Ολοκληρώθηκε η τέταρτη ημέρα των εργασιών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, στην αίθουσα του Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης.
Αναφερόμενος στις χθεσινές εισηγήσεις, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος προέβη σε τρεις διαπιστώσεις. Ότι η διάκριση πρέπει να χαρακτηρίζει τις αποφάσεις των ανθρώπων της Εκκλησίας, ότι ο τρόπος με τον οποίο η Εκκλησία καλείται σήμερα να λειτουργήσει είναι η σχοινοβασία, ενώ αναφέρθηκε και στο παράδειγμα του Αγίου Νικοδήμου, ως παράδειγμα αποδοχής της πολιτικής εξουσίας.
Η Ιεραρχία ασχολήθηκε ακόμη επισταμένως και διεξοδικώς και με τα προβλήματα, τα οποία ανέκυψαν και εξακολουθούν να αναφύονται κατά την διάρκεια της νέας πανδημίας.
Επαναβεβαίωσε για μια ακόμη φορά την αρραγή εκκλησιαστική ενότητα μεταξύ Ιεραρχών και Χριστεπωνύμου πληρώματος, ενώ κατέληξε ότι είναι ανάγκη να αποφεύγονται ακραίες ενέργειες και εκδηλώσεις και τα θέματα να αντιμετωπίζονται με σύνεση, νηφαλιότητα και διάκριση, μέσα από το συνοδικό πολίτευμα της Εκκλησίας.
Επίσης, διατύπωσε την πάγια θέση της ότι η ιατρική περίθαλψη των Ελλήνων Πολιτών είναι αρμοδιότητα της Πολιτείας, και λαμβάνει τις σχετικές αποφάσεις, ενώ η Εκκλησία με την θεολογία της, ενδιαφέρεται για την πνευματική υγεία των Χριστιανών.
Προσευχήθηκε δεγια την ανάπαυση των κεκοιμημένων από τις συνέπειες του κορωνοιού, ενώ εξέφρασε την συμπαράστασή της στους πληγέντες από τις πρόσφατες πυρκαιές σε όλες τις περιοχές της πατρίδας μας.
Τέλος, προσεύχεται εκτενώς στον Χριστό, τον ιατρό των ψυχών και των σωμάτων, για να περιορισθούν οι ημέρες της δοκιμασίας που περνά όλη η ανθρωπότητα και η πατρίδα μας, να μετανοήσουμε και να επανέλθη η κοινωνία μας στην πλήρη κανονικότητα για το καλό όλων.
Η ανακοίνωση για την τέταρτη ημέρα των εργασιών της Ιεραρχίας
Συνήλθε σήμερα, Πέμπτη 7 Οκτωβρίου 2021, στην τέταρτη Τακτική Συνεδρία της η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπό την Προεδρία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην αίθουσα του Διορθοδόξου Κέντρου της Εκκλησίας της Ελλάδος στην Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης.
Μετά την προσευχή, ανεγνώσθη ο Κατάλογος των συμμετεχόντων Ιεραρχών και διαπιστώθηκε απαρτία. Κατόπιν επικυρώθηκαν τα Πρακτικά της χθεσινής Συνεδρίας.
Επηκολούθησε διάλογος περί των χθεσινών Εισηγήσεων, κατά τον οποίο έλαβαν τον λόγο πολλοί Αρχιερείς.
Την συζήτηση έκλεισε ο Μακαριώτατος Πρόεδρος, προβαίνοντας με πατρική αγάπη σε τρεις διαπιστώσεις και επισημάνσεις: 1) Ότι η αρετή της διακρίσεως είναι η ανώτερη όλων των αρετών και ότι ιδιαιτέρως σήμερα πρέπει να χαρακτηρίζει τις αποφάσεις και τις πρωτοβουλίες των ανθρώπων της Εκκλησίας, 2) Ο τρόπος που καλείται να λειτουργήσει η Εκκλησία και οι ποιμένες της στην σημερινή εποχή είναι αυτός της σχοινοβασίας και 3) Έφερε ως παράδειγμα αποδοχής της πολιτικής εξουσίας αυτό του νυκτερινού μαθητού του Χριστού, Αγίου Νικοδήμου, ο οποίος αποδεχόμενος την δικαιοδοσία του εκπροσώπου αυτής, Ποντίου Πιλάτου, επί του Σώματος του Χριστού, ζήτησε από αυτόν την άδεια να λάβει αυτό και να το κηδεύσει.
Ακολούθως, ανέγνωσε την Εισήγησή του ο Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος, με θέμα: «Η αξία, η σημασία και η υπακοή εις το Συνοδικόν Πολίτευμα της Εκκλησίας».
Ο Σεβασμιώτατος Εισηγητής, στα τέσσερα μέρη της εμπεριστατωμένης Εισηγήσεώς του, χρησιμοποιώντας πολλά αγιογραφικά και πατερικά χωρία, απάντησε στα εξής καίρια ερωτήματα: α) τι είναι Συνοδικό Πολίτευμα, Ιερό Συνοδικό Πολίτευμα και της Εκκλησίας Πολίτευμα; β) σε τι συνίσταται η αξία του Συνοδικού Πολιτεύματος; γ) ποιο είναι το περιεχόμενο της σημασίας του Συνοδικού Πολιτεύματος; και δ) ποια είναι η έννοια και το περιεχόμενο της υπακοής στο Συνοδικό Πολίτευμα;
Το τελευταίο θέμα περί της υπακοής στο Συνοδικό Πολίτευμα, ο Σεβασμιώτατος Μάνης χαρακτήρισε ως το δυσκολότερο σημείο της όλης εισηγήσεώς του τονίζοντας ότι «η υπακοή στο Συνοδικόν Πολίτευμα είναι το Α και το Ω μιάς αυθεντικής εκκλησιαστικής ζωής, ακριβώς διότι όλα απορρέουν από την Εκκλησία». Γι’ αυτό «απώτερος σκοπός της υπακοής αυτής, είναι η ενότητα της Εκκλησίας και η ενότητα κρύπτει θεολογικό περιεχόμενο, καθ’ ότι αποτελεί αξίωμα, τουτέστιν αρχήν πίστεως».
Απαντώντας στο ερώτημα, μήπως η υπακοή αντιστρατεύεται την ελευθερία του λόγου, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η υπακοή στο Συνοδικό Πολίτευμα, ουδέν έχει το δουλικόν, ουδέν το εστερημένον της προσωπικής ελευθερίας, αλλ’ υποτασσώμεθα μόνον για τον αδιάρρηκτο πνευματικό δεσμό στο σώμα της Εκκλησίας, ως μείζον αγαθόν. Και η υποταγή αυτή είναι ελευθερία, ως η ταπείνωση στην εκκλησιαστική ζωή δουλεύει ως δύναμη… η Εκκλησία επ’ ουδενί είναι δυνατόν να διασπασθεί εκ των ανθρωπίνων αδυναμιών και αντιθέσεων. Ουδείς εντός της Εκκλησίας δικαιούται την διάσπαση της ενότητας. Και ουδείς λειτουργεί ως ανεξάρτητος και αυθαίρετος. Είμεθα κεκλημένοι σε ένταξη και υπακοή στα κελεύσματα της Εκκλησίας, η οποία εκφράζεται διά της Ιεράς Συνόδου».
Κλείνοντας την Εισήγησή του ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος έθεσε επί του θέματος υπό την κρίσιν της σεπτής Ιεραρχίας προτάσεις όπως:
«1ον. Να συνταχθεί και αποσταλεί, όπου δεί, Ειδική Συνοδική Εγκύκλιος της ΙΣΙ περί της αξίας, ισχύος και πιστής υπακοής στις αποφάσεις της Ι. Συνόδου της Εκκλησίας υπό πάντων, κλήρου και λαού.
2ον. Να θεωρηθεί λήξαν το εγερθέν γνωστόν ζήτημα των δύο αδελφών Ιεραρχών και να τεθεί στο αρχείον για το μείζον όφελος και συμφέρον της Εκκλησίας.
3ον. Να τυγχάνουν της αρμοδιότητος της ΙΣΙ και όχι της ΔΙΣ και με βάση την όλη κανονική παράδοση της Εκκλησίας, μείζονος σημασίας θέματα.
4ον. Να εξαρθεί και τονισθεί δεόντως το κύρος της Ιεράς Συνόδου. προς την Πολιτεία και ειδικότερα να καταστεί σαφές ότι ενέργεια απορρέουσα εκ των κρατικών οργάνων, που έχει σχέση με εκκλησιαστικά θέματα, δέον όπως τυγχάνει προηγουμένως της εγγράφου συνεργασίας μετά της Ι. Συνόδου, άλλως να θεωρείται άκυρος ή ακυρώσιμος στα πλαίσια των διακριτών ρόλων Εκκλησίας και Πολιτείας.
5ον. Να τύχουν κωδικοποιήσεως οι αποφάσεις της ΙΣΙ και της ΔΙΣ σχετικώς με τελετουργικά και ποιμαντικά θέματα για την ακρίβεια, ευταξία και το ενιαίον της όλης εκκλησιαστικής διακονίας».
Μετά το διάλειμμα ακολούθησαν οι Εισηγήσεις των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών: Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου με θέμα: «Τροποποίησις των υπ’ αριθ. 1/1977 και 2/1977 Κανονισμών της Ιεράς Συνόδου “Περί εργασιών της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος” (Φ.Ε.Κ. Α΄ 275/23.9.1977)» και Κηφισίας, Αμαρουσίου και Ωρωπού κ. Κυρίλλου με θέμα: «Τροποποίησις του υπ’ αριθ. 8/1979 Κανονισμού της Ιεράς Συνόδου “Περί Ιερών Ναών και Ενοριών” (ΦΕΚ Α΄ 1/5.1.1980)».
Επηκολούθησε ευρύτατος διάλογος επί των δύο αυτών Εισηγήσεων, κατά τον οποίο έλαβαν τον λόγο πολλοί Σεβασμιώτατοι Αρχιερείς προβαίνοντας εν τέλει: α) στην ψήφιση των τροποποιήσεων του πρώτου με νομοτεχνικές βελτιώσεις και β) στην παραπομπή του δευτέρου στην ΔΙΣ για περαιτέρω επεξεργασία.
Εν κατακλείδι η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος, μεταξύ άλλων σοβαρών ζητημάτων που συζήτησε στην τακτική Σύγκλησή της του Οκτωβρίου 2021, τα οποία άπτονται της καλής διοργάνωσης και της λειτουργίας των εκκλησιαστικών δομών, ασχολήθηκε επισταμένως και διεξοδικώς και με τα προβλήματα, τα οποία ανέκυψαν και εξακολουθούν να αναφύονται κατά την διάρκεια της νέας πανδημίας.
Ανεγνώσθησαν τρεις εισηγήσεις από Μητροπολίτες, καθώς επίσης δώθηκαν στους Αρχιερείς και οι εισηγήσεις οι οποίες επρόκειτο να αναγνωσθούν στην Ιεραρχία της Εκκλησίας του παρελθόντος Οκτωβρίου, η οποία λόγω ανωτέρας βίας δεν πραγματοποιήθηκε.
Έγινε ευρύτατη συζήτηση μεταξύ των Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών, οι οποίοι διατύπωσαν ελευθέρως τις απόψεις τους και κατατέθησαν σοβαρές προτάσεις.
Κατόπιν όλων αυτών η Ιεραρχία κατέληξε ομοφώνως στα εξής:
1. Επικρότησε τις Συνοδικές Αποφάσεις των δύο Συνοδικών περιόδων των ετών 20192020 και 20202021, που αναφέρονταν με την νέα πανδημία, ως συντονιζόμενες με την παράδοση της Εκκλησίας σε παρόμοιες έκτακτες περιπτώσεις, και αποβλέπουσες στην ψυχοσωματική ωφέλεια των συνανθρώπων μας.
2. Αποδέχθηκε όλες τις εισηγήσεις των Σεβ. Μητροπολιτών, οι οποίες είχαν ετοιμασθεί για την Ιεραρχία του Οκτωβρίου 2020 και εκείνες που εκφωνήθηκαν στην παρούσα Ιεραρχία Οκτωβρίου 2021, και αποφάσισε να αναρτηθούν στην ιστοσελίδα της Ιεράς Συνόδου ή και σε οποιοδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο, για την ενημέρωση του χριστεπωνύμου πληρώματος.
3. Επαναβεβαίωσε για μια ακόμη φορά την αρραγή εκκλησιαστική ενότητα μεταξύ Ιεραρχών και Χριστεπωνύμου πληρώματος, διότι τυχόν διασπαστικές ενέργειες τραυματίζουν και πληγώνουν το ίδιο το Σώμα της Εκκλησίας. Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα να μη διαταραχθεί η ενότητα μεταξύ Ιεράς Συνόδου και χριστεπωνύμου πληρώματος, μεταξύ πίστεως και επιστήμης, μεταξύ Εκκλησίας και Πολιτείας. Ακριβώς για τον λόγο αυτό πρέπει να αποφεύγονται ακραίες ενέργειες και εκδηλώσεις και τα θέματα να αντιμετωπίζονται με σύνεση, νηφαλιότητα και διάκριση, μέσα από το συνοδικό πολίτευμα της Εκκλησίας.
4. Διατύπωσε την πάγια θέση της ότι η ιατρική περίθαλψη των Ελλήνων Πολιτών είναι αρμοδιότητα της Πολιτείας, η οποία εκφράζεται με τα αρμόδια όργανά της, και λαμβάνει τις σχετικές αποφάσεις, ενώ η Εκκλησία με την θεολογία της, την λατρεία της και την ποιμαντική της διακονία ενδιαφέρεται για την πνευματική υγεία των Χριστιανών, που έχει και σωματικές συνέπειες, στην προοπτική της συνέργειας μεταξύ Θεού και ανθρώπου.
5. Προσευχήθηκε και προσεύχεται για την ανάπαυση των κεκοιμημένων από τις συνέπειες του κορωνοιού, εξέφρασε την συμπαράστασή της σε όσους επλήγησαν πολυειδώς και πολυτρόπως από την πανδημία, και συνεχάρη τα όργανα της Πολιτείας και το ιατρικό νοσηλευτικό προσωπικό των Νοσοκομείων, που εργάσθηκαν και εργάζονται θυσιαστικώς για την υγεία των ανθρώπων.
Ωσαύτως εξέφρασε την συμπαράστασή της στους πληγέντες από τις πρόσφατες πυρκαιές σε όλες τις περιοχές της πατρίδας μας.
6. Τέλος, προσεύχεται εκτενώς στον Χριστό, τον ιατρό των ψυχών και των σωμάτων, για να περιορισθούν οι ημέρες της δοκιμασίας που περνά όλη η ανθρωπότητα και η πατρίδα μας, να μετανοήσουμε και να επανέλθη η κοινωνία μας στην πλήρη κανονικότητα για το καλό όλων.
Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας θα συνεχίσει τις εργασίες Της αύριο, Παρασκευή 8 Οκτωβρίου ε.ε.
Τέλος, υπενθυμίζεται ότι τα Μεγάλα Μηνύματα των εκλεγησομένων νέων Μητροπολιτών θα τελεσθούν αύριο, Παρασκευή 8 Οκτωβρίου, κεκλεισμένων των θυρών, λόγω των μέτρων που ισχύουν εξ αιτίας της πανδημίας του κορωνοιού, στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Κοιμήσεως της Θεοτόκου Πεντέλης και θα μεταδοθούν απ’ ευθείας από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της Εκκλησίας της Ελλάδος.
Οι υπεύθυνοι των διαδικτυακών τόπων που ενδιαφέρονται να αναμεταδώσουν την Ακολουθία των Μεγάλων Μηνυμάτων μπορούν να χρησιμοποιήσουν τον παρακάτω κώδικα ενσωμάτωσης (embed code) ώστε να έχουν πλήρη πρόσβαση στο διανεμόμενο υπό της Εκκλησίας της Ελλάδος, τηλεοπτικό υλικό.