Η Κυριακή, 24 Μαρτίου 2024, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εόρτασε την πρώτη Κυριακή των Νηστειών και την Κυριακή της Ορθοδοξίας, συγκεκριμένα τη μνήμη της αναστήλωσης των αγίων εικόνων μετά τον υπερεκατονταετή διωγμό εναντίον τους.
Το σωτήριο γεγονός εορτάστηκε στον Πανίερο Ναό της Αναστάσεως με Μεγάλο Εσπερινό, ο οποίος καλείται «παρρησία» και περιλαμβάνει υποδοχή και προσκύνηση στην Αγία Αποκαθήλωση, προσκύνηση στον Πανάγιο Τάφο και τον Φρικτό Γολγοθά, κρούση σημάντρων, θυμίαμα ανά τα προσκυνήματα, Μεγάλη Είσοδο και Αρτοκλασία, προεξάρχοντος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, συνιερουργούντων Ιερομονάχων και διακόνων, και συμπροσευχομένων πιστών μελών της Εκκλησίας των Ιεροσολύμων και ολίγων προσκυνητών.
Εορτάστηκε η Α’ Κυριακή των Νηστειών με θεία Λειτουργία στο Καθολικό του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως, προεξάρχοντος του Μακαριωτάτου, συλλειτουργούντων του Μητροπολίτη Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, των Αρχιεπισκόπων Γεράσων κ. Θεοφάνους, Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου και Λύδδης κ. Δημητρίου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, ων πρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, του αντιπροσώπου της Εκκλησίας της Ρωσίας Αρχιμανδρίτη π. Βασιανού και του αντιπροσώπου της Εκκλησίας της Ρουμανίας Αρχιμανδρίτου π. Θεοφίλου, του Αρχιδιακόνου π. Μάρκου και των Ιεροδιακόνων π. Ευλογίου, π. Δοσιθέου και άλλων, ψάλλοντος του Ιεροδιακόνου π. Συμεών και του Πρωτοψάλτου κ. Ευσταθίου Τσούμανη, τη τιμητική παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος εις τα Ιεροσόλυμα κ. Δημητρίου Αγγελοσοπούλου και του Πρέσβεως της Γεωργίας κ. Zaza Kandelaki.
Μετά την θεία Λειτουργία έλαβε χώρα λιτανεία τρις πέριξ του Παναγίου Τάφου και ανά τα προσκυνήματα.
Με τη λήξη της λιτανείας αναγνώστηκε προ του Αγίου Τάφου το Συνοδικό της Ορθοδοξίας υπέρ μακαρίας μνήμης του Πατριάρχου Μεθοδίου, της αυτοκράτειρας Θεοδώρας και του υιού της Μιχαήλ και όλων των Πατριαρχών και Αρχιερέων και αυτοκρατόρων, προασπιστών των αγίων και σεβασμίων εικόνων.
Με την Απόλυση της θείας Λειτουργίας έγινε η άνοδος στο Πατριαρχείο, όπου ο Πατριάρχης εκφώνησε λόγο:
«Ο απερίγραπτος λόγος του Πατρός εκ σου Θεοτόκε περιεγράφη σαρκούμενος και την ρυπωθείσαν εικόνα εις το αρχαίον αναμορφώσας, τω θείω κάλλει συγκατέμιξεν. Αλλ’ ομολογούντες την σωτηρίαν έργω και λόγω ταύτην ανιστορούμεν», λέγει ο υμνωδός.
Σήμερον, Κυριακήν πρώτην των Νηστειών, η Αγία του Χριστού Εκκλησία εορτάζει την ανάμνησιν της αναστηλώσεως των Αγίων και σεπτών εικόνων, γενομένης παρά των αειμνήστων αυτοκρατόρων Κωνσταντινουπόλεως Μιχαήλ και της μητρός αυτού Θεοδώρας, επί της Πατριαρχίας του Αγίου και ομολογητού Μεθοδίου.
Εκατόν έτη και πλέον κατετάραξε την Εκκλησίαν του Χριστού ο κατά της χρήσεως και προσκυνήσεως των εικόνων διωγμός υπό των κακοδόξων αυτοκρατόρων Λέοντος του Ισαύρου και Θεοφίλου, συζύγου της ευσεβούς αυτοκρατείρας Θεοδώρας.
Η τιμητική προσκύνησις των Ιερών εικόνων του Χριστού, της Θεοτόκου, των Αγγέλων και των Αγίων αποτελεί δόγμα της Ορθοδόξου πίστεως και θεολογίας, διατυπωθέν υπό της Ζ’ Οικουμενικής Συνόδου εν Νικαία της Βιθυνίας το 787. Το δόγμα τούτο απορρέει εκ του θεμελιώδους δόγματος της ενανθρωπήσεως του δευτέρου προσώπου της Αγίας Τριάδος. Η εικών του Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού είναι μαρτυρία αδιάψευστος της αληθούς ενσαρκώσεως του Λόγου του Θεού.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο κατ’ εξοχήν θεολόγος της εικόνος του Χριστού λέγει επικαλούμενος και τον Μέγαν Βασίλειον: «Εξ αρχής ο Θεός τον άνθρωπον κατ’ εικόνα εποίησεν. Τίνος ούν ένεκεν αλλήλους προσκυνούμεν, ει μη ως κατ’ εικόνα Θεού πεποιημένους; Ως γαρ φησίν ο Θεοφόρος Βασίλειος, «η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει». Πρωτότυπον δε εστι το εικονιζόμενον, εξ ου το παράγωγον γίνεται. Και πάλιν ο Ιερός Πατήρ Ιωάννης Δαμασκηνός διερωτάται λέγων: «Του αοράτου και ασωμάτου και απεριγράπτου και ασχηματίστου Θεού τις δύναται ποιήσασθαι μίμημα; Παραφροσύνης τοίνυν άκρας και ασεβείας το σχηματίζειν το θείον… Επεί δε ο Θεός διά σπλάγχνα ελέους Αυτού κατά αλήθειαν γέγονεν άνθρωπος διά την ημετέραν σωτηρίαν… αλλά και κατ’ ουσίαν γέγονεν άνθρωπος διέτριψέ τε επί της γης «και τοις ανθρώποις συνανεστράφη» (Βαρούχ 3,38), εθαυματούργησεν, έπαθεν, εσταυρώθη, ανέστη, ανελήφθη… και ωράθη υπό των ανθρώπων, εγράφη, (δηλαδη εξεικονίσθη) μεν εις υπόμνησιν ημών και διδαχήν».
Το γεγονός τούτο της αναστηλώσεως των εικόνων, το οποίον πανηγυρικώς και μετά παρρησίας εωρτάσαμεν σήμερον εν τω Πανιέρω Ναώ της Αναστάσεως ανεγνωρίσθη ως θρίαμβος της Ορθοδοξίας επί της κακοδοξίας. Διό και ημείς ακούσωμεν του υμνωδού ανυμνούντος και λέγοντος: «Εόρταζε, πανηγύριζε, ο Χριστόνυμος λαός Κυρίου, βλέπων την Εκκλησίαν και πάλιν διαλάμπουσαν το κάλλος της θείας μορφής, ην Θεός ων εφόρεσεν, ως άνθρωπος διά το σώσαι ημάς».
Ευχηθώμεν, όπως το κάλλος της θείας μορφής διαλάμψη τας καρδίας και διανοίας των κρατούντων της γης. Αμήν Έτη πολλά και ειρηνικά».
