Την Τρίτη, 27 Σεπτεμβρίου 2022, εορτάσθηκε από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού.
Κατά την εορτή αυτή η Εκκλησία έχει προτίστως την μνήμη του εν τω σταυρώ υψωθέντος για τη σωτηρία μας Κυρίου Ιησού Χριστού, αλλά και την μνήμη της υψώσεως αυτού του ξύλου του σταυρού, όταν αυτό ανευρέθη από την Αγία Ελένη και ανυψώθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Ιεροσολύμων Μακάριο σε θέα και προσκύνηση των προστρεξάντων και για την τελετή των Εγκαινίων του Ναού της Αναστάσεως χιλιάδων προσκυνητών.
Το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός εορτάσθηκε με την τέλεση Εσπερινού από το απόγευμα και Θείας Λειτουργίας το πρωί ανήμερα της εορτής στο Καθολικό του Ναού της Αναστάσεως.
Του Εσπερινού και της Θείας Λειτουργίας προεξήρχε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Θεόφιλος. Στη Θεία Λειτουργία συνελειτούργησαν μετά του Πατριάρχου κ. Θεοφίλου οι Αγιοταφίτες Αρχιερείς Μητροπολίτης Καπιτωλιάδος κ. Ησύχιος, Μητροπολίτης Βόστρων κ. Τιμόθεος, και οι παρεπιδημούντες από την Ελλάδα Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων και Μητροπολίτης Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων.
Επίσης, οι Αρχιεπίσκοποι Γεράσων κ. Θεοφάνης, Κωνσταντίνης κ. Αρίσταρχος, Θαβωρίου κ. Μεθόδιος, Σεβαστείας κ. Θεοδόσιος, Λύδδης κ. Δημήτριος, Ανθηδώνος κ. Νεκτάριος, ο Επίσκοπος Παρθένιος της Εκκλησίας της Αχρίδος, Αγιοταφίτες Ιερείς, εκ των οποίων πρώτος ο Γέρων Καμαράσης Αρχιμανδρίτης π. Νεκτάριος, ο εφημέριος της Ρωσόφωνης Κοινότητας του Πατριαρχείου στην Ορεινή π. Νικολάι και ο π. Ιωάννης του Πατριαρχείου της Ρουμανίας, άλλοι ιερείς από πολλές ορθόδοξες χώρες, ψαλλόντων δεξιά του Γραμματέως της Αγίας και Ιεράς Συνόδου Ιεροδιακόνου π. Συμεών και αριστερά του κ. Βασιλείου Γκοτσοπούλου μετά των μαθητών της Πατριαρχικής Σχολής, παρουσία του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Ευαγγέλου Βλιώρα και τη συμπροσευχή αθρόου πλήθους προσκυνητών.
Μετά την Θεία Λειτουργία στο Καθολικό ακολούθησε η ύψωση του Τιμίου Σταυρού κατά το εξής Τυπικό:
Από την Ωραία Πύλη του Καθολικού ο Πατριάρχης κ. Θεόφιλος ευλόγησε την Αγία Είσοδο και η λιτανεία επορεύθη, προεξάρχοντος του Πατριάρχου με τη συμμετοχή Αρχιερέων, Ιερέων και διακόνων και του λαού ακολουθούντος, προ του Αγίου Κουβουκλίου αριστερά διά της Αγίας Αποκαθηλώσεως στο παρεκλήσιο της Αγίας Ελένης. Από εκεί κατήλθε στο Σπήλαιο μετά το θυμίαμα του Ιερού των Αρμενίων και του Θρονίου της Αγίας Ελένης. Στο Σπήλαιο της Ευρέσεως του Τιμίου Σταυρού έλαβε χώρα η ύψωση του Τιμίου Σταυρού κατά το Τυπικό της Εκκλησίας, εψάλη το «Σώσον Κύριε τον Λαόν σου» τρις, επανατοποθετήθηκε ο Τίμιος Σταυρός μετά του τιμίου Ξύλου στη θέση που βρέθηκε και ανυψώθηκε προς τα τέσσαρα σημεία του ορίζοντα και ακολούθως εψάλη το «Ο Υψωθείς εν τω Σταυρώ εκουσίως» και «Τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν Δέσποτα και την Αγίαν Σου Ανάστασιν δοξάζομεν» και προσκύνησαν οι Αρχιερείς και ο κ. Γενικός. Από εκεί η λιτανεία εξήλθε και, αφού πέρασε από το Επτακάμαρο, το Τίμιο Ξύλο πορεύθηκε τρεις φορές γύρω από τον Άγιο Τάφο, βασταζόμενο επί των κεφαλών του Πατριάρχου και των Αρχιερέων και ακολούθως ανέβηκε στον Φρικτό Γολγοθά.
Εκεί πραγματοποιήθηκε και πάλι η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού από τον κ. Θεόφιλο προς τα τέσσαρα σημεία του ορίζοντα για τον αγιασμό των πιστών και όλης της κτίσεως.
Όταν ολοκληρώθηκε η τελετή της Υχώσεως, ο Τίμιος Σταυρός τοποθετήθηκε πάνω στη Αγία Τράπεζα του Γολγοθά και προσκύνησαν οι Αρχιερείς και ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος και οι πιστοί έλαβαν άνθη εκ του Τιμίου Σταυρού για τον αγιασμόν του ευχαριστώντας και δοξολογώντας τον Θεό.
Ακολούθησε άνοδος στα Πατριαρχεία, όπου παρετέθη νηστήσιμο κέρασμα, και ο Πατριάρχης προσφώνησε τα εξής:
«Τρόπαιον γαρ Χριστού ο σταυρός· άπαξ μεν παγείς αεί δαίμονας τρεπόμενος. Που γαρ είδωλα και ζώων ματαίων οι φόνοι; Που δε ναοί και της δυσεβείας πυρ; Εσβέσθη πάντα δι’ εν άγιον αίμα και πέπτωκεν. Και έστι σταυρός πολυδύναμος δύναμις, βέλος αόρατον, φάρμακον άϋλον, πληγή λυσίπονος, επονείδιστος δόξα». λέγει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός.
Εκλαμπρότατε Γενικέ Πρόξενε της Ελλάδος κ. Ευάγγελε Βλιώρα,
Σεβαστοί Άγιοι Πατέρες και αδελφοί,
Ευλαβείς Χριστιανοί και προσκυνηταί,
Σήμερον η νέα σκηνή, η αγία δηλονότι Εκκλησία, την οποίαν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ανέδειξε «παράδεισον νοητόν» εορτάζει την παγκόσμιον Ύψωσιν του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού, διά του οποίου επήλθεν η σβέσις και η πτώσις του ξύλου του της γνώσεως.
Το παγκόσμιον όντως και εξαίσιον τούτο γεγονός εώρτασε εν ευχαριστιακή συνάξει επ’ αυτού του τόπου, του υπό της Αγίας Ελένης ευρεθέντος Σταυρού ως και επί του τόπου της πήξεως του ξύλου του Σταυρού, τουτέστιν επί του Φρικτού Γολγοθά, ένθα εσταυρώθη, η αγία των Ιεροσολύμων Εκκλησία, τη συμμετοχή Αρχιερέων και ιερέων των αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών και τη παρουσία ευλαβών προσκυνητών.
«Τρόπαιον γαρ Χριστού ο σταυρός … εσβέσθη πάντα δι’ εν άγιον αίμα και πέπτωκεν», κηρύττει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Και τούτο, διότι ο Υιός και Λόγος του Θεού, «ο Χριστός εν μορφή Θεού υπάρχων ουχ αρπαγμόν ηγήσατο το είναι ίσα τω Θεώ, αλλ’ εαυτόν εκένωσε μορφήν δούλου λαβών, εν ομοιώματι ανθρώπων γενόμενος, και σχήματι ευρεθείς ως άνθρωπος εταπείνωσεν εαυτόν γενόμενος υπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δε σταυρού· διό και ο Θεός αυτόν υπερύψωσε και εχαρίσατο αυτώ όνομα το υπέρ παν όνομα», (Φιλιπ. 2,6-9), κατά τον θείον Παύλον.
Διά της μέχρι θανάτου ταπεινώσεως Αυτού, θανάτου δε σταυρού, «ηλευθέρωσεν ημάς ο Χριστός από του νόμου της αμαρτίας και του θανάτου της φθοράς», (Πρβλ. Ρωμ. 8,2). Ιδού λοιπόν η πολυδύναμος δύναμις, το όπλον κατά του διαβόλου, το άυλον φάρμακον και η επονείδιστος δόξα, αλλά και η ωραιότης της Εκκλησίας, η οποία είναι τεθεμελιωμένη επί του θυσιαστικού και σταυρικού αίματος του Χριστού. Τούτου ένεκεν ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί την ανεξάντλητον πηγήν της δυνάμεως της Εκκλησίας.
Επί του Σταυρού και διά του Σταυρού ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ενίκησε τον διάβολον και παρέσχε ταίς ψυχαίς ημών την ειρήνην Αυτού. Ούτός εστι «ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης», (Β΄ Κορ. 13,11). Διά του αίματος του Σταυρού αυτού ο Χριστός ειρηνοποίησε τα επί της γης και τα εν ουρανοίς (Πρβλ. Κολ. 1,20) κηρύττει και πάλιν ο σοφός Παύλος.
Η Ύψωσις του Τιμίου και ζωοποιού Σταυρού, τουτέστιν του Χριστού, μας καλεί, αγαπητοί μου αδελφοί, ως πιστά μέλη του σώματος Αυτού, ίνα αγωνισθώμεν αφ’ ενός μεν, κατά των προσωπικών παθών ημών και αφ’ ετέρου υπέρ της αποκαταστάσεως της διαρραγείσης ενότητος της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, ακούοντες εις το παράγγελμα του μακαρίου Παύλου, «σπουδάζοντες τηρείν την ενότητα του Πνεύματος εν τω συνδέσμω της ειρήνης», (Εφ. 4,3).
Μετά δε του υμνωδού είπωμεν: «Σταυρός υψούται σήμερον, και κόσμος αγιάζεται· ο γαρ Πατρί συνεδρεύων, και Πνεύματι Αγίω. εν τούτω χείρας απλώσας, τον κόσμον όλον είλκυσας, προς την σην Χριστέ επίγνωσιν. τους ούν εις Σε πεποιθότας, θείας δόξης αξίωσον», και δος την ειρήνην εν τη περιοχή ημών και εις τον κόσμον άπαντα. Έτη πολλά και ειρηνικά. Αμήν».
Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων
