Την Δευτέρα, 2 Αυγούστου 2021, εορτάστηκε στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η μνήμη του αγίου ενδόξου προφήτου Ηλιού του Θεσβίτου, στην επ’ ονόματι αυτού Ιερά Μονή, την κειμένη στην περιοχή μεταξύ της νοτίου Ιερουσαλήμ και της Βηθλεέμ.
Της θείας Λειτουργίας προεξήρξε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος, συλλειτουργούντων του Μητροπολίτου Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου, των Αρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου και Πέλλης κ. Φιλουμένου και του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Ελενουπόλεως κ. Ιωακείμ, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, ως του Τελετάρχου Αρχιμανδρίτου Βαρθολομαίου, του Αρχιμανδρίτου π. Μακαρίου, του Αρχιμανδρίτου π. Ισιδώρου, του Αρχιδιακόνου Μάρκου και του Ιεροδιακόνου Ευλογίου, Αραβοφώνων Πρεσβυτέρων και των εφημερίων του Ναού του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου π. Χαραλάμπους Μπαντούρ και π. Χάδερ Μπαράμκη, ψάλλοντος δεξιά του Αρχιμανδρίτου Ευσεβίου μετά του Ιεροδιακόνου Συμεών μετά του και αριστερά της χορωδίας του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου υπό τον κ. Ριμόν Κάμαρ, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα τη συμμετοχή πιστών.
Στο Κοινωνικό της θείας Λειτουργίας ο Μακαριώτατος κήρυξε τον θείο λόγο με το παρακάτω κήρυγμα:
” Ου συσσεισμώ αλλ’ εν αύρα, λεπτή τεθέασαι, Θεού την παρουσίαν, Ηλιού θεομάκαρ, φωτίζουσάν σε πάλαι, άρματι δε, εποχούμενος τέθριππος, τον ουρανόν διιππεύεις ξενοπρεπώς, θαυμαζόμενος ”
Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί,
Ο ένσαρκος άγγελος των προφητών η κρηπίς, Ηλίας ο Θεσβίτης συνήθροισε πάντας ημάς σήμερον εν τω πανσέπτω Ναώ αυτού, ίνα εορτάσωμεν την ιεράν αυτού μνήμην και ψαλμικώς ασωμεν τω τούτον δοξάσαντι Χριστώ τω Θεώ ημών.
Ο Θεηγόρος Ηλίας όντως εδοξάσθη υπό του Θεού Πατρός γενόμενος χωρητικόν δοχείον του θείου Πνεύματος, του παρασχόντος αυτώ το προφητικόν χάρισμα αφ’ ενός και την θαυματουργικήν δύναμιν αφ’ ετέρου, «εθαυμάστωσε Κύριος τον όσιον αυτού», λέγει ο ψαλμωδός (Ψαλμ. 4.4).
Ορθώς ο Θεσβίτης Ηλίας εχαρακτηρίσθη «υψιπέτης Προφήτης και των Προφητών εξαίρετον εγκαλλώπισμα». Ούτος, ως άλλος Μωϋσής εγένετο θεόπτης και ως άλλος Παύλος «ήκουσεν άρρητα ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι» (Β΄ Κορ. 12, 4). Ιδού τι λέγει και ο υμνωδός αυτού: «Αποδεδειγμένος θεόπτης, ο Θεσβίτης συν Μωσή καθορά, α οφθαλμός ουκ είδε, και ούς ουκ ήκουσε, και ανθρώπων των γηγενών, καρδία ου λελόγισται, σεσαρκωμένον Κύριον, εν τω Θαβώρ τον παντοκράτορα».
Ο άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, αναφερόμενος εις την δύναμιν και την ενέργειαν της προσευχής του δικαίου ανθρώπου, επικαλείται απτόν παράδειγμα τον ζηλωτήν Ηλίαν λέγων: «πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργουμένη. ‘Ηλίας άνθρωπος ην ομοιοπαθής ημίν, και προσευχή προσηύξατο του μη βρέξαι, και ουκ έβρεξεν επί της γης ενιαυτούς τρεις και μήνας εξ· και πάλιν προσηύξατο, και ο ουρανός υετόν έδωκε και η γη εβλάστησε τον καρπόν αυτής», (Ιάκ. 5, 16-17).
Διά της ενεργείας της προσευχής της καθαράς καρδίας και «των αθώων αυτού χειρών» (Πρβλ. Ψαλμ. 23,4), ο Θεσβίτης Ηλίας ουχί μόνον «τον ουρανόν λόγω εδέσμευσεν», αλλά και τους ιερείς της αισχύνης, τους ψευδοπροφήτας, δηλονότι του Βάαλ κατήσχυνε, (Πρβλ. Γ’ Βασιλ. 18,22), της χήρας γυναικός εν Σαρεπτά της Σιδωνίας τον υιόν λόγω ανέστησεν (Πρβλ. Γ’ Βασιλ. 17) και εν πυρίνω άρματι ανήλθεν εις τους ουρανούς και τη μηλωτή αυτού Ελισαίω διπλήν την χάριν εχαρίσατο, (Πρβλ. Δ’ Βασιλ. 2,1).
Εις το βιβλίον «Σοφία Σειράχ» γέγραπται: «Και ανέστη Ηλίας Προφήτης ως πυρ και ο λόγος αυτού ως λαμπάς εκαίετο… ως εδοξάσθης Ηλία εν τοις θαυμασίοις σου και τις όμοιός σοι καυχάσθαι;» (Σοφία Σειράχ 48, 1-4). Εν τω σημείω τούτω διερωτάται ο Συντάκτης του βιβλίου τούτου: Πόσον εδοξάσθης, ω Ηλία, με τα θαυματουργικά σου έργα! Ποίος δύναται να καυχηθή ότι είναι όμοιος με σε; Το γεγονός τούτο αφορά εις την εμπειρίαν της θεωρίας ή μάλλον της θεοπτίας, της οποίας έτυχεν ο εν απελπισία και υποφώσκοντι εγωισμώ γενόμενος Ηλίας. «Και είπεν ‘Ηλιού· ζηλών εζήλωκα τω Κυρίω παντοκράτορι, ότι εγκατέλιπόν σε οι υιοί ‘Ισραήλ· τα θυσιαστήριά σου κατέσκαψαν και τους προφήτας σου απέκτειναν εν ρομφαία, και υπολέλειμμαι εγώ μονώτατος, και ζητούσι την ψυχήν μου λαβείν αυτήν. και είπεν· εξελεύση αύριον και στήση ενώπιον Κυρίου εν τω όρει· ιδού παρελεύσεται Κύριος, και ιδού πνεύμα μέγα κραταιόν διαλύον όρη και συντρίβον πέτρας ενώπιον Κυρίου, ουκ εν τω πνεύματι Κύριος· και μετά το πνεύμα συσσεισμός, ουκ εν τω συσσεισμώ Κύριος· και μετά τον συσσειμόν πυρ, ουκ εν τω πυρί Κύριος· και μετά το πυρ φωνή αύρας λεπτής, κακεί Κύριος».
Τόσον η θύελλα, ο συσσεισμός και το πυρ της θεοπτίας του Ηλιού, όσον και οι κεραυνοί και αι αστραπαί της θεοπτίας του Μωϋσέως αφορούν εις το άστεκτον= [το αφόρητον] της θείας φύσεως. Το δε τέταρτον σημείον: «φωνή αύρας λεπτής», το οποίον προσδίδει αποκλειστικότητα εις την θεοπτίαν του Ηλιού και διαφοροποιεί αυτήν εντελώς από την θεοπτίαν του Μωϋσέως καταδεικνύει σαφώς και εναργώς περί της «υπερεχούσης πάντα νούν ειρήνης», (Φιλιπ. 4,7), αγάπης και μακροθυμίας του Θεού.
Με άλλα λόγια, «η αύρα» κατά τον Πατέρα Ιωήλ Γιαννακόπουλον «αποτελεί το σύμβολον της αγάπης του Θεού. Ο τρόπος αυτός της εμφανίσεως του Θεού διδάσκει τον Προφήτην Ηλίαν, ο οποίος ευρίσκετο εις απόγνωσιν και αποθάρρυνσιν, ένεκα του θριάμβου του κακού, ότι έπρεπε να σκέπτεται την αγάπην και μακροθυμίαν του Θεού, ο Οποίος «δεν θέλει τον θάνατον του αμαρτωλού, μέχρις ότου μετανοήση»: «ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν», (Ματθ. 9,13), λέγει Κύριος. Κατά δε τον θείον Παύλον: «ο Θεός πάντας ανθρώπους θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», (Α΄ Τιμ. 2,4).
Ερμηνεύων ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας αλληγορικώς την επί του όρους Χωρήβ θεοπτίαν του Ηλιού λέγει: « Πας κατά τον μέγαν Ηλίαν ζητών αληθώς τον Θεόν, ου μόνον εν τω Χωρήβ γενήσεται νεάζων και ακμάζων εν τοις πόνοις των αρετών, αλλά και εν τω σπηλαίω τω εν Χωρήβ· λέγω δη τη κρυφιότητι της γνώσεως, τη ούση εν τη έξει των αρετών» (Ρ.G. Migne 77, 12, 60) [Kαι απλούστερον, πας ο ζητών αληθώς τον Θεόν, όπως ο μέγας Προφήτης Ηλίας, όχι μόνον θα πράττη ως νέος και θα ευδοκιμή εις τους αγώνας των αρετών ευρισκόμενος εν τω Χωρήβ, αλλά και εν τω σπηλαίω τω εν Χωρήβ, εις την μυστικήν δηλονότι γνώσιν την υπάρχουσαν εν τη έξει [εις την εξοικείωσιν των αρετών].
Με άλλα λόγια, ο άγιος Κύριλλος θεωρών τον Προφήτην Ηλίαν πρότυπον της αληθούς πνευματικής εργασίας και αναζητήσεως του Θεού, δηλονότι της μυστικής θείας γνώσεως βεβαιοί ότι κάθε πιστός, αγωνιζόμενος πρακτικώς κατά μίμησιν αυτού, του Ηλιού, θα αξιωθή ουχί μόνον της αποκτήσεως των αρετών, αλλά και αυτής της θεοπτίας, τουτέστιν της θεωρίας της δόξης του Θεού, την οποίαν επιφυλάσσει η έξις [η καλλιέργεια] των αρετών.
Αξιοσημείωτον επίσης είναι το γεγονός, αγαπητοί μου αδελφοί, ότι ο Θεός επιλέγει φυσικά φαινόμενα ως «Πνεύμα κραταιόν», δηλαδή την θύελλα, τον συσσεισμόν και το πυρ διά να φανερώση όχι μόνον εις τους προφήτας και δικαίους αυτού, αλλά και εις τους αρνουμένους αυτόν, ότι Αυτός είναι ο εκ του μηδενός Δημιουργός του σύμπαντος κόσμου, δηλονότι της ορατής και αοράτου κτίσεως. Διό και ο θείος Παύλος, αναφερόμενος εις την πτώσιν του ανθρώπου και συνεπώς της κτίσεως λέγει: «Τη γαρ ματαιότητι η κτίσις υπετάγη ουχ εκούσα, αλλά διά τον υποτάξαντα [Θεόν] επ’ ελπίδι», (Ρωμ. 8,20).
Ημείς δε οι τιμώντες την ιεράν αυτού μνήμην, δεηθώμεν της μεσιτείας αυτού προς τον Θεόν Πατέρα και μετά του υμνωδού είπωμεν: «Την πολλήν των ανθρώπων ανομίαν, Θεού δε την άμετρον φιλανθρωπίαν θεασάμενος Ηλίας εταράττετο θυμούμενος και λόγους ασπλαγχνίας προς τον εύσπλαχνον εκίνησεν. Οργίσθητι βοήσας επί τους αθετήσαντάς σε Κριτά δικαιότατε. Αλλά τα σπλάγχνα του αγαθού ουδόλως παρεκίνησε προς το τιμωρήσασθαι τους αυτόν αθετήσαντας αεί γαρ. Την μετάνοιαν πάντων αναμένει, ο μόνος φιλάνθρωπος», Ω πρέπει πάσα δόξα τιμή και προσκύνησις εις τους αιώνας, Αμήν.
Έτη πολλά” .
Μετά την θεία Λειτουργία ο καλώς επιμελούμενος των της Μονής Επιστάτης μοναχός Αχίλλιος παρέθεσε δεξίωση σε όλους και τράπεζα στην Πατριαρχική Συνοδεία και στα μέλη της Κοινότητας του Αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου.
