Επιβλητική η αγιορείτικη ιερά μονή Σίμωνος Πέτρας, ή κοινώς Σιμωνόπετρα. Τολμηρό σε σύλληψη και κατασκευή το οικοδομικό της συγκρότημα. Ανηγέρθη τον 14ο αιώνα πάνω στα νύχια ενός μεγάλου βράχου, μπροστά σε ένα φαράγγι και αποτελεί μάρτυρα αψευδή της ορθοδόξου πίστεως και ευσεβείας.
Μονοκόμματοι οι πανύψηλοι τοίχοι του, φαντάζουν μετέωροι μεταξύ ουρανού και γης. Και η διάταξή τους δίνει την εντύπωση ότι πρόκειται περί τριών επταόροφων πολυκατοικιών. Πόρτες, παράθυρα και εξώστες διακόπτουν την μονοτονία των τοίχων στολίζοντάς τους εξαίσια.
Για να αντιληφθεί κανείς το ύψος του οικοδομήματος, αρκεί να σκεφθεί ότι χρειάζεται να προσεγγίσει τα θεμέλιά του, για να γίνουν τότε ορατά τα χονδρά κιγκλιδώματα των εξωστών του. Εύλογα διερωτάται, πως κατασκευάστηκε με τα τεχνικά μέσα της εποχής εκείνης το τεράστιο αυτό συγκρότημα, που είναι θεμελιωμένο στις άκρες του βράχου; Είναι προσβάσιμο μόνο από την ανατολική του πλευρά, αφού μόνον από αυτή επικοινωνεί ο βράχος με το έδαφος. Από τις άλλες πλευρές είναι απρόσιτο.
Εξαιτίας της ιδιομορφίας του εδάφους και του μεγάλου ύψους του τολμηρού αυτού οικοδομήματος, πολλοί επιθυμούν να επισκεφθούν το μοναστήρι αυτό. Θέλουν να απολαύσουν το υπέροχο θέαμα που απλώνεται από κάτω του και να χαρούν μια αγρυπνία στον πανύψηλο χώρο του.
Αυτή η επιθυμία ήταν βαθιά ριζωμένη μέσα μου από καιρό καθώς είχαν περάσει αρκετά χρόνια από προηγούμενή μου επίσκεψη στο μοναστήρι. Μπόρεσα να την εκπληρώσω, πριν την πανδημία του κορονοϊού (covid 19), μαζί με φίλους συμπατριώτες. Είμαστε μια ενδεκαμελής ομάδα. Διανυκτερεύσαμε την προηγούμενη ημέρα, Παρασκευή στην υπερχιλιόχρονη ιερά μονή Μεγίστης Λαύρας και στις 10 το πρωί του Σαββάτου κινήσαμε με μικρό αυτοκίνητο (πουλμανάκι) για τη Σιμωνόπετρα.
Η διαδρομή φανταστική μέσα στη μυρωμένη ανοιξιάτικη φύση. Χαιρόμαστε κάθε τόσο την τεράστια βουνοκορφή του Άθωνος και το γαλάζιο της θάλασσας που περιζώνει το ιερό βουνό. Εξαιτίας αυτού ο Άθωνας έλαβε την προσωνυμία αλιερκής. Δηλαδή περιφραγμένος από τη θάλασσα.
Χαιρόμαστε τα διάσπαρτα στο βουνό μοναστικά κελιά, που το στολίζουν εξαίσια, καθώς και τα δαντελωτά κατάλευκα από τα επαφρίζοντα κύματα ακρογιάλια της βορειοανατολικής πλευράς του Άθωνα, τα καστρόχτιστα μοναστήρια με τους πύργους και τους αρσανάδες, την πολίχνη στην συνέχεια των Καρυών, που είναι το διοικητικό εκκλησιαστικά και πολιτικά κέντρο του Αγίου Όρους.
Κατόπιν αντικρύζουμε το γραφικό λιμανάκι της Δάφνης στη γαλήνια θάλασσα του Σιγγιτικού κόλπου και την απέναντι Χερσόνησο της Κασσάνδρας και ύστερα από ανοδική πορεία στη νοτιοδυτική πλευρά του Όρους, αποβιβαζόμαστε βορείως της Σιμωνόπετρας, κοντά στην είσοδό της.
Κατευθυνόμαστε στο αρχονταρίκι (ξενώνα) καθώς είναι μεσημέρι και επικρατεί γύρω ησυχία. Μας υποδέχονται φιλόφρονα δύο μοναχοί, που μας προσφέρουν το καθιερωμένο κέρασμα (δροσερό νερό και γλυκό), παραθέτουν έπειτα τράπεζα και μετά την τακτοποίηση σε δωμάτια, μας ενημερώνουν για το απογευματινό πρόγραμμα του μοναστηριού.
Ξεκουραζόμαστε και σαν σημαίνει η καμπάνα για τον Εσπερινό, παίρνουμε το ανηφορικό καλντερίμι, που στεγάζεται με θόλο και βγαίνουμε ασθμαίνοντας σ΄ ένα ξέφωτο πλάτωμα, στρωμένο με πλάκες. Γύρω προβάλλουν πόρτες και διάδρομοι.
Στο βάθος φαίνεται η απότομη βουνίσια κατηφόρα και ο αρσανάς με την ακύμαντη θάλασσα, στην οποία διακρίνονται και οι λεπτομέρειες του βυθού. Δυτικά είναι το Καθολικό. Ο κεντρικός ναός του Μοναστηριού προς τον οποίο κατευθυνόμαστε.
Δυσκολευόμαστε όμως να βρούμε την είσοδό του, παρότι είναι κοντά μας. Γυρίζουμε δύο-τρεις φορές στο ίδιο μέρος χωρίς αποτέλεσμα. Κατά την περιπλάνησή μας αυτή διαβαίνουμε από έναν εξώστη. Μας καταλαμβάνει δέος καθώς αντικρύζουμε το αβυσσαλέο βάθος, που εκτείνεται κάτω. Φανταζόμαστε τι θα γίνεται εδώ το χειμώνα, που λυσσομανά ο άνεμος από το φαράγγι και σείει συθέμελα το μοναστήρι.
Σαν βρίσκουμε επιτέλους την είσοδο του Καθολικού, εισερχόμαστε με χαρά εντός του. Γαλήνια η ακολουθία του Εσπερινού. Τέρπει και ευφραίνει τις ψυχές. Δημιουργεί κατάνυξη και περισυλλογή. Υψώνει νου και καρδιά στο Δημιουργό. Τον Πλάστη ουρανού και γης, που τον νιώθεις κοντά την ώρα αυτή απ’ το μεγάλο ύψος του μοναστηριού.
Το όραμα
Τον Εσπερινό ακολουθεί η τράπεζα, στην οποία κατευθυνόμαστε όλοι, μοναχοί και λαϊκοί, με επικεφαλής τον ηγούμενο π. Ελισσαίο. Η έναρξη του βραδινού φαγητού γίνεται μετά από προσευχή και ευλογία του ηγουμένου. Καθ΄ όλη τη διάρκεια του φαγητού επικρατεί ησυχία. Ακούγεται μόνον η φωνή του αναγνώστη. Του μοναχού που διαβάζει εκκλησιαστικό κείμενο, σχετικό με την ημέρα.
Μετά την τράπεζα έχουμε την ευκαιρία για έναν περίπατο με τον Γέροντα Αθανάσιο, ο οποίος μας ξεναγεί σε διάφορους χώρους του μοναστηριού ως το Κοιμητήριο, που το βλέπουμε αρκετά φροντισμένο και μας εντυπωσιάζει ιδιαίτερα. Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης γίνεται αναφορά στον κτίστη του θαυμαστού μοναστικού αυτού οικοδομήματος, τον Όσιο Σίμωνα.
Το έκτισε ύστερα από όραμα με το αστέρι της Βηθλεέμ, που είδε στη θέση αυτή τη νύχτα των Χριστουγέννων, γι αυτό και το ονόμασε Νέα Βηθλεέμ. Κατά την παράδοση οι κτίστες από φόβο δεν ήθελαν να υψώσουν πολύ το μοναστήρι και σχεδίαζαν να φύγουν. Τότε ο Όσιος Σίμων είπε στον υποτακτικό του να τους προσφέρει κέρασμα.
Εκείνος έσπευσε να εκτελέσει την εντολή του, αλλά ενώ ανέβαινε τη σκάλα κρατώντας στα χέρια του το δίσκο με το νερό και το τσίπουρο, γλίστρησε και έπεσε στο γκρεμό, χωρίς όμως ο ίδιος να πάθει τίποτε, ούτε να χυθεί το περιεχόμενο του δίσκου. Βρέθηκε, ώ του θαύματος, όρθιος με το δίσκο στα χέρια, ξανανέβηκε και τους κέρασε. Αυτό το θαυμαστό γεγονός, λένε, έκανε τους κτίστες να παραμείνουν και να ολοκληρώσουν το έργο. Γιατί το θεώρησαν, ευλόγως θέλημα Θεού.
Θαυμαστά περιστατικά
Στο Άγιο Όρος αφθονούν οι ιστορίες για ανάλογα θαυμαστά περιστατικά. Κατά την πρόρρηση μάλιστα του Οσίου Σίμωνος το μοναστήρι δεν κινδύνευσε από σεισμό, αλλά μόνο από φωτιά. Το 1581 καταστράφηκε ολοκληρωτικά από πυρκαγιά.
Καταστράφηκε επίσης από πυρκαγιά το 1635 και το 1891. Πυρκαγιά το απείλησε και το 1990, αλλά ευτυχώς σώθηκε. Καταστράφηκε μόνο η δασική του περιοχή. Από τις πυρκαγιές καταστράφηκαν οι εικόνες και τα άλλα κειμήλια του μοναστηριού. Σπουδαία κειμήλιά του έχει σήμερα είναι το αριστερό χέρι της Αγίας Μαρίας της Μαγδαληνής και το χέρι του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου.
Η συζήτηση με τον π. Αθανάσιο περιστρέφεται και σε άλλα σύγχρονα αγιορείτικα πνευματικά θέματα, ώσπου αρχίζει να νυχτώνει. Γι’ αυτό ευχαριστούμε τον καλό Γέροντα κι αποσυρόμαστε στα δωμάτιά μας για ύπνο. Τον ανάλαφρο ύπνο μας τον διακόπτει ευχάριστα ο ήχος της μοναστηριακής καμπάνας, που αντηχεί ευχάριστα στο ιερό βουνό.
Σηματοδοτεί την έναρξη της ορθρινής ακολουθίας. Εγειρόμαστε γρήγορα και ανηφορίζουμε απ’ το θολωτό σκεπαστό καλντερίμι για το Καθολικό, που το εντοπίζουμε τώρα γρήγορα. Στα κενά στασίδια του πρόναου καταλαμβάνουμε θέσεις και απολαμβάνουμε την ακολουθία του Όρθρου.
Με την έναρξη της Δοξολογίας, ο π. Θεολόγος, από τους παλαιότερους μοναστές του ιερού καθιδρύματος, μας εισάγει στον κυρίως ναό, απ΄ όπου χαιρόμαστε την υπέροχη μελωδική απόδοση χορωδιακά του δοξολογικού ύμνου. Η απόδοση γίνεται από καλλίφωνους ιεροψάλτες μοναχούς, φημισμένους στο Όρος, που πλαισιώνουν τους δύο χορούς (δεξιό και αριστερό). Είναι αυτή η ψαλμωδία τους ιδιαίτερα ευχάριστη. Και συνταιριάζεται άριστα με την χαρμόσυνη κωδωνοκρουσία.
Ανεπανάληπτη πνευματική πανδαισία
Πανηγυρική στη συνέχεια η θεία Λειτουργία. Προεξάρχει ιερατικά ο ηγούμενος π. Ελισσαίος πλαισιωμένος από ιερομονάχους του μοναστηριού. Είναι ιδιαίτερα ευχάριστη και απολαυστική η όλη ατμόσφαιρα. Εμφανίζει το μεγαλείο της ορθοδόξου μυσταγωγίας. Είναι γνωστοί, άλλωστε, όπως τονίστηκε, για την επίδοσή τους στη βυζαντινή μουσική οι πατέρες της Σιμωνόπετρας.
Ζούμε στιγμές ανεπανάληπτες. Ευχόμαστε να μην τελειώσει ποτέ αυτή η πνευματική πανδαισία. Με το τέλος της θείας Λειτουργίας οδεύουμε με πομπή στην τράπεζα. Προηγείται ο ηγούμενος φέρων αρχιερατικό σάκο, δηλωτικό ότι είναι ο άρχων της μάνδρας. Ακολουθούν οι ιερομόναχοι, οι μοναχοί και τελευταίοι οι λαϊκοί. Όλα γίνονται κατά την καθιερωμένη από αιώνες τάξη του μοναστηριού. Τηρείται αυτή απαρέγκλιτα στο Άγιον Όρος.
Σαν τελειώνει η τράπεζα, ευχαριστούμε τους πατέρες για την υποδοχή και την φιλοξενία και κατευθυνόμαστε στο αρχονταρίκι, όπου έχουμε εποικοδομητική συζήτηση με σεβάσμιο Γέροντα, ώσπου να έρθει το πουλμανάκι.
Και σαν καταφθάνει, επιβιβαζόμαστε και κινούμε για το γραφικό κοντινό λιμανάκι της Δάφνης. Έτσι ολοκληρώνεται το πρόγραμμά μας. Έτσι τελειώνει ακόμη μία προσκυνηματική μας επίσκεψη στη Σιμωνόπετρα, που τόσο ποθούσαμε. Και που θα μας μείνει για πάντα αλησμόνητη.
Βασίλειος Στεργιούλης
*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”