Για να αποτιμήσεις πόσο ένα πρόσωπο συνέβαλε στον χώρο του, θα πρέπει να έχει περάσει ένας ικανός χρόνος από την απώλειά του. Δεκαπέντε χρόνια, πιθανολογώ, είναι αρκετά για να «μετρηθεί» ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.
Ο μακαριστός Χριστόδουλος, λοιπόν, εμετρήθη, εζυγίσθη και ευρέθη… συνεπής! Συνεπής με τους λόγους του. Με όσα πίστευε και έπραττε και αφήνοντας μεγάλη παρακαταθήκη στην Ελλάδα. Κατά γενική ομολογία ανθρώπων της Εκκλησίας, του πνεύματος, απλού πιστού κόσμου και ατόμων που δεν έχουν καμία επαφή με την Εκκλησία.
Αυτή, άλλωστε, είναι και η μεγάλη του επιτυχία. Ξεπέρασε τα στενά όρια της Εκκλησίας. Κατέστη προσωπικότητα με εθνική διάσταση και πρόσωπο αναφοράς των Ελλήνων, χριστιανών και μη, από την Αμερική μέχρι την Αυστραλία.
Ένα πρόσωπο-σύμβολο
Ο Χριστόδουλος δεν άφησε κληρονομιά, λοιπόν, μόνο στην Εκκλησία. Άφησε πνευματική και ιστορική διαθήκη που ωφελεί τον Ελληνισμό. Είναι πρόσωπο-σύμβολο αντίστασης και εθνικής αφύπνισης που έχει αφήσει ηχηρό αποτύπωμά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι λόγοι του έχουν απήχηση μέχρι και σήμερα. Απήχηση λέμε; Μάλλον είναι πιο επίκαιροι από ποτέ.
Πριν είκοσι χρόνια έκανε λόγο για τον κίνδυνο να αλλοιωθεί ο χαρακτήρας της Ευρώπης, η πνευματική και ιστορική της ταυτότητα. Σήμερα η Μ. Βρετανία είναι εκτός ΕΕ. Η Ευρώπη έχει αποτινάξει τις χριστιανικές και ελληνορωμαϊκές τις καταβολές. Το Παρίσι θυμίζει Μαρόκο και το Λονδίνο μοιάζει με το… Νέο Δελχί.
Η Ευρώπη πάσχει από ένδεια ηγεσίας. Αντί για τα υψηλά που θύμιζε με τους λόγους του ο μακαριστός, οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να αποδείξουν πως δεν έχουν σχέση με τα δολάρια του Κατάρ.
Γι’ αυτούς τους κινδύνους προειδοποιούσε ο Χριστόδουλος. Τους κινδύνους που υπάρχουν αν όλοι αλεθούν και ομογενοποιηθούν σε μια φανταστική κρεατομηχανή. Τότε πολλοί προοδευτικοί τον λοιδωρούσαν γι’ αυτές τις παρομοιάσεις του. Αυτοί που τον σταύρωναν τότε, σήμερα αναφωνούν «που είσαι ρε Χριστόδουλε», αναζητώντας να εμπνευστούν από πρόσωπα που θα τον θυμίζουν.
Για να επαναπροσδιορίσουμε το μέλλον
Είχε και τις ανθρώπινες αδυναμίες του ο Χριστόδουλος, προτάσσουν ορισμένοι. Ασφαλώς. Ποιος άνθρωπος δεν κάνει λάθη και δεν έχει αδύναμα σημεία; Από εμπάθεια ή άλλες σκοπιμότητες προσπαθούν ωστόσο ορισμένοι να αναδείξουν αυτές τις αδυναμίες για να τον αποδομήσουν. Πως τάχα ήταν λάτρης του πλούτου και η διαθήκη του ήταν αμύθητη. Λίβελοι που αποδείχτηκαν παραμύθια. Που κυκλοφόρησαν κάποιοι, μήπως και ξεφτίσουν το ιστορικό του ανάστημα.
Τι πέτυχε όμως κυρίως ο Χριστόδουλος; Δίδαξε ήθος. Παρέμεινε πιστός στην αγάπη του για την πατρίδα. Γνήσιος Έλληνας που όσο… ξύλο κι αν έφαγε από το σύνολο των ΜΜΕ της χώρας δεν συμβιβάστηκε. Όταν δεν έλεγε ευχάριστα πράγματα για το «σύστημα» δεν υποχώρησε. Δεν ξεπουλήθηκε. Ούτε πιάστηκε ποτέ με τη… γίδα στην πλάτη.
Δεν είναι της παρούσης να μετρήσουμε ούτε όσα είπε, ούτε σε όσα επαληθεύτηκε. Με κάποιον αξιοσημείωτο τρόπο παραμένει έντονα στις καρδιές και την ιστορική μνήμη των Ελλήνων κι αυτό είναι ίσως η μεγαλύτερη κληρονομιά του για αυτόν τον τόπο που πάσχει να βρει από κάπου να επαναπροσδιοριστεί για το μέλλον.
“Μελχισεδέκ”