Στο λόφο του Στράνι. Στη Ζάκυνθο. Ακριβώς απέναντι από το Μεσολόγγι. Ακουμπισμένος στον κορμό ενός πρίνου. Αγνάντευε το Μεσολόγγι. Βλέ¬πει τους καπνούς και τις φωτιές. Ίσως με τ’ αυτιά του τα φυσικά να μην ακούει. Σίγουρα όμως με τ’ αυτιά της ψυχής του. Του νου του. Του πνεύματός του, ακούει. Ακούει το γοερό σκούξιμο των παιδιών και των γυναικών. Είναι η ηρωική έξοδος του Μεσολογγίου. Βλέπει. Ακούει. Νιώθει. Ζει όλα αυτά ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός, και εμπνέεται. Μεταρσιώνεται. Κι’ αρχίζει με το νου του, αλλά και με το χέρι του να γράφει τον Εθνικό μας Ύμνο:
«Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη, των Ελλήνων τα ιερά
και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά»
Ποτέ ο άνθρωπος δεν εκτιμά αυτό που έχει τόσο, όσο όταν το χάσει. Αρ¬χαία Ελλάδα. Ελλάδα του Μέγα Αλέξανδρου και Βυζαντινή Ελλάδα έζησαν και αναπτύχθηκαν μέσα στο θεόσδοτο αγαθό. Την ελευθερία. Κι’ όταν την έχασαν
«όλα τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά»
Πληγώθηκαν οι Έλληνες. Μάτωσαν. Πόνεσαν. Αγανάκτησαν. Έχασαν τα πάντα. Την Ελευθερία τους. Δεν απόκαμαν όμως. Στήριξαν την ελπίδα τους στον Θεό. Έβαλαν όλη τους την τέχνη. Όλη τους τη μαστοριά. Έβαλαν τη ψυχή τους. Μαθημένοι από τον Δούρειο Ίππο έγλυφαν τώρα τον βράχο υπομονετικά, μέχρι που εκείνον τον κούφωσαν, κι’ αυτοί έγιναν κύμα άγριεμένο καί του φώναξαν:
«μέριασε βράχε να διαβώ»
Και γκρέμισαν το βράχο. Κι απ’ τα κόκκαλά τους. Και ποτάμι το αίμα. Κι’ απ’ την ψυχή τους άνθισε πάλι η λευτεριά. Κι απ’ το 1821 μέχρι σήμερα το ελληνικό έθνος, διά μέσου παγίδων πολλών και προβλημάτων και πολέμων και δεινών, βαδίζει τον δρόμο της προόδου ρουφώντας την ελευθερία και αναζωογονούμενο μ’ αυτήν. Και ποτέ το ελληνικό έθνος δεν πρέπει να ξεχάσει τις θυσίες των προγόνων του. Το αίμα που χύθηκε.
Τα κόκκαλα που σπάρθηκαν για την ελευθερία του. Μα ποτέ το Έθνος των Ελλήνων δεν πρέπει να ξεχάσει τον αληθινό Θεό. Στ’ αυτιά του πρέπει να ηχεί πάντα η φωνή του Χριστού: «Ίδε υγιής γέγονας, μηκέτι αμάρτανε, ίνα μη τι σοι χείρον γένηται». Απόκτησες τη λευτεριά σου. Μην τη χάσεις ξανά. Τίμα την ελευθερία σου. Εργάσου γι’ αυτήν.
Μη τη χάσεις ξανά, γιατί τα δεινά σου θα είναι μεγαλύτερα. Ο πόνος σου ανυπόφορος. Η ταπείνωσή σου αβάσταχτη. Και μην σκέφτεσαι μόνο την εθνική ελευθερία. Σκέψου και την θρησκευτική σου ελευθερία. Σκέψου και την ατομική σου ελευθερία.
Μαζί με την εθνική γιορτή είναι η θρησκευτική. Ο Ευαγγελισμός. Με την παρακοή των πρωτόπλαστων ο άνθρωπος έχασε την ελευθερία του. Απογυμνώθηκε. Διώχθηκε από τον παράδεισο και εξορίσθηκε στη γη. Υπέφερε χρόνια, αιώνες, χιλιετηρίδες. Ποιος ξέρει πόσο! Ο Δημιουργός του τον σκεφτόταν πάντοτε. Ήθελε την επιστροφή του. Ήθελε την ελευθερία του.
Ήθελε την αποκατάστασή του στην πρώτη του θέση. Γι’ αυτό έστειλε τον αρχάγγελο Γαβριήλ στην παρθένο Μαρία και ακούστηκε δια του αρχαγγέλου Γαβριήλ ο θείος χαιρετισμός «Χαίρε κεχαριστωμένη Μαρία ο Κύριος μετά σου». Ενσαρκώθηκε ο Μονογενής Υιός του Θεού. Γεννήθηκε. Εδίδαξε την αλήθεια. Σταυρώθηκε. Έχυσε το αίμα Του σταλαματιά, σταλαματιά για τη σωτηρία του πεσόντος ανθρώπου.
Ζούμε στην μετά Χριστόν ανθρωπότητα. Επανακτήσαμε τη δυνατότητα επιστροφής στην προτέρα μας θέση, τον παράδεισο. Επανακτήσαμε τη δυνατότητα της ελευθερίας μας, της σωτηρίας μας. Ας γιορτάσουμε ολόψυχα τον Ευαγγελισμό της Παναγίας μας. Ας ζούμε αυτή την πνευματική ελευθερία στη γη μέχρι να την ζούμε ολοκληρωμένη στον ουρανό.
Αγαπημένοι μου Χριστιανοί, γιορτάζοντας τον Μάρτιο -όλον τον Μάρτιο- την εθνική μας παλιγγενεσία με όποιες εκδηλώσεις, μια σκέψη πρέπει να μας διακατέχει. Τη θεόσδοτη ελευθερία μας να την κρατούμε ανέγγιχτη και να την χρησιμοποιούμε για τον εαυτό μας και για όλους τους άλλους. Ελευθερία που δεν σέβεται την ελευθερία του άλλου δεν είναι πραγματική ελευθερία.
Δεν είναι ελευθερία του Θεού. Ελεύθεροι απ’ όλα, και ιδιαίτερα ελεύθεροι από την αμαρτία να προχωρήσουμε με τη δική μας θέληση και να δινόμαστε στην Ελλάδα και στον Χριστό. Τον ευαγγελισμό της σωτηρίας, που είναι το Άλφα και το Ωμέγα της ελευθερίας, να τον ζούμε στην καθημερινή μας ζωή εδώ στη γη και στην αιωνιότητα. Γιατί
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»
Με καλή χρήση της ελευθερίας το έθνος μεγαλουργεί. Ο άνθρωπος ζει. Ζει στη γη. Ζει στην αιωνιότητα. Με κακή χρήση της ελευθερίας σαν έθνος μαραζώνει και σαν άτομο σκλαβώνεται, εδώ και στην αιώνια κόλαση. Να αρθούμε στο ύψος μας και να ζούμε την ελευθερία
«απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη, των Ελλήνων τα ιερά».
Με πατρική αγάπη και θερμές ευχές
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
Ο ΚΑΝΑΔΑ ΣΩΤΗΡΙΟΣ