκαν στη Αμάσεια του Πόντου το 1921, στην οποία χρημάτισε Μητροπολίτης ο από Καστορίας Γερμανός Καραβαγγέλης και ήταν ένας από τους καταδικασθέντες ερήμην. Ένα από τα θύματα ήταν και ο Πρωτοσύγκελλός του Ιερομάρτυς Πλάτων Αιβαζίδης.
Στο Δενδροχώρι
Σε συνέχεια της ποιμαντικής του περιοδείας ο Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος πραγματοποίησε την πρώτη του επίσκεψη στο Δενδροχώρι, χωριό της Αρχιερατικής Περιφέρεις Μεσοποταμίας, το Σάββατο 17 Σεπτεμβρίου 2022. Τον Μητροπολίτη, τον οποίον συνόδευε ο Διάκονος π. Παντελεήμων, υποδέχθηκαν στον Ναό ο Εφημέριος του χωριού π. Θεόδωρος Νάτσης και ο π. Πέτρος Σαρακαλαιτζίδης.
Στο κήρυγμα του ο Μητροπολίτης αναφέρθηκε στις άγιες Μάρτυρες Σοφία και των τέκνων της, μέσα από το τροπάριο της η´ ωδής του Κανόνος της Υψώσεως «ευλογείτε Παίδες της Τριάδος ισάριθμοι…».
Τον νέο Μητροπολίτη καλωσόρισε και ευχαρίστησε για την επίσκεψη ο πρόεδρος Δενδροχωρίου κ. Δημήτριος Δούκας προσφέροντας ως δώρο της επίσκεψης τοπικά προιόντα.
Στον Άγιο Νικόλαο Καζνίτση
Την Δευτέρα 19 Σεπτεμβρίου 2022, μνήμη των Αγίων Κοδράτου, Σαββατίου και Δοριμέδοντος, ο Μητροπολίτης κ. Καλλίνικος τέλεσε την Θεία Λειτουργία στον ιστορικό και Βυζαντινό ναό του Αγίου Νικολάου Καζνίτση που βρίσκεται στην πλατεία Ομονοίας στην Καστοριά.
Μαζί με τον Μητροπολίτης λειτούργησαν οι π. Στέφανος Σχοινάς και ο Διάκονος π. Παύλος ενώ έψαλαν οι Εφημέριοι του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού.
Ο Μητροπολίτης ανέλυσε έναν λόγο του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου από το Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο, το οποίο του είχε δώσει ο Πνευματικός του πατέρας ως εφόδιον για την ιερατική του πορεία και είπε πως τέλεσε την Θεία Λειτουργία καθώς την ημέρα αυτή έχει επέτειο από την εις Διάκονον χειροτονία του. Κλήρος και λαός ευχήθηκαν στον ποιμενάρχη του αναφωνώντας ‘’Άξιος’’, ενώ στην συνέχεια ο Μητροπολίτης ευχήθηκε και ο ίδιος να είναι πάντα άξιο το ποίμνιο που η χάρη του Θεού τον εξέλεξε να ποιμάνει.
