Την Κυριακή, 21 Ιανουαρίου, (εορτή του Αγίου Ευγενίου του Τραπεζουντίου), υπό σφοδρή χιονόπτωση, ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε τον Θείο Λόγο στον πανηγυρίζοντα, λόγω των ιερών λειψάνων που κατέχει, Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Ναούσης.
Διαβάστε εδώ την ομιλία του Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονα:
Ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός».
Μία ασύλληπτη διακήρυξη για την εποχή του κάνει στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, ο πρωτοκορυφαίος απόστολος Παύλος. Την πιο, θα έλεγα, προοδευτική διακήρυξη για την ισότητα των ανθρώπων σε μία εποχή, στην οποία οι κοινωνικές τάξεις και οι φυλετικές διαφορές είχαν καθοριστικό ρόλο στις σχέσεις των ανθρώπων και στην εκτίμησή τους για τους άλλους. Η ιδέα της ισότητος ήταν σχεδόν άγνωστη και φυσικά ακατανόητη για όσους θεωρούσαν τον εαυτό τους ανώτερο από τους άλλους χάρη στην καταγωγή τους ή την κοινωνική θέση τους.
Δεν περιοριζόταν όμως μόνο σε αυτό, αλλά φρόντιζαν με κάθε τρόπο να δείχνουν πόσο υποτιμούσαν αυτούς που θεωρούσαν κατωτέρους τους. Και μόνο ο χαρακτηρισμός βάρβαρος ή Σκύθης ή δούλος υποδηλώνει την περιφρόνηση που αισθανόταν όσοι είχαν γεννηθεί Έλληνες και ελεύθεροι. Ανάλογη περιφρόνηση έδειχναν και οι Ιουδαίοι που θεωρούσαν τους εαυτούς τους περιούσιο λαό του Θεού και απέρριπταν τους Έλληνες ως ειδωλολάτρες και απερίτμητους.
Πως όμως ο απόστολος Παύλος τολμά να καταρρίψει με μια φράση τα παγιωμένα κοινωνικά στερεότυπα και να αναφερθεί στην ισότητα των ανθρώπων;
Ο απόστολος δεν αναφέρεται σε μία ισότητα χωρίς προϋποθέσεις, σε μία ισότητα στην οποία μερικοί παραχωρούν κάποια δικαιώματα σε όσους τα στερούνται, ενώ άλλοι παραιτούνται από ορισμένα προνόμιά τους, ώστε να επέλθει μία προσέγγιση μεταξύ τους.
Ο απόστολος δεν εννοεί ούτε εισάγει μία τέτοια ισότητα. Αντίθετα, διακηρύσσει την ισότητα η οποία στηρίζεται και προσδιορίζεται από τη σχέση των ανθρώπων με τον Χριστό, μία ισότητα η οποία έχει ως κεντρική ιδέα την τελευταία του φράση: «τα πάντα και εν πάσι Χριστός».
Η ισότητα, δηλαδή, μας λέει, θα γίνει πραγματικότητα στη ζωή και την κοινωνία των ανθρώπων, όταν ο Χριστός θα είναι το κέντρο της ζωής τους και θα είναι παρών ανάμεσά τους.
Ο απόστολος Παύλος δεν αναφέρεται μόνο στην κατάσταση που θα πρέπει να υφίσταται προκειμένου να γίνει πραγματικότητα η ισότητα των ανθρώπων· περιγράφει και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να φθάσουμε σε αυτήν. Τι μας λέγει; «απεκδυσάμενοι τον παλαιόν άνθρωπον … ενδύσασθε τον νέον τον ανακαινούμενον εις επίγνωσιν κατ᾽εικόνα του κτίσαντος αυτόν».
Ένας τρόπος υπάρχει για να επικρατήσει ο Χριστός στη ζωή μας και να φθάσουμε έτσι στην ισότητα. Και αυτός έχει τρία στάδια. Το πρώτο είναι να απεκδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο. Να αφήσουμε πίσω μας και να απαρνηθούμε τον κακό εαυτό μας, τον εγωιστή, τον υπερήφανο, τον ράθυμο, τον φιλόδοξο, τον περίεργο, τον ψεύτη, τον γεμάτο από αμαρτία και κακία. Να αγωνισθούμε για να απαλλαγούμε από όλα αυτά που δεν μας αφήνουν να δούμε τον άλλο άνθρωπο σαν αδελφό μας, που δεν μας επιτρέπουν να τον αγκαλιάσουμε με αγάπη, να αισθανθούμε το πρόβλημά του και τον πόνο του σαν δικό μας πρόβλημα.
Το δεύτερο στάδιο είναι να αντικαταστήσουμε όλες τις αδυναμίες και τις κακίες μας, αλλά και τις αμαρτωλές σκέψεις και επιθυμίες μας, με αγαθούς λογισμούς, με καλές πράξεις, με αρετές, και να προσπαθήσουμε να ζούμε έχοντας τον Χριστό ενοικούντα και μένοντα στην ψυχή μας.
Και το τρίτο στάδιο είναι να μην κάνουμε αυτή την προσπάθεια μία φορά, όταν δηλαδή έχουμε ζήλο, και στη συνέχεια την εγκαταλείψουμε και επιστρέψουμε στον παλαιό και κακό εαυτό μας, αλλά να αγωνιζόμεθα και να προσπαθούμε διαρκώς, ώστε να προοδεύουμε πνευματικά, να εναρμονίζουμε περισσότερο τη ζωή μας με τη ζωή του Χριστού, και να ταυτιζόμεθα μαζί του, όπως ο απόστολος Παύλος, που έλεγε ότι δεν ζει εκείνος, αλλά ζει μέσα του ο Χριστός. Και όταν ο Χριστός είναι μέσα στην ψυχή κάθε ανθρώπου, τότε ο άνθρωπος είναι γνήσιο τέκνο του Θεού και ως τέτοιο είναι ίσος με όλους τους άλλους ανθρώπους, που τους θεωρεί και αυτούς τέκνα Θεού, γιατί τότε είναι πράγματι ο Χριστός «τα πάντα και εν πάσι».
Από την εποχή του αποστόλου Παύλου μέχρι τις ημέρες μας οι άνθρωποι δεν παύσαμε να επιδιώκουμε την ισότητα. Ακόμη και σήμερα το ακούμε να λέγεται τόσο έντονα και δυστυχώς με τρόπους, θα έλεγα, παράλογους και ανήθικους, για να φέρουμε δήθεν την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών. Και πολλές είναι οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί και οι προσπάθειες που έχουν γίνει. Όμως οι ανισότητες συνεχίζουν να υφίστανται, όχι γιατί δεν είναι επαρκείς οι πρωτοβουλίες και οι νόμοι, αλλά γιατί δεν έχουμε συνειδητοποιήσει όλοι ότι προϋπόθεση της ισότητας είναι να βάλουμε τον Χριστό στη ζωή μας, και όχι να βγάλουμε τον Χριστό, επειδή μας βολεύει να ζούμε παράνομα και ανήθικα και αντίθετα με το θέλημα του Κυρίου. Είναι να ταυτισθούμε με τον Χριστό, ακολουθώντας τον λόγο και το θέλημά του, όπως έκανε και ο απόστολος Παύλος, όπως έκανε και ο άγιος Ευγένιος Τραπεζούντος, του οποίου τη μνήμη εορτάζουμε σήμερα και τιμούμε ιδιαιτέρως στον ναό σας. Διότι ο Θεός μας έπλασε ίσους, η δική του παρουσία καθιστά την ισότητα πραγματικότητα στη ζωή μας, και χωρίς αυτόν καμία ισότητα δεν μπορεί να υπάρξει.
Ας το συνειδητοποιήσουμε αυτό και ας προσπαθήσουμε να επιτύχουμε την ισότητα ακολουθώντας την προτροπή και το παράδειγμα του αγίου ενδόξου αποστόλου Παύλου, που ταυτίσθηκε με τη ζωή του Χριστού, όπως ταυτίσθηκε και η ζωή των αγίων. Όλα τα άλλα είναι προιόντα της αμαρτίας. Είναι λόγω των αμαρτιών μας. Θέλουμε να καλυφθούμε και βάζουμε μπροστά την ισότητα. Γι᾽ αυτό «στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου».
