Το απόγευμα του Σαββάτου, 27 Ιανουαρίου, στον Χώρο Τεχνών του Δήμου Βεροίας έλαβε χώρα η εκδήλωση που συνδιοργάνωσε η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας και η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ημαθίας προς τιμήν των προστατών της παιδείας, Αγίων Τριών Ιεραρχών, στην οποία τιμήθηκαν οι αφυπηρετήσαντες εκπαιδευτικοί της Ημαθίας.
Την εκδήλωση άνοιξε ο βυζαντινός χορός του Ωδείου της Ιεράς Μητρόπολης υπό τη διεύθυνση του κ. Ιορδάνη Ζερδαλή και στη συνέχεια μαθητές του Μουσικού Σχολείου Βεροίας υπό τη διεύθυνση του καθηγητή κ. Ιωάννου Μπαλιάκα παρουσίασαν σύντομο μουσικό πρόγραμμα.
Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, του Διευθυντού της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ημαθίας κ. Αθανασίου Αλατζόγλου, της συμβούλου εκπαίδευσης Θεολόγων κ. Ξανθής Αλμπανάκη, της πρώην Διευθύντριας της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ημαθίας κ. Αναστασίας Μαυρίδου και του κ. Νικηφόρου Κατράνα, ο οποίος μίλησε εκ μέρους των αφυπηρετησάντων εκπαιδευτικών.
Η όμορφη εκδήλωση, την οποία παρουσίασε εκ μέρους της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Ημαθίας η κ. Τζωρτζίνα Αθανασίου, ολοκληρώθηκε με τη βράβευση των αφυπηρετησάντων εκπαιδευτικών της Ημαθίας που συνταξιοδοτήθηκαν από το έτος 2016 και εξής.
Ο Μητροπολίτης κ. Παντελεήμων κατά τον χαιρετισμό του ανέφερε μεταξύ άλλων: «Τις αμοιβή; τις ανταπόδοσις πρέπουσα, τοις ημετέροις … προσενεχθήσεται παρ’ ημών ευεργέταις;» Ποια αμοιβή; Ποια ανταπόδοση αρμόζει να προσφέρουμε στους ευεργέτες μας;
Με αυτή τη διπλή ερώτηση αρχίζει τον κανόνα προς τιμήν των αγίων τριών Ιεραρχών ο εισηγητής της κοινής εορτής τους, ο μητροπολίτης Ευχαίτων Ιωάννης Μαυρόπους.
Δάσκαλος και εκείνος στην Κωνσταντινούπολη, πριν να γίνει επίσκοπος στα μακρινά Ευχάιτα, γνώριζε τον κόπο και τον μόχθο που απαιτεί το υψηλό και σπουδαίο λειτούργημα του διδασκάλου.
Πόση αγάπη χρειάζεται να διαθέτει ο διδάσκαλος, για να μεταδίδει στους μαθητές όσα ο ίδιος με πολλή μελέτη και προσπάθεια έκανε κτήμα του! Πόσο πνεύμα προσφοράς και κενώσεως πρέπει να έχει ο διδάσκαλος, για να αδειάζει ο ίδιος, προκειμένου να πλουτίσει ο μαθητής του!
Γιατί είναι κοπιώδες να μελετά κανείς για να γίνει σοφός, αλλά ασύγκριτα πιο κοπιώδες να μελετά για να μορφώσει κάποιον άλλον. Γι’ αυτό και, όπως ομολογεί ο Ιωάννης Μαυρόπους, δεν υπάρχει αμοιβή αντάξια του κόπου του δασκάλου, ο οποίος με την προσφορά του στους μαθητές του γίνεται όχι απλώς δάσκαλός τους αλλά ευεργέτης τους.
Ευεργέτες μας, λοιπόν, και όχι μόνο διδάσκαλοι της Εκκλησίας και των ανθρώπων, οι τρεις Ιεράρχες, γιατί τη βαθειά και σπουδαία μόρφωση την οποία απέκτησαν, φοιτώντας στις πιο διάσημες σχολές εκείνων των χρόνων, στην Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα, στην Αλεξάνδρεια και στην Αντιόχεια, δεν την κράτησαν για τον εαυτό τους. Ούτε όμως θέλησαν να την περιορίσουν, διδάσκοντας στις σχολές όπου διέπρεψαν ως φοιτητές, κερδίζοντας την εκτίμηση των καθηγητών τους και τον θαυμασμό των συμφοιτητών τους, που τους παρακινούσαν να διδάξουν.
Προτίμησαν να αξιοποιήσουν τη μόρφωση και τις γνώσεις που απέκτησαν, και να διδάξουν αντί για τους ελάχιστους προνομιούχους, οι οποίοι είχαν δυνατότητα προσβάσεως στα σχολεία και την παιδεία, όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, με τον λόγο τους, με τα έργα τους και με τη ζωή τους. Μάλιστα, αξιοποίησαν όλη τη γνώση που κατέκτησαν οι ίδιοι με τη μελέτη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, αλλά και τις μεθόδους της ρητορικής που διδάχθηκαν, μαζί με τον πλούτο των λέξεων της αττικής γλώσσας, για να εκφράσουν τις αλήθειες της χριστιανικής πίστεως και να τις κάνουν κατανοητές σε όλους τους ανθρώπους. Και ακόμη να δώσουν στην αρχαία ελληνική γλώσσα τη δυνατότητα να συνεχίσει να επιβιώνει στον νέο κόσμο, στον χριστιανικό κόσμο που είχε αρχίσει ήδη να εξαπλώνεται στη γνωστή τότε οικουμένη.
Και το ίδιο έκαναν και με τις θετικές επιστήμες, καθώς με τα συγγράμματά τους έδωσαν απαντήσεις στα ερωτήματα που απασχολούν όλους τους ανθρώπους σχετικά με τη δημιουργία του κόσμου ή το ανθρώπινο σώμα, αξιοποιώντας όσα διδάχθηκαν μελετώντας αστρονομία, μαθηματικά και ιατρική.
Εκείνοι κοπίασαν για να σπουδάσουν όλες αυτές τις επιστήμες και όλοι οι άλλοι ωφελήθηκαν από τις γνώσεις τους, σαν μαθητές δίπλα σε σοφούς δασκάλους, και μάλιστα χωρίς να πληρώσουν δίδακτρα. Και δεν διδάχθηκαν μόνο οι άνθρωποι της εποχής τους, που τους άκουαν να ομιλούν και να κηρύττουν, διδασκόμεθα και όλοι εμείς αιώνες τώρα μελετώντας τα έργα τους.
Και ας μην ξεχνούμε επιπλέον ότι οι άγιοι τρεις Ιεράρχες υπήρξαν με τον λόγο και τα συγγράμματά τους διδάσκαλοι όχι μόνο των απλών ανθρώπων αλλά και χιλιάδων διδασκάλων, θεολόγων και πατέρων της Εκκλησίας μας και όχι μόνο. Όλοι αυτοί δεν διδάχθηκαν μόνο από το περιεχόμενο του λόγου τους, αλλά και από τον τρόπο που έγραφαν και από τα ρητορικά μέσα που χρησιμοποιούσαν.
Αν όμως η διδασκαλία που βασίζεται στον προφορικό ή και στον γραπτό λόγο έχει μεγάλη σημασία, μεγαλύτερη σημασία έχει η διδασκαλία που γίνεται χωρίς λόγια, που γίνεται με το παράδειγμα και τη στάση του ανθρώπου και πολύ περισσότερο του διδασκάλου. Και αν οι τρεις Ιεράρχες αποδείχθηκαν αξεπέραστοι στη γνώση, στη σοφία, στην επιστήμη, στη ρητορική, στη διδασκαλία του λόγου, αποδείχθηκαν κατά πολύ υπέρτεροι στην έμπρακτη διδασκαλία, σε όσα δίδαξαν δηλαδή με τη ζωή και το παράδειγμά τους.
Γιατί είναι άριστο να διδάσκεις για την αγάπη, να την εκθειάζεις και να την επαινείς, αλλά θα πρέπει να την επιδεικνύεις και με τα έργα σου.
Είναι σπουδαίο να μιλάς για την τόλμη, τη γενναιότητα, την αυτοθυσία, και όμως εσύ να φοβάσαι να υψώσεις το ανάστημά σου για να υποστηρίξεις τον αδικούμενο, για να αντιμετωπίσεις τον αδικούντα, για να σώσεις αυτόν που κινδυνεύει.
Είναι θαυμάσιο να διακηρύττεις την ισότητα, την αλληλεγγύη, την προσφορά, όμως εσύ να προασπίζεσαι το συμφέρον σου, να μην επιθυμείς να διαταράξεις τις σχέσεις σου με τους προϊσταμένους σου και τους «εν υπεροχή όντας», για να μην διακινδυνεύσεις να χάσεις την ησυχία σου και τα πλεονεκτήματα που σου εξασφαλίζει.
Είναι συγκινητικό να συστήνεις στους ανθρώπους τη μετριοφροσύνη, την ταπείνωση, την ανεκτικότητα, και εσύ να φέρεσαι εγωιστικά, υπερφίαλα, προσβλητικά σε όποιον δεν σε ακολουθεί.
Οι άγιοι τρεις Ιεράρχες όμως δεν παρέκκλιναν σε καμία απολύτως περίπτωση από όσα δίδασκαν. Το αντίθετο μάλιστα. Έχοντας συναίσθηση της ανθρώπινης αδυναμίας, εκείνοι υπερέβαλλαν εαυτούς για να δώσουν το αληθινό και γνήσιο παράδειγμα του διδασκάλου.
Παράδειγμα αγάπης, φιλανθρωπίας, κοινωνικής ευαισθησίας και οι τρεις μέγιστοι Ιεράρχες. Ποιος αμφιβάλλει φέρνοντας στον νου του τη Βασιλειάδα ή τις προσπάθειες του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου για να μην υπάρχει κανείς νηστικός και χωρίς φροντίδα στην Κωνσταντινούπολη, που την εποχή εκείνη είχε περισσότερους από μισό εκατομμύριο κατοίκους;
Παράδειγμα τόλμης και γενναιότητος έδιναν, όταν στεκόταν ενώπιον των ισχυρών και των αρχόντων της εποχής τους, που αδικούσαν την Εκκλησία, που περιόριζαν τα δικαιώματα των πιστών, που πολλές φορές αδικούσαν και απλούς πολίτες, τους οποίους οι τρεις Ιεράρχες έσπευδαν να υπερασπισθούν, αν και γνώριζαν ότι αυτό μπορεί να σήμαινε γι’ αυτούς τιμωρία ή ακόμη και εξορία.
Παράδειγμα ισότητος και αλληλεγγύης ήταν, όταν οι τρεις Ιεράρχες εξέφραζαν την υποστήριξή τους σε όσους αδικούντο, χωρίς να υπολογίσουν το δικό τους συμφέρον.
Παράδειγμα ταπεινώσεως έδιναν, όταν διακονούσαν με αγάπη όποιους είχαν ανάγκη, χωρίς να υπολογίσουν τίποτε, χωρίς να σκεφθούν ποιος ήταν αυτός τον οποίο φρόντιζαν και ποιοι ήταν αυτοί που του συμπαραστεκόταν.
Αυτοί ήταν και είναι με λίγα λόγια ως διδάσκαλοι οι τρεις μέγιστοι Ιεράρχες, φωστήρες και οικουμενικοί διδάσκαλοι, ο Μέγας Βασίλειος, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος και ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Διδάσκαλοι όλων μας. Διδάσκαλοι με τον λόγο, με τα έργα και με το παράδειγμα της ζωής τους, που άφησε ισχυρό και ανεξίτηλο αποτύπωμα όχι μόνο στην χριστιανική παιδεία, όχι μόνο στην πατρίδα μας αλλά και σε όλον τον κόσμο. Διδάσκαλοι που εργάσθηκαν από αγάπη, εκδαπανώντας τους εαυτούς τους, χωρίς φυσικά να απαιτούν οποιαδήποτε ανταπόδοση.
Όμως την έχουν, γιατί την αξίζουν, γιατί την δικαιούνται, γιατί τους την οφείλουμε. Επειδή είναι ευεργέτες μας. Επειδή μας δίδαξαν και μας διδάσκουν όχι μόνο την κατά κόσμον σοφία αλλά και την κατά Θεόν. Μας δίδαξαν με τον λόγο και τη ζωή τους την επιστήμη και την αρετή, και όπως διδάσκει και ο μεγάλος Έλληνας φιλόσοφος, ο Πλάτων, στον Μενέξενό του, «πάσα επιστήμη χωριζομένη δικαιοσύνης και της άλλης αρετής, πανουργία ου σοφία φαίνεται».
Γι’ αυτό και τιμούμε τους τρεις μεγάλους φωστήρες και διδασκάλους, τους τρεις Ιεράρχες, και με την ευκαιρία της δικής τους εορτής, που είναι συγχρόνως και εορτή της Παιδείας και των ελληνικών Γραμμάτων, τιμούμε και όλους εσάς, τους εκπαιδευτικούς και τα στελέχη της Δευτεροβαθμίου Εκπαιδεύσεως Ημαθίας, που μεταδώσατε με αγάπη, με ζήλο, με αυταπάρνηση πολλές φορές τη γνώση στους μαθητές σας. Που προσπαθήσατε να καλλιεργήσετε την ψυχή τους και να προσφέρετε στην κοινωνία μας όχι μόνο μορφωμένους ανθρώπους, αλλά ανθρώπους με αρχές και με αξίες, όχι πάντοτε κάτω από εύκολες ή ιδανικές συνθήκες.
Σας ευχαριστούμε, γιατί υπηρετήσατε με αγάπη και με διάθεση προσφοράς τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση είτε στις σχολικές μονάδες είτε στη διοίκηση, επιδιώκοντας το καλύτερο αποτέλεσμα.
Και παρότι είμαι βέβαιος ότι δεν υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή και ανταπόδοση για το πολύχρονο έργο σας από το «ευχαριστώ» των μαθητών σας, θέλαμε να σας πούμε και εμείς απόψε, με την ευκαιρία της εορτής των τριών Ιεραρχών, ένα μεγάλο ευχαριστώ για την προσφορά σας.
Και εύχομαι ταπεινώς και από καρδίας να συνεχίσετε να προσφέρετε και να συνεχίσετε να διδάσκετε με τη ζωή και το παράδειγμά σας πάντοτε.
