Η συγκλονιστική συνάντηση του Μητροπολίτη Κένυας με έναν ξεχασμένο Έλληνα της διασποράς

Ο Μητροπολίτης Κένυας κ. Μακάριος μιλά για την επίσκεψή του στον κυρ-Λευτέρη και τη σύζυγό του που είναι από τη φυλή Κικούγιου, στη Μομπάσα, όπου διαμένει πάνω από 40 έτη

«Μεγάλη έκπληξη ήταν ο εντεκάχρονος εγγονός του γέρου Ελληνα. Με υποδέχτηκε με τα λόγια: ‘Σε περίμενα! Είμαι αβάπτιστος και θέλω να με βαπτίσεις!’. Και φυσικά το επιβεβαίωσαν όλοι!»

«Μια Ελληνίδα, εκλεγμένο μέλος της Βουλής της Κένυας, με παρακάλεσε να επισκεφθώ τον ηλικιωμένο και άρρωστο πατέρα της. Μολονότι το ταξίδι ήταν κουραστικό (10 ώρες δρόμος με αυτοκίνητο), όταν φτάσαμε, δεν ένιωθα το παραμικρό ίχνος κούρασης! Με υποδέχθηκε όλη η οικογένεια, μικροί μεγάλοι. Ο κυρ Λευτέρης, παρ’ όλη την αναπηρία του, και η γυναίκα του, δεν άντεξαν και σκούπιζαν τα δάκρυά τους. Αρχισαν οι συστάσεις. Ολα τα μέλη της οικογενείας είχαν ελληνικά ονόματα: Ζαχαρούλα, Λευτέρης, Ευτυχία…»

Οι Ελληνες που διακονούν την εξωτερική Ιεραποστολή, πέρα από την δυνατότητά τους να γνωρίσουν τους λαούς των χωρών όπου τους όρισε ο Κύριος του Αμπελώνος, συχνά έχουν και τη δυνατότητα να γνωρίσουν και Ελληνες της διασποράς. Πολλοί από αυτούς, συχνά ξεχασμένοι πλέον, ή και εντελώς άγνωστοι στην Ελλάδα, έχουν παντοιοτρόπως διαπρέψει στις χώρες που ζουν και αποδεικνύουν τη συνέχεια του έθνους μας και την διαχρονικότητα των αρετών (κάποτε και των ελαττωμάτων) που μας χαρακτηρίζουν.

Κατά τον λόγο του ηγέτη της Αθηναϊκής Δημοκρατίας όπως μας τον διασώζει ο Θουκυδίδης, «πᾶσαν μὲν θάλασσαν καὶ γῆν ἐσβατὸν τῇ ἡμετέρᾳ τόλμῃ καταναγκάσαντες γενέσθαι, πανταχοῦ δὲ μνημεῖα κακῶν τε κἀγαθῶν ἀΐδια ξυγκατοικίσαντε».

Για έναν τέτοιον, ξεχασμένο Έλληνα της διασποράς, μας μίλησε ο Μητροπολίτη Κενύας κ. Μακάριος.

Σεβασμιώτατε, η ιστορία που θα διαβάσουν οι αναγνώστες μας, δεν είναι από τις πολύ συνηθισμένες, αφού μιλάμε για έναν Ελληνα της διασποράς, που ρίζωσε, θα λέγαμε, στην Κένυα, παραμένοντας όμως πιστός στην Εκκλησία και τις παραδόσεις μας. Πώς τον γνωρίσατε;

Στη μακρά ιστορία της ζωής μου στον χώρο της Διασποράς, μπόρεσα λόγω των εξερευνητικών και ερευνητικών ενδιαφερόντων μου να επισκεφθώ και τις πέντε ηπείρους της Υφηλίου.

Στα ταξίδια μου αυτά πάντοτε έψαχνα να βρω οτιδήποτε είχε σχέση με τον Έλληνα απόδημο. Εκτός από τα κρατικά αρχεία, αναζητούσα και νεκροταφεία, όπου με έκπληξη ανακάλυπτα τάφους με ελληνικά ονόματα και μάλιστα σε χώρες όπου η ελληνική παρουσία εξέλειπε.

Ηταν συγκλονιστικό το γεγονός ότι κάποιος κληρικός περνούσε όλως τυχαίως και διάβαζε μια ευχή, ένα Τρισάγιο πάνω στους τάφους των εγκαταλελειμμένων και ξεχασμένων αυτών πατριωτών μας, που οπωσδήποτε διέπρεψαν στον χώρο της δεύτερής τους πατρίδας, και τώρα δεν υπήρχε κάποιος για να τους ανάψει ένα καντήλι και να βάλει ένα κερί πάνω στον τάφο τους.

Φαντάζομαι, τέτοιες σκηνές, πράγματι συγκλονιστικές, θα σας έφερναν πολλές σκέψεις στο μυαλό…

Πράγματι. Σκεπτόμουν ότι, από τη μια γωνιά στην άλλη, ο Έλληνας απόδημος θαυματούργησε και μεγαλούργησε κάτω από τις οποιεσδήποτε αντίξοες συνθήκες . Και όχι μόνο. Ήταν πρωτοπόροι στις χώρες της αποδημίας τους.

Πού το αποδίδετε αυτό;

Προέρχονταν από την αρχαία φυλή της αιώνιας Ελλάδας. Και δεν έμειναν μόνον έτσι. Αύξησαν με την τιμή και την αξιοπρέπειά τους το μεγαλείο και τη δόξα της Πατρίδας. Τους γνώρισα παντού στα ταξίδια μου, ιδιαίτερα από τα φοιτητικά μου χρόνια. Τότε έψαχνα και μπήκα στα αρχεία των χωρών που επισκεπτόμουν και επήγα βήμα-βήμα για να τους συναντήσω μέσα από τα κείμενα και το φωτογραφικό υλικό που μάζεψα ή δημιούργησα μόνος μου. Ετσι, μπόρεσα μέσα στις δεκάδες μελέτες μου να αποτυπώσω τους πραγματικούς σκαπανείς, λησμονημένους κι άγνωστους, μα περήφανους για την προέλευση και την καταγωγή τους Ελληνες.

Μιλήστε μας για τη συνάντησή σας με τον κ. Λευτέρη στην Αφρική.

Έγγραφα και ανακάλυπτα άγνωστα και ξεχασμένα γεγονότα από τις δραστηριότητες των πραγματικών εξερευνητών, που μεγαλούργησαν. Βρέθηκα, λοιπόν, πολύ πρόσφατα στο μεγαλύτερο λιμάνι της Αφρικανικής ηπείρου, στην Μομπάσα της Κένυας. Μια Ελληνίδα, εκλεγμένο μέλος της Βουλής της Κένυας, με συνάντησε -για πολλοστή φορά- και με παρακάλεσε να επισκεφθώ τον ηλικιωμένο κι άρρωστο πατέρα της.

Και ασφαλώς ανταποκριθήκατε στην επιθυμία της.

Πράγματι. Μολονότι το ταξίδι ήταν κουραστικό (δέκα ώρες δρόμος με το αυτοκίνητο), αποφάσισα να εκπληρώσω την επιθυμία της, αλλά και την δική μου πνευματική και ποιμαντική μέριμνα. Όταν φτάσαμε, δεν ένιωθα το παραμικρό ίχνος κούρασης! Με υποδέχθηκε όλη η οικογένεια, μικροί μεγάλοι. Ο γέρο Ελληνας, ο κυρ Λευτέρης, παρ’ όλη την αναπηρία του, και η γυναίκα του, που είναι από την φυλή Κικούγιου, δεν άντεξαν και σκούπιζαν απαλά και ευγενικά τα δάκρυά τους. Άρχισαν οι συστάσεις. Όλα τα μέλη της οικογενείας είχαν ελληνικά ονόματα: Ζαχαρούλα, Λευτέρης, Ευτυχία…

«Επέμεναν όλοι ότι 30 χρόνια πριν, ήμουν παρών στον γάμο τους. Μου ήταν αδύνατον να το πιστέψω και μου έφεραν μια έγχρωμη φωτογραφία. Ναι! Ημουν ακόμη λαϊκός, και την ημέρα εκείνη εκτελούσα χρέη ψάλτη!»

«Ο ηλικιωμένος και ανάπηρος παππούς γεύθηκε την μεγαλύτερη ευλογία και χαρά, να δει τον εγγονό του να βαπτίζεται και να παίρνει και το όνομά του: Ελευθέριος!»

Πείτε μας για τον 11χρονο εγγονό του κυρ- Λευτέρη…

Μεγάλη έκπληξη ήταν ο εντεκάχρονος εγγονός του γέρου Έλληνα. Με υποδέχτηκε με τα λόγια: «Σε περίμενα! Είμαι αβάπτιστος και θέλω να με βαπτίσεις!».

Και φυσικά το επιβεβαίωσαν όλοι. Κύριε ελέησον! Αμέσως τα παιδιά της συνοδείας μου και όλη η οικογένεια, επί ποδός για να προετοιμάσουν τη Βάπτιση μέσα στο σπίτι, αφού έξω έβρεχε. Και έγινε το θαύμα!

Ο ηλικιωμένος και ανάπηρος παππούς γεύτηκε την μεγαλύτερη ευλογία και χαρά, να δει τον εγγονό του να βαπτίζεται και επιπλέον να παίρνει και το όνομά του: Ελευθέριος! Αυτή ήταν η προσμονή και η επιθυμία του! Όλα έγιναν σύμφωνα με την τάξη της Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Ομως οι αναμνήσεις και οι συγκινήσεις δεν σταμάτησαν εκεί.

Τι άλλο συνέβη;

Επέμεναν όλοι ότι τριάντα χρόνια πριν, ήμουν παρών στον γάμο του γερο-Λευτέρη με την Κικούγιου σύζυγό του. Μου ήταν αδύνατον να το πιστέψω. Κι όμως, μου έφεραν μια έγχρωμη φωτογραφία έξω από τα σκαλοπάτια του Καθεδρικού ναού των Αγίων Αναργύρων στη Ναϊρόμπι και πράγματι, εκεί ήταν όλοι τους. Οι νεόνυμφοι με τις πέντε κόρες και τον γιο τους και τον π. Σταύρο Σπανό, που τέλεσε το Μυστήριο, επισκεπτόμενος τον πατέρα του και τότε Ύπατο Αρμοστή της Κυπριακής Δημοκρατίας Λάκη Σπανό.

Και ήσαστε κι εσείς;

Ναι! Ήμουν ακόμη λαϊκός, σε νεαρή ηλικία και μάλιστα την ημέρα εκείνη του γάμου τους εκτελούσα χρέη ψάλτη. Αφού προς στιγμήν σκέφτηκα, μήπως ονειρευόμαστε; Όχι φυσικά. Όλοι μας είμαστε στα χέρια και στην πρόνοια του Μεγαλοδύναμου Θεού. Καταλαβαίνετε τι ακολούθησε… Όπως σας είπα και στην αρχή της συνομιλίας μας, οι Ελληνες σκαπανείς υπήρξαν πρωτοπόροι στον χώρο της αποδημίας τους. Και η Μομπάσα, επειδή βρίσκεται ακριβώς στον Ινδικό Ωκεανό, όσοι έφταναν εδώ ασχολούντο με τα πλοία. ήταν οι πρώτοι και οι καλύτεροι ναύτες και καπετάνιοι. Παλαιότερα έχω ασχοληθεί με δύο τέτοιους Έλληνες και έχω γράψει γι’ αυτούς, μάλιστα τέλεσα και τις εξόδιες Ακολουθίες τους.

Ο γερο-Λευτέρης, λοιπόν, μου αποκάλυψε ότι είναι ο πρώτος που κατασκεύασε τοπικά το πρώτο πλοίο! Είναι μια ζωντανή απόδειξη της ιστορικής μας συνέχειας αυτός ο άνθρωπος, αφού κατόρθωσε με ιδιαίτερη ιδιοφυΐα να αποδείξει ότι οι Ελληνες της διασποράς μπορούν να μεγαλουργήσουν υπό οιεσδήποτε συνθήκες, να δημιουργήσουν νέους ορίζοντες, να ανοίξουν νέους δρόμους για την ευημερία και την πρόοδο των λαών που φιλοξενούνται, μεταφέροντας έτσι το μήνυμα της αξιοπρέπειας, της τιμής και της ευγένειας των προγόνων μας για ειρήνη και συνύπαρξη.

Όσο και αν είναι πικρός και ανηφορικός ο δρόμος της ξενιτιάς, ο Έλληνας οδοιπόρος φλέγεται πάντα από την ακαταμάχητη και άσβεστη φλόγα, το πάθος αυτό που μας χαρακτηρίζει όλους, της ευγενούς άμιλλας και τον πόθο να μοιραζόμαστε, με μεγαλείο ψυχής, τις χαρές και τις λύπες μας, τις επιτυχίες και τους κλονισμούς της καρδιάς μας, όπου κι αν βρισκόμαστε, ατενίζοντας πάντα την Ιθάκη των ονείρων και των προσδοκιών μας, που δεν είναι άλλη από την Μάνα μας Ελλάδα.

Η ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΚΟΡΗ ΤΟΥ ΕΚΠΡΟΣΩΠΕΙ ΕΠΑΞΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΤΙΜΑ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ

Σεβασμιώτατε, θα θέλατε να μας καταθέσετε κάτι ως επίλογο της συγκλονιστικής αυτής εμπειρίας σας;

Παλαιότερα, σε μια από τις επισκέψεις μου στην τότε Σοβιετική Ένωση, όταν ακόμα ήμουν φοιτητής, επισκέφθηκα την Οδησσό και ζήτησα να με πάρουν στο Ελληνικό Κοιμητήριο. Ήξερα ότι ο κάθε τάφος είχε την ιστορία του Έλληνα που ήταν θαμμένος. Κι έτσι μπόρεσα κι έγραψα έναν αριθμό επιστημονικών μελετών αλλά και δημοσιογραφικού περιεχομένου. Εκεί λοιπόν που με ξεναγούσε η σοβιετική μυστική αστυνομία, μπαίνει ξαφνικά μια γυναίκα συγκλονισμένη και με δάκρυα στα μάτια της μου φωνάζει: «Είμαι κι εγώ Ελληνίδα»! Και μέσα σε δευτερόλεπτα εξαφανίστηκε κι ούτε την ξαναείδα! Δεν ήταν όμως αυτή η μοναδική Ελληνίδα που ήταν υπερήφανη για την ιστορική καταγωγή της, που τιμά όλο το Γένος των Ελλήνων. Μια τέτοια Ελληνίδα είναι και η κόρη του ξεχασμένου Έλληνα της Μομπάσας. Εκλεγμένη βουλευτής, που εκπροσωπεί επάξια όλες τις γυναίκες της Κένυας, υπερήφανη, δυναμική και ακαταμάχητη σαν Ελληνίδα της διασποράς. Μεταφέρει αυτούσιο το ελληνικής έμπνευσης μήνυμα της συνύπαρξης των λαών και των πολιτισμών, μια μεγαλοϊδεάτισσα που τιμά τον απανταχού Ελληνισμό και την καταγωγή της.

Γιάννης Ζάννης

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”