της Έφης Ευθυμίου
Περίπου 400 κληρικοί της Ουκρανικής Εκκλησίας που υπάγεται στο Πατριαρχείο Μόσχας, προσφεύγουν συλλογικά, προς τη Σύνοδο των Προκαθήμενων των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών (το ανώτατο “δικαστήριο” της Ορθοδοξίας παγκοσμίως), εναντίον του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου, τον οποίο και μηνύουν.
Ειδικότερα, οι 400 κληρικοί της εν Ουκρανία οντότητας του Πατριαρχείου Μόσχας, απευθύνουν κατηγορίες κατά του Πατριάρχη Κύριλλου, υποστηρίζοντας ότι ο Κύριλλος κηρύσσει το δόγμα του “ρωσικού κόσμου”, το οποίο αποκλίνει από την Ορθόδοξη διδασκαλία και πρέπει να καταδικαστεί ως αίρεση.
Επίσης, τονίζουν ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος έχει διαπράξει ηθικά εγκλήματα, ευλογώντας τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και υποστηρίζοντας πλήρως τις επιθετικές ενέργειες των ρωσικών στρατευμάτων στο έδαφος της Ουκρανίας.
Οι κληρικοί ελπίζουν ότι η Σύνοδος των Προκαθημένων θα εξετάσει την έφεσή τους και θα λάβει τη σωστή απόφαση.
“Είμαστε μάρτυρες των βάναυσων ενεργειών του ρωσικού στρατού εναντίον του ουκρανικού λαού, οι οποίες ενέργειες εγκρίνονται από τον Πατριάρχη Κύριλλο.
Ως κληρικοί της Εκκλησίας και ως απλοί Χριστιανοί, πάντοτε ήμασταν και πάντοτε θα είμαστε με τον λαό μας, με αυτούς που υποφέρουν και χρειάζονται βοήθεια. Υποστηρίζουμε πλήρως τις ουκρανικές κρατικές αρχές και τις Ένοπλες ΔΥνάμεις της Ουκρανίας, στον αγώνα τους εναντίον του επιτιθέμενου”, αναφέρουν στην προσφυγή τους οι κληρικοί.
Πιστεύουν ακόμη ότι οι δραστηριότητες του Πατριάρχη Μόσχας αποτελούν απειλή για την Οικουμενική Ορθοδοξία.
Οι συντάκτες του κειμένου, καλούν τη Σύνοδο να “εξετάσει τις δημόσιες τοποθετήσεις του Κύριλλου σχετικά με τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας, να τις αξιολογήσει υπό το πρίσμα της Αγίας Γραφής και της Ιερής Παράδοσης της Εκκλησίας”, να φέρει τον Κύριλλο ενώπιον της δικαιοσύνης και να του στερήσει το δικαίωμα να κατέχει τον Πατριαρχικό θρόνο.
“Η τραγωδία που εκτυλίσσεται στην Ουκρανία σήμερα είναι επίσης το αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθεί ο Πατριάρχης Κύριλλος κατά τη διάρκεια της θητείας του στην κεφαλής της Ρωσικής Εκκλησίας. Προφανώς, αυτό αποτελεί ήδη πρόκληση για ολόκληρο τον Ορθόδοξο κόσμο”, αναφέρει ο π. Αντρέι Πιντσουκ (Andriy PInchuk), ο οποίος έχει “ανεβάσει” το κείμενο της προσφυγής και τα ονόματα όσων των υπογράφουν, στον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook.
Την ίδια στιγμή, εντείνονται οι πιέσεις και προς το Παγκόσμιο ΣΥμβούλιο Εκκλησιών για τον Πατριάρχη Μόσχας, ακόμη και να αποβάλει τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία από το Συμβούλιο.
Ο γενικός γραμματέας του Συμβουλίου, Ioan Saucă, της Εκκλησίας της Ρουμανίας, απέρριψε την πρόταση αποβολής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, υποστηρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα παρέκκλινε από την ιστορική αποστολή του WCC για ενίσχυση του οικουμενικού διαλόγου.
“Είναι εύκολο να αποκλείσεις, να εξοστρακίσεις, να δαιμονοποιήσει. Αλλά εμείς καλούμαστε ως Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών να χρησιμοποιούμε μια ελεύθερη και ασφαλή πλατφόρμα συνάντησης και διαλόγου, για να συνταντιόμαστε και να ακούμε ο ένας τον άλλον, ακόμη και όταν διαφωνούμε”, ανέφερε ο Sauca απαντώντας σε δηλώσεις του που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του WCC.
“Αυτό ήταν πάντα το WCC και θα ήταν μεγάλο πλήγμα για εμένα εάν στη διάρκεια της θητείας μου χαθεί αυτή η αποστολή και αλλάξει η φύση του Παγκόσμιου Συμβουλίου Εκκλησιών”, πρόσθεσε.
Ωστόσο, όπως υποστηρίζει το RNS, ο Sauca μπορεί να αντιμετωπίσει αυξημένες προκλήσει καθώς το WCC, προετοιμάζεται για μια μεγάλη συνεδρίαση της κεντρικής του επιτροπής τον Ιούνιο.
Με τον πόλεμο να συνεχίζει να μαίνεται στην Ουκρανία, όπου οι ρωσικές δυνάμεις έχουν κατηγορηθεί ότι διαπράττουν εγκλήματα πολέμου κατά αμάχων, όλο και περισσότερες φωνές του χριστιανικού κόσμου διερωτώνται εάν το WCC θα πρέπει να κόψει τους δεσμούς με την -όπως θεωρούν- συνένοχο Εκκλησία της Ρωσίας.
Διαβάστε το κείμενο που υπογράφουν οι ιερείς της Ουκρανικής Εκκλησίας του Πατριαρχείου Μόσχας (από το facebook του Π. Βασιλειάδη)
Διορθόδοξο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο. Έτσι θα αποκαλούσαν οι σύγχρονοί μας το ανώτατο δικαστήριο της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Αυτό είναι η Σύνοδος των Προκαθημένων των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών. Εδώ και πολλούς αιώνες υπάρχει παράδοση στην Ορθόδοξη Εκκλησία να προσφεύγουμε στο δικαστήριο μιας τέτοιας Συνόδου σε περίπτωση σοβαρών συγκρούσεων.
Η Σύνοδος των Ανατολικών Πατριαρχών έχει επανειλημμένα εξετάσει μηνύσεις κατά των ανώτατων εκκλησιαστικών αξιωματούχων.
Υπήρξε επίσης προηγούμενο στην ιστορία της Ρωσικής Εκκλησίας με την προσφυγή στη Σύνοδο των Πατριαρχών της Ανατολής. Το 1666, οι Ανατολικοί Πατριάρχες ήταν αυτοί που καταδίκασαν τον Πατριάρχη Μόσχας Νίκωνα, στερώντας του τον πατριαρχικό και επισκοπικό του βαθμό. Ο Νίκων έμεινε απλός μοναχός και στάλθηκε σε μετάνοια σε μοναστήρι.
Σήμερα, όταν ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος υποστηρίζει ανοιχτά τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, εμείς, οι ιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, αποφασίσαμε να προσφύγουμε στη Σύνοδο των Προκαθημένων των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών κατά του Πατριάρχη Κύριλλου.
Κύριες κατηγορίες μας είναι:
1. Ο Κύριλλος κηρύττει το δόγμα του «Ρωσικού κόσμου», το οποίο δεν αντιστοιχεί στις Ορθόδοξες διδασκαλίες και πρέπει να καταδικαστεί ως αίρεση.
2. Ο Κύριλλος διέπραξε ηθικά εγκλήματα, ευλογώντας τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και υποστηρίζοντας πλήρως τις επιθετικές ενέργειες των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Ελπίζουμε ότι η Σύνοδος των Προκαθημένων των Αρχαίων Ανατολικών Εκκλησιών θα εξετάσει την έκκλησή μας και θα λάβει τη δίκαιη κανονική απόφασή του.
ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΚΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥΣ ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΠΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ
Εμείς, οι ιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας, αυτές τις τραγικές μέρες, που συνεχίζεται ο βάναυσος πόλεμος της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας, θεωρούμε ποιμαντικό μας καθήκον να απευθυνθούμε στο σύνολο της Παγκόσμιας Ορθοδοξίας.
Στις 24.2.2022, τα ρωσικά στρατεύματα εισέβαλαν στο έδαφος του κυρίαρχου Ουκρανικού κράτους χωρίς να κηρύξουν πόλεμο. Η στρατιωτική επίθεση συνεχίζεται για περισσότερο από ένα μήνα. Τα ρωσικά στρατεύματα καταστρέφουν συστηματικά, όχι μόνο στρατιωτικές υποδομές, αλλά και κατοικίες, μη στρατιωτικές επιχειρήσεις, σχολεία, νοσοκομεία, θέατρα κλπ.
Η οικονομία της Ουκρανίας υφίσταται μεγάλες απώλειες. Αλλά η μεγαλύτερη θλίψη μας είναι ότι χιλιάδες άμαχοι έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι ενέργειες του ρωσικού στρατού γύρω από το Χάρκοβο, το Chernihiv, την Okhtyrka, το Gostomel, το Vorzel και ειδικά τη Μαριούπολη και τη Μπούχα έχουν εμφανή σημάδια γενοκτονίας κατά του Ουκρανικού λαού και προκαλούν οργή σε όλο τον κόσμο.
Την πρώτη μέρα του πολέμου, ο Προκαθήμενος της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (UOC) Μητροπολίτης Oνούφριος καταδίκασε την επιθετικότητα της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας και έκανε έκκληση στον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο. Επιπλέον, ο Μητροπολίτης Oνούφριος απηύθυνε έκκληση στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο να υψώσει τη φωνή του κατά του πολέμου.
Μετά από αυτό, τόσο ο Μητρ Ονούφριος όσο και η Ιερά Σύνοδος της UOC0 έκαναν εκ νέου έκκληση στον Πατριάρχη Κύριλλο να αντιταχθεί στον πόλεμο και να βοηθήσει να τερματιστεί η στρατιωτική επίθεση.
Ωστόσο, ο Πατριάρχης Κύριλλος αγνόησε αυτές τις εκκλήσεις.
Επιπλέον, από την αρχή του πολέμου, ο Πατριάρχης Κύριλλος έχει επανειλημμένα κάνει δημόσιες δηλώσεις που περιείχαν de facto υποστήριξη για τις επιθετικές ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας. Στις 13 Μαρτίου 2022, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας στην Εκκλησία του Σωτήρος Χριστού, ο Πατριάρχης Κύριλλος χάρισε στον Ανώτατο Διοικητή της Εθνικής Φρουράς της Ρωσικής Ομοσπονδίας VV Zolotov μια εικόνα της Μητέρας του Θεού και έδωσε την ευλογία του στον υπάλληλo αυτού του κρατικού στρατιωτικού οργανισμού.
Στην ευχαριστήρια ομιλία του, ο VV Zolotov είπε ευθέως ότι τα στρατεύματα της Εθνοφρουράς της Ρωσικής Ομοσπονδίας συμμετέχουν ενεργά στον πόλεμο που διεξάγει σήμερα η Ρωσία εναντίον της Ουκρανίας. Την ίδια στιγμή, αποκάλεσε τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας «Ναζί». Αφού άκουσε τα λόγια του Zolotov, ο πατριάρχης δεν έφερε αντίρρηση. Η ευλογία του Πατριάρχη Κύριλλου στη Ρωσική Εθνοφρουρά ήταν μια κατηγορηματική επιδοκιμασία του πολέμου που διεξήγαγε η Ρωσική Ομοσπονδία εναντίον της Ουκρανίας.
Παρά το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος επί πολλά χρόνια σε δημόσιες δηλώσεις του (συμπεριλαμβανομένων των επισκέψεων στην Ουκρανία) δήλωσε ότι θεωρεί τους Ορθόδοξους Χριστιανούς της Ουκρανίας ως ποίμνιό του για το οποίο είναι υπεύθυνος, σήμερα ευλογεί ευθέως τη φυσική καταστροφή αυτού του ποιμνίου από Ρωσικά στρατεύματα.
Οι ενέργειες του Πατριάρχη Κυρίλλου προκάλεσαν μαζική οργή στους κληρικούς και στους πιστούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Τουλάχιστον δεκαπέντε επισκοπές της UOC έχουν ήδη ανακοινώσει επίσημα ότι θα σταματήσουν το μνημόσυνο του Πατριάρχη Κύριλλου κατά τη διάρκεια των εκκλησιαστικών ακολουθιών. Γνωρίζουμε ότι σε πολλές άλλες επισκοπές οι επίσκοποι έδωσαν προφορική άδεια στους κληρικούς να μην αναφέρουν το όνομα του Πατριάρχη Κυρίλλου. Έτσι, επίσκοποι, ιερείς και απλοί ενορίτες της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας εξέφρασαν την κατηγορηματική δυσπιστία τους προς τον Πατριάρχη Κύριλλο.
Υποστηρίζουμε πλήρως την άρνηση των επισκόπων και των κληρικών της Εκκλησίας μας να μνημονεύουν το Πατριάρχη Κύριλλο κατά τη διάρκεια της λειτουργίας. Σήμερα όμως αυτό δεν είναι αρκετό.
Το δηλώνουμε ξεκάθαρα, πως είναι αδύνατο να συνεχίσουμε να είμαστε σε οποιαδήποτε μορφή κανονικής εκκλησιαστικής εξάρτησης από τον Πατριάρχη Μόσχας. Αυτό υπαγορεύει η χριστιανική μας συνείδηση.
Βλέπουμε τις βάναυσες ενέργειες του ρωσικού στρατού κατά του Ουκρανικού λαού, οι οποίες στην πραγματικότητα εγκρίνονται από τον Πατριάρχη Κύριλλο. Ως ποιμένες της Εκκλησίας, και απλοί Χριστιανοί, πάντα ήμασταν, είμαστε και θα είμαστε στο πλευρό του λαού μας, με αυτούς που υποφέρουν και χρειάζονται βοήθεια. Υποστηρίζουμε πλήρως τις Ουκρανικές κρατικές αρχές και τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας στον αγώνα τους ενάντια στον επιτιθέμενο.
Η θέση μας είναι απόλυτα συνεπής με το Ευαγγέλιο και την εκκλησιαστική παράδοση. Η υπεράσπιση της πατρίδας από τον εχθρό είναι μια από τις κύριες χριστιανικές αρετές. Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι η θέση μας είναι σύμφωνη με την εκκλησιαστικήσ νομοθεσία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Το 2000, υιοθετήθηκαν οι “Βασικές αρχές της Κοινωνικής Διδασξαλίας της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας”.
Το κείμενο αυτό εγκρίνει τον χριστιανικό πατριωτισμό, ο οποίος εκδηλώνεται, μεταξύ άλλων, «στην υπεράσπιση της πατρίδας από τον εχθρό» (IΙ,3). Επίσης αναφέρει ξεκάθαρα ότι «η Εκκλησία… δεν απαγορεύει στα παιδιά της να συμμετέχουν σε εχθροπραξίες όταν πρόκειται για την προστασία των πλησίων τους και την αποκατάσταση της παραβιασμένης δικαιοσύνης» (VIII, 2). Το έγγραφο αυτό τονίζει επίσης ότι «κατά τη διάρκεια του πολέμου είναι απαραίτητο να εξασφαλιστεί η προστασία των πολιτών από την άμεση στρατιωτική δράση» (VIII, 3).
Εμείς, ως πολίτες της Ουκρανίας, ενεργούμε σήμερα στο πλαίσιο αυτών των αρχών. Ζητάμε την προστασία της Πατρίδας μας από τον εχθρό που μας επιτέθηκε με όπλα, υποστηρίζουμε τον ουκρανικό στρατό, ο οποίος υπερασπίζεται τον λαό μας και επιδιώκει να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη. Ζητούμε να σταματήσει η βίαιη καταστροφή του Ουκρανικού άμαχου πληθυσμού από τον ρωσικό στρατό.
Την ίδια στιγμή, ο Πατριάρχης Κύριλλος (καθώς και πολυάριθμοι επίσκοποι και ιερείς στη Ρωσία) παραβιάζουν ευθέως τους κανόνες των Βασικών Αρχών της Κοινωνικής Διδασκαλίας. Συγκεκριμένα, το έγγραφο αυτό δηλώνει ξεκάθαρα ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να παρέχει βοήθεια στο κράτος και να συνεργάζεται μαζί του εάν το κράτος διεξάγει επιθετικό εξωτερικό πόλεμο (III).
Σήμερα, οι ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας δεν είναι παρά ένας επιθετικός εξωτερικός πόλεμος. Το γεγονός αυτό αναγνωρίζεται από όλη την παγκόσμια κοινότητα. Συγκεκριμένα, στις 2 Μαρτίου 2022, 141 χώρες υποστήριξαν το ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ που καταδικάζει την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αλλά τόσο ο Πατριάρχης Κύριλλος όσο και πολλοί κληρικοί στη Ρωσία συνεχίζουν να υποστηρίζουν την επιθετική εξωτερική πολιτική της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Έτσι, η θέση του Πατριαρχείου Μόσχας για τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας δεν ανταποκρίνεται στους κανόνες της χριστιανικής ηθικής, ούτε καν στα δικά του κανονιστικά κείμενα.
Αναλογιζόμενοι την προέλευση της θέσης της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας για τον πόλεμο στην Ουκρανία, πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ένα από τα ιδεολογικά θεμέλια αυτού του πολέμου ήταν το δόγμα του «Ρωσικού Δόγματος», το οποίο προωθήθηκε προσωπικά για πολλά χρόνια από τον Πατριάρχη Κύριλλο. Αυτό το δόγμα έχει αναπτυχθεί ενεργά από Ρώσους πολιτικούς επιστήμονες και κοινωνιολόγους από τη δεκαετία του 1990. Στόχος του είναι να διατηρήσει την επιρροή της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην πρώην Σοβιετική Ένωση μετά την άδοξη κατάρρευσή της. Οι ιδεολόγοι του Ρωσικού Κόσμου, ιδιαίτερα εντός του Πατριαρχείου Μόσχας, ποτέ δεν έκρυψαν το γεγονός ότι αυτό το δόγμα προωθεί τον ρωσικό αλυτρωτισμό, δηλαδή τη σταδιακή εγκαθίδρυση του πολιτικού ελέγχου της Ρωσίας σε εδάφη που πρώην ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση ή ακόμα και στη Ρωσική Αυτοκρατορία.
Ο Πατριάρχης Κύριλλος είναι ένας από τους κύριους ιδεολόγους του δόγματος του «Ρωσικού Κόσμου». Σύμφωνα με τον Πατριάρχη Κύριλλο, ο «Ρωσικός Κόσμος» είναι ο μόνος πολιτισμικός χώρος που περιλαμβάνει εδάφη στα οποία ο ρωσικός πολιτισμός είχε ιστορικά σημαντική επιρροή. Έχει δηλώσει επανειλημμένα, ότι θεωρεί τους σύγχρονους Ρώσους, Ουκρανούς και Λευκορώσους «έναν λαό», τον λαό του «Ρωσικού Κόσμου».
Συγκεκριμένα, το 2014, σε μια ομιλία του στην τηλεόραση, ο Πατριάρχης Κύριλλος είπε: «Ο Ρωσικός Κόσμος είναι ένας ιδιαίτερος πολιτισμός, που περιλαμβάνει ανθρώπους που σήμερα αυτοαποκαλούνται με διαφορετικά ονόματα – και Ρώσοι, και Ουκρανοί και Λευκορώσοι» (http: / / www.patriarchia.ru/db/text/3730705.html). Δηλαδή, Ρώσοι, Ουκρανοί και Λευκορώσοι, σύμφωνα με τον πατριάρχη, απλώς αυτοαποκαλούνται με διαφορετικά ονόματα, αλλά παραμένουν ένας λαός.
Το 2021, σε συνέντευξή του με αφορμή τα 75α γενέθλιά του, ο Πατριάρχης Κύριλλος είπε: «Για μένα, ως Πατριάρχη πάσης Ρωσίας, δεν υπάρχει διαίρεση σε έθνη και κράτη, αλλά ένα ποίμνιο της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας» (http: //www.patriarchia.ru / db / text / 5863267.html). Αν και ο Πατριάρχης Κύριλλος πάντα τόνιζε ότι δεν αμφισβητεί τα υπάρχοντα κρατικά σύνορα, εντούτοις δήλωσε ότι αυτά τα σύνορα «δημιουργούν περιττά εμπόδια μεταξύ των λαών του Ρωσικού Κόσμου» (http://www.patriarchia.ru/db/text/928446 .html ).
Στις 20 Μαρτίου 2022, κατά τη διάρκεια του πολέμου που διεξήγαγε πάλι η Ρωσία στην Ουκρανία, ο Πατριάρχης Κύριλλος στο κήρυγμά του στην Εκκλησία του Χριστού Σωτήρος στη Μόσχα δήλωσε ότι οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί είναι «πραγματικά ένας λαός». Τόνισε ότι θεωρεί ότι αυτή είναι η αλήθεια του Θεού, την οποία δεν αλλάζει το γεγονός ότι «σήμερα ζούμε σε διαφορετικές χώρες». Ως εκ τούτου, ο πατριάρχης είπε ότι θα συνεχίσει να προσεύχεται «για τον ενωμένο λαό μας, που σήμερα ζει σε διαφορετικές χώρες» (http://www.patriarchia.ru/db/text/5909901.html).
Όλες αυτές οι δηλώσεις συμφωνούν πλήρως με τη ρωσική κρατική προπαγάνδα, η οποία απορρίπτει το ίδιο το γεγονός της ύπαρξης του Ουκρανικού έθνους και της Ουκρανικής κουλτούρας, και ως εκ τούτου δεν αναγνωρίζει στην πραγματικότητα το δικαίωμα των Ουκρανών στο δικό τους κράτος. Έτσι, το «Ρωσικό Δόγμα», το οποίο προωθείται εδώ και πολλά χρόνια από τον Πατριάρχη Κύριλλο, βοηθά σήμερα να δικαιολογηθεί η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Ωστόσο, εμείς, οι Ορθόδοξοι ιερείς, θέλουμε να υπογραμμίσουμε εκείνες τις πτυχές του δόγματος του «Ρωσικού Κόσμου» που σχετίζονται άμεσα με το δόγμα της Εκκλησίας. Συγκεκριμένα, ο Πατριάρχης Κύριλλος επιμένει να ταυτίζει τον «Ρωσικό Κόσμο» με τη λεγόμενη «κανονική επικράτεια» της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Συγκεκριμένα, το 2009, στην ομιλία του στη Συνέλευση του Ρωσικού Ιδρύματος Ειρήνης, ο Πατριάρχης Κύριλλος είπε ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία εκπληρώνει μια ποιμαντική αποστολή μεταξύ των λαών που αποδέχονται τη ρωσική πνευματική και πολιτιστική παράδοση ως βάση της εθνικής τους ταυτότητας ή τουλάχιστον ως ουσιαστικό μέρος της. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο με αυτή την έννοια θεωρούμε επίσης τη Μολδαβία μέρος αυτού του Ρωσικού Κόσμου” (http://www.patriarchia.ru/db/text/928446.html).
Στις επίσημες ομιλίες του, ο Πατριάρχης Κύριλλος δήλωσε επανειλημμένα ότι σύμφωνα με τον Τόμο των Ανατολικών Πατριαρχών ίδρυσης του Πατριαρχείου Μόσχας (1593), όλα τα εδάφη βόρεια του Βυζαντίου μεταβιβάστηκαν στη δικαιοδοσία αυτού του Πατριαρχείου. Για παράδειγμα, στις 24 Σεπτεμβρίου 2014, μιλώντας στη Μόσχα στο VI Διεθνές Φεστιβάλ Πίστεως και Λόγου, ο Πατριάρχης Κύριλλος είπε ότι το 1593 η Χριστιανική Ορθοδοξία βόρεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας μεταφέρθηκε στο Πατριαρχείο Μόσχας. Αυτό σημαίνει ό,τι βρίσκεται βόρεια του Βυζαντίου.” Με αυτή τη λογική, οι Ανατολικοί Πατριάρχες φαίνεται ότι αναγνώρισαν την επέκταση της δικαιοδοσίας του Πατριάρχη Μόσχας στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία, τα κράτη της Βαλτικής και τη Μολδαβία. Είναι αυτά τα εδάφη που ο Πατριάρχης Κύριλλος δηλώνει σήμερα ως ζώνη της “κανονικής ευθύνης” του, και τα ταυτίζει με τον «Ρωσικό Κόσμο». Κατά την άποψη του Πατριάρχη Κυρίλλου, όλες οι Εκκλησίες σε αυτές τις περιοχές δεν έχουν δικαίωμα εκκλησιαστικής ανεξαρτησίας (αυτοκεφαλίας). Με τη λογική του, οι Εκκλησίες στην Ουκρανία, τη Λευκορωσία, τη Μολδαβία και στα κράτη της Βαλτικής είναι κυριολεκτικά καταδικασμένες να παραμείνουν μέρος του Πατριαρχείου Μόσχας για πάντα.
Αυτές οι δηλώσεις του Πατριάρχη Κυρίλλου έρχονται σε σαφή αντίφαση με τα ιστορικά δεδομένα. Αλλά είναι ιδιαίτερα εκπληκτικό το γεγονός ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος παρουσιάζει αυτή την παρερμηνεία της ιστορίας ως τη θέση ολόκληρης της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Εξάλλου, στα λόγια και τις πράξεις του Πατριάρχη Κυρίλλου, βλέπουμε εμφανείς διαστρεβλώσεις του Ορθόδοξου δόγματος της Εκκλησίας. Οι δηλώσεις του Πατριάρχη Κυρίλλου για τον «Ρωσικό Κόσμο» θυμίζουν τον εθνοφιλετισμό που καταδίκασε η Οικουμενική Ορθοδοξία, όπου τον ρόλο του έθνους παίζει ο «ρωσικός πολιτισμός».
Οι δηλώσεις του Πατριάρχη Κυρίλλου, ότι η δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας εκτείνεται σε όλους τους ανθρώπους που αποδέχονται «τη ρωσική πνευματική και πολιτιστική παράδοση ως βάση της εθνικής τους ταυτότητας», έρχονται σε προφανή αντίφαση με το Ορθόδοξο κανονικό δίκαιο. Αυτή η κατανόηση του εκκλησιαστικού συστήματος σημαίνει απόρριψη της εδαφικής αρχής της έκτασης της εκκλησιαστικής δικαιοδοσίας και την αντικατάστασή της με την αρχή της εθνικής (ή πολιτιστικής-εθνικής).
Τον Μάρτιο του 2022, μια ομάδα Ορθοδόξων θεολόγων εξέδωσε μια Διακήρυξη για το Δόγμα του «Ρωσικού Κόσμου», η οποία έχει πλέον υποστηριχθεί από περισσότερους από 300 διανοούμενους από όλο τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι αυτή η δήλωση ήταν ένα σημαντικό βήμα προς την κατανόηση των στρεβλώσεων του Ορθόδοξου δόγματος της Εκκλησίας που δημιούργησε το Πατριαρχείο Μόσχας.
Όλες αυτές οι σκέψεις μας αναγκάζουν να στραφούμε στους Προκαθήμενους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Δηλώνουμε την πίστη μας στην Οικουμενική Ορθοδοξία, την επιθυμία μας για πλήρη κοινωνία μαζί της και καταδικάζουμε κάθε προσπάθεια περιορισμού της εμπλοκής μας σε αυτήν. Πιστεύουμε επίσης ότι είναι η ανά την Οικουμένην Ορθοδοξία που πρέπει σήμερα να αντιμετωπίζει με κάθε φροντίδα και υπευθυνότητα τις δηλώσεις και τις πράξεις του Πατριάρχη Κυρίλλου. Η τραγωδία που εκτυλίχθηκε σήμερα στην Ουκρανία ήταν, μεταξύ άλλων, το αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολούθησε ο Πατριάρχης Κύριλλος κατά τη διάρκεια της θητείας του στο τιμόνι της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είναι προφανές ότι αυτό έχει γίνει ήδη πρόκληση για ολόκληρη την παγκόσμια Ορθοδοξία.
Καλούμε λοιπόν τους Προκαθημένους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών:
1. Να καταδικάσουν ξεκάθαρα και απερίφραστα τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας εναντίον της Ουκρανίας.
2. Να καλέσεουν τον Πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, να τερματίσει αμέσως τον πόλεμο και να απελευθερώσει όλα τα κατεχόμενα εδάφη της κυρίαρχης Ουκρανίας.
3. Να εξετάσει τις δημόσιες δηλώσεις του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου σχετικά με τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας και να τις αξιολογήσει υπό το πρίσμα της Αγίας Γραφής και της Ιεράς Παράδοσης της Εκκλησίας.
4. Να εξεταστεί σε πανορθόδοξο επίπεδο η διδασκαλία του «Ρωσικού Δόγματος», το οποίο προωθείται εδώ και πολλά χρόνια από τον Πατριάρχη Κύριλλο και το οποίο έγινε μια από τις ιδεολογικές δικαιολογίες για τον πόλεμο της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας και να αξιολογηθεί αυτό το δόγμα από την άποψη του Πατριάρχη Κυρίλλου στην ευθύνη και να στερήσει το δικαίωμα κατοχής του πατριαρχικού θρόνου.
Αυτή η έκκληση είναι ανοιχτή προς υπογραφή από τους κληρικούς της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Όποιος από τους κληρικούς της UOC είναι πρόθυμος να υπογράψει την έκκλησή μας, παρακαλούμε να γράψει με προσωπικό μήνυμα (067-6-333-112 ή σε οποιοδήποτε messenger) το ακόλουθο κείμενο: “Υπογράφω την έκκληση. Βαθμός. Όνομα. Επώνυμο. Όνομα του επισκοπή.
Αφού ολοκληρωθεί η συλλογή των υπογραφών, η έκκληση θα σταλεί σε όλους τους Προκαθημένους των Τοπικών Ορθοδόξων Εκκλησιών. Θα σταλεί επίσης στον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο.