Την Δευτέρα, 27 Σεπτεμβρίου 2021, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εόρτασε την εορτή της παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.
Κατά την εορτή αυτή, η Εκκλησία αναμιμνήσκεται ότι μετά την τέλεση των Εγκαινίων του Πανιέρου Ναού της Αναστάσεως, ο λαός ζήτησε να δει και προσκυνήσει τον ευρεθέντα Τίμιο Σταυρό του Χριστού και για αυτό ο Επίσκοπος Ιεροσολύμων Μακάριος και η Αγία Ελένη ύψωσαν τον Σταυρό για να τον δουν όλοι.
Τότε όλοι αναφώνησαν το “Κύριε ελέησον, “Κύριε ελέησον”, πολλάκις. Έκτοτε η πράξη αύτη καθιερώθηκε να εορτάζεται ιδιαιτέρως την επόμενη ημέρα, δηλαδή στις 14 Σεπτεμβρίου.
Εις μνήμη του αυτού του γεγονότος τέλεστηκε το απόγευμα στο Καθολικό του Ναού της Αναστάσεως Μέγας Εσπερινός Παρρησίας μετά θυμιάματος και Αρτοκλασίας, προεξάρχοντος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, συλλειτουργόντων Αγιοταφιτών Πατέρων.
Την κυριώνυμο ημέρα της εορτής, τελέστηκε Θεία Λειτουργία στο Καθολικό, προεξάρχοντος του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, συλλειτουργούντων των Αρχιερέων Μητροπολίτη Καπιτωλιάδος κ. Ησυχίου και Αρχιεπισκόπων Κωνσταντίνης κ. Αριστάρχου, Θαβωρίου κ. Μεθοδίου, Σεβαστείας κ. Θεοδοσίου, Λύδδης κ. Δημητρίου, Πέλλης κ. Φιλουμένου, του Μητροπολίτη Ελενουπόλεως κ. Ιωακείμ και του Μαδάβων κ. Αριστοβούλου, Αγιοταφιτών Ιερομονάχων, ων πρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, του Αρχιδιακόνου Μάρκου και του Ιεροδιακόνου π. Ευλογίου, ψάλλοντος του Ιεροδιακόνου π. Συμεών, μετέχοντος ικανού λαού, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα.
Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας άρχισε η λιτανεία από της Ωραίας Πύλης του Καθολικού, που διέρχεται διά μέσου του χώρου της Αγίας Αποκαθηλώσεως και φθάνει στο παρεκκλήσι της Αγίας Ελένης.
Εκεί οι διάκονοι θύμιασαν στο Ιερό Βήμα των Αρμενίων και διά των βαθμίδων του παρεκκλησίου της Αγίας Ελένης η λιτανεία κατήλθε στο προσκύνημα της Ευρέσεως, όπου ακολούθησε η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού στα τέσσερα σημεία από τον Πατριάρχη, σύμφωνα με το Τυπικό, παρισταμένων των οφφικιαλίων Αγιοταφιτών, των λοιπών που περίμεναν στον χώρο του προσκυνήματος της Αγίας Ελένης.
Από του σημείου της Ευρέσεως η λιτανεία ανήλθε και διήλθε διά του χώρου του Επτακαμάρου και περιεστράφη τρις πέριξ του Αγίου Τάφου.
Εντεύθεν η λιτανεία ανήλθε επί του Φρικτού Γολγοθά, όπου εψάλη τρις το «Σώσον Κύριε τον λαόν Σου» και αναπέμφθηκε δέηση και υψώθηκε ο Τίμιος Σταυρός πάλι στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, που τέθηκε στον βράχο του Φρικτού Γολγοθά και εψάλη το “Ο Υψωθείς εν τω Σταυρώ εκουσίως” και “Τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν Δέσποτα” και έλαβε χώρα η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού από τον Πατριάρχη, τους Αρχιερείς και τον Γενικό Πρόξενο της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα και ακολούθως από τους πιστούς, που έλαβαν άνθη βασιλικού προς αγιασμό και άρτο Ευχαριστίας αντί προζυμίου.
Από τον Φρικτό Γολγοθά η Πατριαρχική Συνοδεία κατήλθε στο Ιερό Βήμα του Καθολικού και εκεί ακολούθησε η άνοδος στα Πατριαρχεία.
Εκεί ο Πατριάρχης προσφώνησε τα εξής:
«Ὁ διά βρώσεως τοῦ ξύλου τῷ γένει προσγενόμενος θάνατος διά σταυροῦ κατήργηται σήμερον. Τῆς γάρ Προμήτορος ἡ παγγενής κατάρα διαλέλυται τῷ βλαστῷ τῆς ἁγνῆς Θεομήτορος ἥν πᾶσαι αἱ Δυνάμεις τῶν Οὐρανῶν μεγαλύνουσιν», ἀναφωνεῖ ὁ ἱερός Κοσμᾶς.
Ἐκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος κ. Εὐάγγελε Βλιώρα,
Σεβαστοί Ἅγιοι Πατέρες καί ἀδελφοί,
Εὐλαβεῖς Χριστιανοί.
Ἡ Χάρις καί ἡ δύναμις τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ ἠξίωσεν ἡμᾶς καί ἐφέτος, ἵνα ἑορτάσωμεν τήν Ὕψωσιν αὐτοῦ ἐν αὐτῷ τούτῳ τῷ τόπῳ τῆς εὑρέσεως αὐτοῦ καί βεβαίως ἐν τῷ φιρκτῷ Γολγοθᾶ, διά τῆς τελέσεως τῆς θείας Πατριαρχικῆς Λειτουργίας ἐν τῷ Πανιέρῳ Ναῷ τῆς Ἀναστάσεως.
Ἡ ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία τιμᾷ ἰδιαιτέρως τόν Τίμιον Σταυρόν, διότι κατά τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Δαμασκηνόν, «τρόπαιον γάρ Χριστοῦ ὁ σταυρός· ἅπαξ μέν παγείς, ἀεί δέ δαίμονας τρεπόμενος».
Μέ ἄλλα λόγια, ὁ Τίμιος Σταυρός ἀποτελεῖ τό σύμβολον τῆς δυνάμεως τῆς καταργήσεως τοῦ θανάτου τῆς φθορᾶς, «δι’ οὐδενός γάρ ἑτέρου ὁ θάνατος κατήργηται, ἡ τοῦ προπάτορος ἁμαρτία λέλυται, ὁ ᾅδης ἐσκύλευται… εἰ μή διά τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Διά σταυροῦ γάρ ταῦτα πάντα κατώρθωται», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Κατά δέ τόν θεῖον Παῦλον, ὁ Τίμιος Σταυρός εἶναι ἡ ἐνσάρκωσις τῆς αὐταπαρνήσεως καί τῆς ἄκρας ταπεινώσεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, Ὅς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων, οὐχ ἁρπαγμόν ἡγήσατο τό εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ’ ἑαυτόν ἐκένωσε μορφήν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος καί σχήματι εὑρεθείς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν Ἑαυτόν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δέ σταυροῦ», (Φιλιπ. 2, 6-8).
Ὅπως διά τοῦ ξύλου τῆς παρακοῆς τῶν Πρωτοπλάστων καί «φθόνῳ διαβόλου ὁ θάνατος εἰσῆλθεν εἰς τόν κόσμον», (Σοφ. Σολ. 2, 24) οὕτως καί διά τοῦ ξύλου τῆς ὑπακοῆς, τουτέστιν τοῦ σταυροῦ εἰσῆλθεν εἰς τόν κόσμον τῇ ἀπείρῳ φιλανθρωπίᾳ τοῦ Θεοῦ ἡ ἐν Χριστῷ αἰώνιος ζωή. «Ἐγώ εἰμι ἡ ἀνάστασις καί ἡ ζωή» (Ἰωάν. 11,25) λέγει Κύριος. «Χριστός ἐγερθείς ἐκ νεκρῶν οὐκέτι ἀποθνῄσκει, θάνατος Αὐτοῦ οὐκέτι κυριεύει», (Ρωμ. 6,9) κηρύττει ὁ θεσπέσιος Παῦλος. Κατά δέ τόν ἅγιον Κύριλλον Ἀλεξανδρείας, ὁ σταυρικός θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἀπετέλεσε τήν πηγήν τῆς ἀνανεώσεως διά τήν ἀφθαρσίαν καί τήν καινότητα τῆς ζωῆς ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων: «ἀνανεώσεως ἀρχή τῆς εἰς ἀφθαρσίαν καί καινότητα ζωῆς ὁ τοῦ Κυρίου θάνατος ἦν».
Τό μεγαλεῖον τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ καί τό ἀκατάληπτον θεῖον μυστήριον τοῦ Σταυροῦ διατυπώνει ἐναργέστατα ὁ Ἱερώτατος Παῦλος ἐν τῇ πρός Κολασσαεῖς ἐπιστολῇ αὐτοῦ λέγων: «ἐν αὐτῷ [τῷ Ἰησοῦ Χριστῷ] εὐδόκησε πᾶν τό πλήρωμα κατοικῆσαι καί δι’ αὐτοῦ ἀποκαταλλάξαι τά πάντα εἰς αὐτόν, εἰρηνοποιήσας διά τῶν αἱμάτων τοῦ σταυροῦ αὐτοῦ, δι αὐτοῦ εἴτε τά ἐπί τῆς γῆς εἴτε τά ἐν τοῖς οὐρανοῖς», (Κολ. 1, 19-20).
Ἡμεῖς δέ μετά τοῦ ὑμνῳδοῦ εἴπωμεν: «Σῶσον ἡμᾶς Σταυρέ τῇ δυνάμει σου· ἁγίασον ἡμᾶς τῇ λαμπρότητί σου, Τίμιε Σταυρέ, καί κραταίωσον ἡμᾶς τῇ ὑψώσει σου· ὅτι φῶς ἡμῖν δεδώρησαι καί σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν» Ἀμήν. Ἔτη πολλά».
