Την Κυριακήν, 20ην Φεβρουαρίου/5ην Μαρτίου 2023, γιορτάστηκε στο Πατριαρχείο η Κυριακή της Ορθοδοξίας, στον Πανίερον Ναόν της Αναστάσεως.
Την Κυριακή αυτή, Α΄ των Νηστειών της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, η Εκκλησία όλη αναμιμνήσκεται και εορτάζει την αναστήλωση των αγίων εικόνων, την επαναφοράν αυτών στην Εκκλησίαν υπό της αυτοκρατείρας Θεοδώρας και του υιού αυτής Μιχαήλ μετά την καταδίωξη και την φθορά, την οποία υπέστησαν υπό των ασεβών εικονομάχων αυτοκρατόρων Λέοντος του Ισαύρου και του συζύγου της Αγίας Θεοδώρας Θεοφίλου.
Η αναστήλωσις αύτη των εικόνων στην Εκκλησία θεωρείται ως νίκη της Ορθοδοξίας ήτοι ως νίκη της αληθείας, διότι αι εικόνες εικονίζουν την επί της γης ένσαρκον παρουσίαν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Αποφάσει της αυτοκρατείρας Αγίας Θεοδώρας από του έτους 842 μ.Χ. και εξής, αι εικόνες καθιερώθησαν και πάλιν εις την Εκκλησίαν όχι διά να λατρεύωνται αύται, ως οι εικονοκλάσται ισχυρίζοντο, αλλά διά να αποδίδηται δι’ αυτών λατρεία εις την Αγίαν Τριάδα και τιμή εις την Θεοτόκον και τους Αγίους.
Προς τιμήν των Αγίων εικόνων του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, της Θεοτόκου και των Αγίων ετελέσθη αφ’ εσπέρας Μέγας Εσπερινός μετά θυμιάματος και αρτοκλασίας εις το Καθολικόν του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως, προεξάρχοντος του Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ.κ. Θεοφίλου.
Το πρωί της γιορτής, τελέσθηκε πανηγυρική θεία Λειτουργία στο Καθολικό του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως. Της θείας Λειτουργίας προεξήρξε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ.κ. Θεόφιλος, ενώ συλλειτούργησαν μαζί του ο Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος, οι Αρχιεπίσκοποι Γεράσων κ. Θεοφάνους, Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος, Σεβαστείας κ. Θεοδόσιος, Λύδδης κ. Δημήτριος, Καττάρων κ. Μακάριος και Μαδάβων κ. Αριστόβουλος.
Επίσης, συλλειτουργοί του ήταν Αγιοταφίτες Ιερομόναχοι, εκ των οποίωνπρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, ο Αρχιμανδρίτης π. Δομετιανός της Εκκλησίας της Ρωσσίας και ο Αρχιμανδρίτης π. Ιωάννης της Εκκλησίας της Ρουμανίας, ο Αρχιδιακόνος π. Μάρκος και άλλοι Ιεροδιακόνοι.
Έψαλαν ο γραμματέας της Αγίας και Ιεράς Συνόδου Ιεροδιάκονος π. Συμεών και ο κ. Βασίλειος Γκοτσόπουλος μετά των μαθητών της Πατριαρχικής Σχολής Σιών και προσευχομένων προσκυνητών και εντοπίων Ιεροσολυμιτών, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα.
Μετά τη θεία Λειτουργία ακολούθησε Ιερά Λιτανεία των Αγίων εικόνων τρις πέριξ του Αγίου Τάφου και ανά τα Προσκυνήματα, ανεγνώσθη προ του Αγίου Τάφου το Ευαγγέλιο και το Συνοδικό της Ορθοδοξίας, εν ω το ανάθεμα των αρνουμένων τας αγίας εικόνας και όλων των αιρετικών και οι μακαρισμοί των ασπαζομένων αυτάς. Ακολούθησε η άνοδος στον Πατριαρχείον.
Ενταύθα ο Μακαριώτατος προσεφώνησε διά της κάτωθι προσφωνήσεως Αυτού:
«Ο τη ανάρχω, και θεία, φύσει αόρατος, βροτός ωράθη Κόρη, εξ αγνών σου αιμάτων, δι’ άκραν ευσπλαγχνίαν, ου της σαρκός, γεγραφότες την μίμησιν, τιμητικώς προσκυνούμεν πάντες πιστοί, ευσεβώς και μεγαλύνομεν».
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς χριστιανοί και προσκυνηταί,
Ημέρα χαρμόσυνος και ευφροσύνης ανάπλεως πεφανέρωται σήμερον. Η εορτή της Ορθοδοξίας, καθ’ ην ανάμνησιν ποιείται η αγία ημών Εκκλησία, της αναστηλώσεως των αγίων και σεπτών εικόνων, γενομένης παρά των αειμνήστων αυτοκρατόρων Κωνσταντινουπόλεως, Μιχαήλ και της μητρός αυτής Θεοδώρας, επί της Πατριαρχίας του αγίου και ομολογητού Μεθοδίου.
Η σημερινή εορτή της αναστηλώσεως των Αγίων Εικόνων, την οποίαν ευχαριστιακώς και μετά παρρησίας εωρτάσαμεν εν τω Πανιέρω Ναώ της Αναστάσεως δεν αφορά μόνον εις τον θρίαμβον της Ορθοδοξίας, αλλά κυρίως και πρωτίστως εις την ομολογίαν της πίστεως εις το άρρητον μυστήριον, τόσον της ενσαρκώσεως του Θεού Λόγου, εκ των αγνών αιμάτων της Θεοτόκου Μαρίας, όσον και εις την εξεικόνισιν των προσώπων του Ιησού Χριστού και της Παναγίας.
Διό και ο Άγιος Αναστάσιος ο Σιναΐτης λέγει: «Πως … πιστευθήσεται εκ της αγίας Παρθένου ανειληφέναι [τον Χριστόν] την σάρκα ει μη επ ίσης ημίν εξεικονίζοιτο»;
Ο δε Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ανταποκρινόμενος εις τους καταμεμφομένους, τουτέστιν τους επικριτάς της προσκυνήσεως «της εικόνος του Σωτήρος και της Δεσποίνης ημών, επικαλείται τον λόγον του εγκρίτου Πατρός της Εκκλησίας Βασιλείου του Μεγάλου: «η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει». «Επεί δε ο Θεός» προσθέτει ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, «διά σπλάγχνα ελέους Αυτού κατ’ αλήθειαν γέγονεν άνθρωπος διά την ημετέραν σωτηρίαν ουχ ως εν τω Αβραάμ ώφθη εν είδει ανθρώπου, ουχ ως τοις προφήταις, αλλά κατ’ ουσίαν αληθώς γέγονεν άνθρωπος διέτριψέ τε επί της γης ‘και τοις ανθρώποις συνανεστράφη’», (Βαρούχ 3,37).
Η αναστήλωσις των Αγίων εικόνων το έτος 842 μ.Χ. από την ευσεβεστάτην αυτοκράτειραν Θεοδώραν και τον Πατριάρχην Μεθόδιον τον Ομολογητήν ενέχει μεγάλην σημασίαν διά την του Χριστού Εκκλησίαν, την διαφυλάσσουσαν ακεραίαν και ακαινοτόμητον την σώζουσαν αλήθειαν της Ορθοδόξου ημών πίστεως.
Με άλλα λόγια, το ιστορικόν τούτο γεγονός της αναστηλώσεως και προσκυνήσεως των Αγίων εικόνων είναι εκείνο το οποίον επεσφράγισε την νίκην της Ορθοδόξου πίστεως εναντίον των αοράτων ή καλλίτερον ειπείν των ορατών πλέον και ποικιλονύμων πολεμίων αυτής. Διό και καλούμεθα να παραμείνωμεν σταθεροί και αμετάθετοι εις την Αποστολικήν Παράδοσιν και την πίστιν των Αγίων Πατέρων ημών, ακούοντες εις το παράγγελμα του θείου Παύλου προς τον μαθητήν αυτού Τιμόθεον: «αγωνίζου τον καλόν αγώνα της πίστεως· επιλαβού της αιωνίου ζωής, εις ην και εκλήθης και ωμολόγησας την καλήν ομολογίαν ενώπιον πολλών μαρτύρων», (Α΄ Τιμοθ. 6,12). Αμήν. Έτη πολλά και ευλογημένον το στάδιον της Αγίας νηστείας».
